Giải Khoa học tự nhiên lớp 6 Bài 44: Lực ma sát KNTT

Giải Khoa học tự nhiên lớp 6 Bài 44: Lực ma sát tổng hợp đáp án và lời giải cho các câu hỏi trong SGK Khoa học tự nhiên 6 KNTT. Toàn bộ lời giải dưới đây bám sát chương trình học để các em học sinh củng cố các bài học chương 8 - Lực trong đời sống trong sách KHTN lớp 6 Kết nối tri thức với cuộc sống.

>> Bài trước: Khoa học tự nhiên lớp 6 Bài 43: Trọng lượng, lực hấp dẫn

Mở đầu trang 157 Bài 44 KHTN 6 KNTT

Khi đi trên sàn nhà trơn ướt, ta có thể bị trượt ngã. Em có thể giải thích tại sao không?

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

Khi đi trên sàn nhà trơn ướt, ta có thể bị trượt ngã vì lực ma sát tác dụng lên đế dép là quá nhỏ, do đó dễ bị ngã.

I. Lực ma sát là gì?

Câu hỏi 1 trang 157 KHTN 6 sách KNTT 

Lực ma sát là lực tiếp xúc hay lực không tiếp xúc?

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

• Lực ma sát là lực tiếp xúc.
• Vì lực ma sát xuất hiện ở giữa bề mặt tiếp xúc của một vật với bề mặt của một vật khác.

Câu hỏi 2 trang 157 KHTN 6 sách KNTT 

Xác định phương và chiều của lực ma sát trong các hình 44.2.

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

Lực ma sát xuất hiện trong hình 44.2 có:

+ Phương: Nằm ngang

+ Chiều từ phải qua trái (ngược chiều lực đẩy).

II. Lực ma sát nghỉ và lực ma sát trượt

Câu hỏi 3 trang 158 KHTN 6 sách KNTT 

Mỗi em hãy tìm một ví dụ cho mỗi loại lực ma sát.

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

• Lực ma sát nghỉ: Trong nhà máy sản xuất xi măng, bao xi măng nằm im trên băng truyền nhờ lực ma sát nghỉ.
• Lực ma sát trượt: Khi các em nhỏ chơi cầu trượt, có lực ma sát trượt giữa lưng em bé và mặt cầu.
• Lực ma sát lăn: Khi sơn tường bằng rulo, giữa rulo với mặt tường xuất hiện lực ma sát lăn

 III. Tác dụng của lực ma sát đối với chuyển động

Hoạt động 1 trang 158 KHTN 6 sách KNTT 

Hãy chỉ ra lực ma sát trong các tình huống sau đây và nói rõ nó có tác dụng cản trở hay thúc đẩy chuyển động?

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

a) Khi phanh gấp lực ma sát xuất hiện giữa má phanh với vành xe làm xe dừng lại => Cản trở chuyển động của xe đạp.

b) Một người ra sức đẩy, thùng hàng vẫn đứng yên => Xuất hiện lực ma sát nghỉ cân bằng với lực đẩy của người => Cản trở chuyển động của thùng hàng.

c) Phải hai người mới đẩy được thùng hàng đi. Lực đẩy của họ đã thắng lực ma sát trượt. Lực này làm thúc đẩy chuyển động.

d) Xe ô tô bị xa lầy. Máy vẫn nổ, bánh xe vẫn quay nhưng không dịch chuyển được vì lực ma sát trượt giữa lốp xe và mặt đường rất nhỏ, không đủ để xe chuyển động.

Để thoát khỏi vũng bùn có thể dùng vật có nhám cao như gỗ chèn vào bánh xe để tăng độ ma sát giúp xe chuyển động được.

e) Khi đi bộ, chân đạp lên mặt đường về phía sau làm xuất hiện lực ma sát giữa mặt đường và chân. Lực này cùng phương, ngược chiều với lực của chân. Nó giúp ta không bị ngã về phía trước.

IV. Ma sát trong an toàn giao thông

Câu hỏi 4 trang 159 KHTN 6 sách KNTT 

Tại sao trên mặt lốp xe lại có các khía rãnh (Hình 44.7)? Đi xe mà lốp có các khía rãnh đã bị mòn thì có an toàn không? Tại sao?

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

• Trên mặt lốp xe có các khía rãnh để giúp bánh xe chống lại hiện tượng trượt khi di chuyển trên bề mặt ướt, trơn trượt.
• Đi xe mà lốp có các khía rãnh đã bị mòn không an toàn, dễ gây tai nạn vì khi đó rất dễ bị trơn trượt và ngã xe.

Câu hỏi 5 trang 159 KHTN 6 sách KNTT 

Tại sao khi phanh gấp, lốp xe ô tô để lại một vệt đen dài trên đường nhựa?

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

Vì khi phanh gấp, lực ma sát trượt giữa lốp xe và đường rất lớn làm cho lốp bị cọ sát mạnh với đường và để lại một vệt đen dài trên đường nhựa.

Câu hỏi 6 trang 159 KHTN 6 sách KNTT 

Hãy giải thích ý nghĩa của biển báo chỉ dẫn tốc độ giới hạn chạy trên đường cao tốc mô tả trong Hình 44.8?

Hướng dẫn trả lời câu hỏi

Ý nghĩa của biển báo lần lượt là:

Đường cao tốc, tốc độ tối thiểu 70km/h.

Tốc độ tối đa 120km/h.

Tốc độ tối đa khi trời mưa 100km/h.