Lý thuyết Hóa học 10 bài 16 KNTT

- Phản ứng oxi hóa khử là phản ứng hóa học, trong đó có sự chuyển electron giữa các chất trong phản ứng hay phản ứng oxi hóa khử là phản ứng hóa học trong đó có sự thay đổi số oxi hóa của một số nguyên tố.

- Chất khử (chất bị oxh) là chất nhường electron

- Quá trình oxh (sự oxh) là quá trình nhường electron.

- Quá trình khử (sự khử) là quá trình thu electron.

Ví dụ:

\(\mathop {Fe}\limits^0  + \mathop {Cu}\limits^{2 + } S{O_4} \to \mathop {Cu}\limits^0  + \mathop {Fe}\limits^{ + 2} S{O_4}\)

Quá trình thay đổi số oxi hóa:

Fe⁰ → Fe²⁺ + 2e

- Nguyên tử sắt là chất khử. Sự làm tăng số oxi hóa của sắt được gọi là sự oxi hóa nguyên tử sắt.

- Nguyên tử sắt nhường electron, là chất khử. Sự nhường electron của nguyên tử sắt được gọi là sự oxi hóa nguyên tử sắt.

Cu²⁺ + 2e → Cu

- Số oxi hóa của đồng giảm từ +2 xuống 0. Ion đồng là chất oxi hóa. Sự làm giảm số oxi hóa của ion đồng được gọi là sự khử ion đồng.

- Ion đồng nhận electron, là chất oxi hóa. Sự nhận electron của ion đồng được gọi là sự khử ion đồng.

⇒ Phản ứng của sắt với dung dịch đồng sunfat cũng là phản ứng oxi hóa - khử vì tồn tại đồng thời sự oxi hóa và sự khử.

- Bước 1: Xác định số oxi hóa của các nguyên tố để tìm chất oxi hoá và chất khử.

- Bước 2: Viết quá trình oxi hóa và quá trình khử, cân bằng mỗi quá trình.

- Bước 3: Tìm hệ số thích hợp cho chất oxh và chất khử sao cho tổng số electron cho bằng tổng số electron nhận.

- Bước 4: Đặt hệ số của các chất oxh và khử vào sơ đồ phản ứng, từ đó tính ra hệ số các chất khác. Kiểm tra cân bằng số nguyên tử của các nguyên tố và cân bằng điện tích hai vế để hoàn thành PTHH.

Bài 1: Cho phản ứng sau:

A. 2HgO  → 2Hg + O₂.

B. CaCO₃ →  CaO + CO₂.

C. 2Al(OH)₃ → Al₂O₃ + 3H₂O.

D. 2NaHCO₃  →  Na₂CO₃ + CO₂ + H₂O.

phản ứng oxi hóa – khử là đáp án nào

Hướng dẫn giải

Những phản ứng theo đề bài cho, phản ứng oxi hóa – khử là : A.

2HgO →  2Hg + O₂.

Hg²⁺ + 2e → Hg⁰

2O^2- → O₂ + 4e

Còn các phản ứng khác không phải là phản ứng oxi hóa khử

Bài 2: Cho các phản ứng sau:

A. 4NH₃ + 5O₂→ 4NO + 6H₂O.

B. 2NH₃ + 3Cl₂→ N₂ + 6HCl.

C. 2NH₃ + 3CuO → 3Cu + N₂+ 3H₂O.

D. 2NH₃ + H₂O₂+ MnSO₄ → MnO₂ + (NH₄)₂SO₄.

Ở phản ứng nào NH3 không đóng vai trò chất khử?

Hướng dẫn giải

Phản ứng NH₃ không đóng vai trò chất khử.

D. 2NH₃ + H₂O₂ + MnSO₄ → MnO₂ + (NH₄)₂SO₄.

Do N không thay đổi số oxi hóa trước và sau phản ứng.

Bài 3: Phân biệt chất oxi hóa và sự oxi hóa, chất khử và sự khử. Lấy thí dụ để minh họa.

Hướng dẫn giải

Chất oxi hóa là chất nhận electron.

Sự oxi hóa một chất là làm cho chất đó nhường electron.

Chất khử là chất nhường electron.

Sự khử một chất là sự làm cho chất đó thu electron.

Ví dụ:

\(\mathop {Fe}\limits^0  + \mathop {Cu}\limits^{2 + } S{O_4} \to \mathop {Cu}\limits^0  + \mathop {Fe}\limits^{ + 2} S{O_4}\)

- Nguyên tử Fe nhường electron, là chất khử. Sự nhường electron của Fe được gọi là sự oxi hóa nguyên tử sắt.

- Ion đồng nhận electron, là chất oxi hóa. Sự nhận electron của ion đồng được gọi là sự khử ion đồng.

C. Trắc nghiệm Hóa học 10 bài 16