Lý thuyết Vật lý 10 bài 11 KNTT

- Máng đứng, có gắn dây dọi (1).

- Vật bằng thép hình trụ (2).

- Nam châm điện N, dùng giữ và thả trụ thép (3).

- Cổng quang điện E (4).

- Giá đỡ có để ba chân, có vít chỉnh cân bằng và trụ thép (5).

- Đồng hồ đo thời gian hiện số (6).

- Công tắc kép (7).

Hình 11.1. Bộ dụng cụ thí nghiệm đo gia tốc rơi tự do

Để thả rơi trụ thép theo máng đứng có thể thực hiện như sau:

- Đặt máng đứng lên giá đỡ. Vặn chặt vít hãm.

- Nối công tắc điện với nam châm điện và nối công tắc vào ổ cắm A, nối cổng quang điện ổ cắm B mặt sau của đồng hồ đo thời gian.

- Cắm nguồn điện của đồng hồ và bật công tắc nguồn. Đặt trụ thép tại vị trí tiếp xúc với nam châm điện N và bị giữ lại ở đó.

- Nhấn nút của hộp công tắc kép để ngắt điện vào nam châm điện.

- Bước 1. Cắm nam châm điện vào ổ A và cổng quang vào ổ B ở mặt sau của đồng hồ đo thời gian hiện số.

- Bước 2. Đặt MODE đồng hồ đo thời gian hiện số ở chế độ thích hợp.

- Bước 3. Đặt trụ thép tại vị trí tiếp xúc với nam châm điện N và bị giữ lại ở đó.

- Bước 4. Nhấn nút RESET của đồng hồ MC964 để chuyển các số hiển thị về giá trị ban đầu 0.000.

- Bước 5. Nhấn nút của hộp công tắc kép để ngắt điện vào nam châm điện: Trụ thép rơi xuống và chuyển động đi qua cổng quang điện.

- Bước 6. Ghi lại các giá trị thời gian hiển thị trên đồng hồ vào Bảng 11.1.

- Bước 7. Dịch chuyển cổng quang điện ra xa dần nam châm điện, thực hiện lại các thao tác 3, 4, 5,6 bốn lần nữa. Ghi các giá trị thời gian t trong ứng với quãng đường s vào Bảng 11.1 trong báo cáo thực hành.

Bảng 11.1

Thảo luận về phương án thí nghiệm dựa trên hoạt động sau: Thả trụ thép rơi qua cổng quang điện trên mảng đứng và trả lời câu hỏi.

Bài 1. Xác định gia tốc rơi tự do của trụ thép theo công thức nào?

Hướng dẫn giải

Xác định gia tốc rơi tự do của trụ thép theo công thức:

\(g = a = \frac{{2s}}{{{t^2}}}\left( {m/{s^2}} \right)\)

Bài 2. Để xác định gia tốc rơi tự do của trụ thép cần đo đại lượng nào?

Hướng dẫn giải

Để xác định gia tốc rơi tự do của trụ thép cần đo đại lượng: quãng đường rơi của trụ thép và thời gian rơi.

Bài 3. Làm thế nào để trụ thép rơi qua cổng quang điện?

Hướng dẫn giải

Để trụ thép rơi qua cổng quang điện cần đặt trụ thép tại vị trí tiếp xúc với nam châm điện điện và bị giữ lại ở đó. Nhấn nút của hộp công tắc kép để ngắt điện vào nam châm điện => trụ thép rơi xuống và chuyển động đi qua cổng quang điện.

Bài 4. Cần đặt chế độ đo của đồng hồ ở vị trí nào để đo được đại lượng cần đo?

Hướng dẫn giải

Đặt MODE đồng hồ đo thời gian hiện số ở chế độ thích hợp để đo được đại lượng cần đo.