Thực hành tiếng Việt lớp 7 trang 19 Tập 1 Chân trời sáng tạo Ngắn nhất
Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc.
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép với mục đích thương mại.
Câu 1 trang 19 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Tìm phó từ trong những trường hợp sau, cho biết các phó từ ấy bổ sung ý nghĩa cho danh từ, động từ, tính từ nào:
a. Chưa gieo xuống đất
Hạt nằm lặng thinh
(Trần Hữu Thung, Lời của cây)
b. Mầm đã thì thầm
Ghé tai nghe rõ
(Trần Hữu Thung, Lời của cây)
c. Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
(Hữu Thỉnh, Sang thu)
d. Những buổi chiều tôi hay nhắm mắt sờ những bông hoa rồi tập đoán. Tôi đoán được hai loại hoa: hoa mồng gà và hoa hướng dương. Bố cười khà khà khen tiến bộ lắm! Một hôm khác, tôi đoán được ba loại hoa.
(Nguyễn Ngọc Thuần, Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ)
đ. Nó vẫn giúp người quả tượng phá rẫy, kéo gỗ, nhưng chỉ khuây khỏa những lúc làm việc rồi sau đó lại đứng buồn thiu
(Vũ Hùng, Ông Một)
e. Khi biết mọi tiếng rống gọi đều vô ích, con voi lồng chạy vào nhà.
(Vũ Hùng, Ông Một)
Hướng dẫn trả lời:
| Câu | Phó từ | Ý nghĩa bổ sung |
| a | chưa | - Bổ sung cho động từ gieo, ý nghĩa về phủ định |
| b | đã | - Bổ sung cho động từ thì thầm, ý nghĩa về thời gian |
| c | vẫn | - Bổ sung cho động từ còn, ý nghĩa biểu thị sự tiếp tục, tiếp diễn như trước |
| đã | - Bổ sung cho động từ vơi, ý nghĩa về thời gian | |
| cũng | - Bổ sung cho động từ bớt, ý nghĩa biểu thị ý khẳng định về một sự giống nhau của hiện tượng, trạng thái | |
| d | hay | - Bổ sung cho động từ nhắm, ý nghĩa chỉ sự thường xuyên |
| được | - Bổ sung cho động từ đoán, ý nghĩa biểu thị sự việc vừa nói đến đã có kết quả | |
| lắm | - Bổ sung cho tính từ tiến bộ, ý nghĩa chỉ mức độ | |
| những | - Bổ sung cho danh từ buổi chiều và bông hoa, ý nghĩa chỉ số lượng | |
| một | - Bổ sung cho danh từ hôm, ý nghĩa chỉ số lượng | |
| đ | vẫn | - Bổ sung cho động từ giúp, ý nghĩa chỉ sự tiếp tục, tiếp diễn của hành động |
| những | - Bổ sung cho danh từ lúc, ý nghĩa chỉ số lượng | |
| chỉ | - Bổ sung cho động từ khuây khỏa, ý nghĩa chỉ giới hạn của phạm vi, mức độ | |
| lại | - Bổ sung cho động từ đừng, ý nghĩa chỉ sự lặp lại, tái diễn | |
| e | mọi | - Bổ sung cho danh từ tiếng, ý nghĩa chỉ số lượng |
| đều | - Bổ sung cho tính từ vô ích, ý nghĩa chỉ sự đồng nhất về đặc điểm, tính chất của nhiều đối tượng |
Câu 2 trang 19 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Trong những trường hợp sau, phó từ được in đậm bổ sung ý nghĩa cho động từ hoặc tính từ nào? Xác định ý nghĩa bổ sung trong từng trường hợp.
a. Rằng các bạn ơi
Cây chính là tôi
Nay mai sẽ lớn
Góp xanh đất trời
(Trần Hữu Thung, Lời của cây)
b. Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
(Hữu Thỉnh, Sang thu)
c. Ngày nào ông cũng cho nó ăn thêm hai vác mía to, hai thùng cháo.
(Vũ Hùng, Ông Một)
d. Ông quen nó quá, khó xa rời nó được.
(Vũ Hùng, Ông Một)
Hướng dẫn trả lời:
| Phó từ | Bổ sung ý nghĩa cho | Ý nghĩa bổ sung | |
| Động từ | Tính từ | ||
| sẽ | lớn | Về thời gian (chưa xảy ra) | |
| đã | về | Về thời gian (đã xảy ra) | |
| cũng | cho | Về sự lặp lại của hành động | |
| quá | quen | Về mức độ (hơn mức bình thường) | |
| được | xa rời | Về kết quả (thành công) | |
Câu 3 trang 20 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Cho 2 câu sau:
a. Trời tối.
b. Bọn trẻ đá bóng ngoài sân.
Dùng ít nhất 2 phó từ để mở rộng câu cho mỗi trường hợp nên trên. Nhận xét sự khác nhau về nghĩa của các câu mở rộng trong từng trường hợp.
Hướng dẫn trả lời:
a. Trời tối.
- TH1: Trời đã tối. → Câu nói về hoạt động đã diễn ra
- TH2: Trời chưa tối. → Câu nói về hoạt động chưa diễn ra
b. Bọn trẻ đá bóng ngoài sân.
- TH1: Bọn trẻ sẽ đá bóng ngoài sân → Câu dự báo về hoạt động chưa diễn ra
- TH2: Bọn trẻ đang đá bóng ngoài sân → Câu nói về hoạt động đã diễn ra
Câu 4 trang 20 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ.
Khi hạt nảy mầm
Nhú lên giọt sữa
Mầm đã thì thầm
Ghé tai nghe rõ
(Trần Hữu Thung, Lời của cây)
Hướng dẫn trả lời:
- BPTT: nhân hóa (mầm biết "thì thầm" như con người"
- Tác dụng: Giúp hình ảnh sinh động, hấp dẫn và thú vị hơn, làm tăng tính gợi hình, gợi tả của câu thơ, từ đó người đọc dễ dàng liên tưởng và cảm nhận bài thơ hơn
Câu 5 trang 20 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Trong đoạn thơ sau, nếu thay từ “phả” bằng từ “tỏa” hay “quyện” thì nội dung câu thơ thay đổi như thế nào? Vì sao?
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
(Hữu Thỉnh, Sang thu)
Hướng dẫn trả lời:
- Nghĩa của các từ:
- "phả": chỉ mùi hương được bốc lên mạnh mẽ
- "tỏa": có nghĩa như từ "phả" nhưng mức độ yếu hơn
- "quyện": chỉ các mùi hương đan xen khó tách ra được
- Từ "phả" là từ phù hợp nhất. Vì:
- Nếu thay bằng từ "tỏa" thì sự ấn tượng của mùi ổi chín (tín hiệu đầu tiên của mùa thu) sẽ bị nhạt đi, không mạnh mẽ và đủ để gây bất ngờ như từ "phả"
- Nếu thay bằng từ "quyện" thì mùi ổi chín bị lẫn với các mùi hương khác, không còn đặc biệt, nổi bật đủ để nhận ra nó khi mùa hè vẫn còn quanh đây
Câu 6 trang 20 Ngữ văn 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Trong Từ điển tiếng Việt, từ dềnh dàng có 2 nghĩa sau:
(1) chậm chạp, không khẩn trương, để mất nhiều thì giờ vào những việc phụ hoặc không cần thiết;
(2) to lớn và gây cảm giác cồng kềnh.
Theo em, từ dềnh dàng trong đoạn thơ sau nên được hiểu theo nghĩa nào? Dựa vào đâu em có thể xác định được như vậy?
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
(Hữu Thỉnh, Sang thu)
Hướng dẫn trả lời:
- Từ được dùng theo nghĩa (1)
- Vì: Làn sương trong đoạn thơ được nhân hóa như một người bạn cũ từ xa đến, nó là biểu tượng của mùa thu, vừa trở lại sau một năm, có phần ngại ngùng, bẽn lẽn, nó di chuyển chậm chạp ở đầu ngõ để chờ được nhận ra, được gọi lại. Đồng thời, đặc trưng của sương thu được tả cũng là sự nhẹ nhàng, mỏng manh, không hề to lớn hay cồng kềnh.
