Chuyên đề Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh 2024
Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
Bài dự thi Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh năm 2021 bao gồm mẫu kế hoạch chuẩn bị cho cuộc thi. Mời các bạn cùng theo dõi.
Cuộc thi: “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” năm 2021
Lưu ý: Toàn bộ chuyên đề tại file tải về, các bạn tham khảo chi tiết tại file tải về. Dưới đây là 1 phần của chuyên đề.
1. Chuyên đề học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh
Chuyên đề cung cấp những nội dung cơ bản, các giải pháp chủ yếu trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong năm 2021 và những năm tiếp theo, nhằm phát huy ý chí tự lực, tự cường và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
Chuyên đề được dùng trong sinh hoạt chi bộ, đoàn thể, cơ quan, đơn vị của hệ thống chính trị và được tuyên truyền rộng rãi trong toàn thể nhân dân.
Phần thứ nhất
TƯ TƯỞNG, ĐẠO ĐỨC, PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH VỀ Ý CHÍ TỰ LỰC, TỰ CƯỜNG, KHÁT VỌNG PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC PHỒN VINH, HẠNH PHÚC
1. Sự hình thành tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về ý chí tự lực, tự cường, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc
- Vấn đề độc lập cho dân tộc và khát vọng tự do cho nhân dân là xuất phát điểm, là nguồn gốc của tư tưởng Hồ Chí Minh về ý chí tự lực, tự cường, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, được nuôi dưỡng bởi những giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc, có sự tiếp thu các tinh hoa văn hóa nhân loại.
- Sinh thời trong cảnh nước nhà bị nô dịch, lầm than, người thanh niên trẻ Nguyễn Tất Thành đã sớm thức tỉnh, đau đáu nỗi niềm cứu nước, cứu dân. Người chọn hướng đi sang các nước tư bản phương Tây tìm hiểu sự thật đằng sau khẩu hiệu “Tự do - Bình đẳng - Bác ái”, xem người ta làm thế nào rồi trở về giúp đồng bào mình. Ngày 5/6/1911, tại bến cảng Nhà Rồng, Người bắt đầu chuyến hành trình trên con tàu Amiral Latouche Tresville, mang theo khát vọng cháy bỏng: “Tự do cho đồng bào tôi, độc lập cho Tổ quốc tôi, đấy là tất cả những điều tôi muốn, đấy là tất cả những điều tôi hiểu”4. Điều này sớm đã thể hiện tư tưởng, ý chí tự lực, tự cường và một khát vọng lớn, mang tầm nhìn thời đại của lãnh tụ Hồ Chí Minh.
- Sinh sống và làm việc tại nhiều nước tư bản phương Tây đã giúp Nguyễn Tất Thành nhận thức và vạch rõ bản chất của chủ nghĩa tư bản: Ở đâu đâu đế quốc tư bản thực dân cũng dã man, tàn bạo, cũng đầy rẫy những quan hệ phi nhân tính; ở đâu đâu những người lao động nghèo khổ, bần cùng cũng là bạn bè, anh em, đồng chí của nhau, họ phải được tập hợp lại, đứng lên đấu tranh giải phóng.
- Tháng 7 năm 1920, Nguyễn Ái Quốc đọc Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của V.I.Lênin. Luận cương của Lênin đã giúp Người giải đáp những vấn đề cơ bản về con đường giải phóng dân tộc mà Người tìm kiếm bấy lâu. Người khẳng định: “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản”6. Tháng 12/1920,
Người đã gia nhập Quốc tế Cộng sản và tham gia sáng lập Đảng Cộng sản Pháp, đánh dấu sự chuyển biến mang tính bước ngoặt trong tư tưởng của Người từ chủ nghĩa yêu nước sang chủ nghĩa cộng sản.
- Sau khi xác định con đường cứu nước theo cách mạng vô sản, Người tích cực truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin về trong nước. Người đã mang đến một luồng gió mới về đấu tranh cách mạng đối với nhân dân Việt Nam, nhân dân các dân tộc thuộc địa, phụ thuộc, khơi dậy trong họ tinh thần đoàn kết đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, thổi bùng ngọn lửa đấu tranh theo khuynh hướng cách mạng vô sản ở nước ta trong những năm 30 của thế kỷ XX, đưa tới sự ra đời của chính đảng vô sản Việt Nam7, mở ra thời đại rực rỡ của cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng, với những dấu ấn lịch sử và tầm vóc thời đại.
Ý chí tự lực, tự cường và khát vọng về quyền sống chân chính của dân tộc đã bồi đắp tư tưởng, sự nghiệp cách mạng của Nguyễn Ái Quốc và lan tỏa trong mọi giai tầng xã hội Việt Nam. Nói cách khác, chính chủ nghĩa yêu nước, khát vọng giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước “đàng hoàng”, “to đẹp” đã đưa Người đến với chủ nghĩa Mác-Lênin, đặt nền móng cho sự phát triển tư tưởng mác xít ở Việt Nam, tạo ra những điều kiện căn bản, tiên quyết đưa đến những thành công của cách mạng nước nhà.
2. Những nội dung cơ bản của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về ý chí tự lực, tự cường
2.1. Ý chí tự lực, tự cường là không phụ thuộc vào lực lượng bên ngoài, có quan điểm độc lập trong quan hệ quốc tế
- Hầu hết các đảng cộng sản ở Châu Âu đều có quan điểm rằng, cách mạng ở các thuộc địa phụ thuộc vào cách mạng ở các nước tư bản (chính quốc), cách mạng ở các nước thuộc địa không thể thắng lợi khi cách mạng vô sản ở chính quốc chưa thắng lợi. Nguyễn Ái Quốc không tán thành quan điểm đó. Người cho rằng, với ý chí, khát vọng đấu tranh mãnh liệt, bất khuất vì độc lập, tự do, cách mạng ở các nước thuộc địa (trong đó có Việt Nam) hoàn toàn có thể chủ động giành thắng lợi, không phụ thuộc việc cách mạng ở chính quốc có thắng lợi hay không.
Người cũng chỉ rõ mối quan hệ khăng khít giữa cách mạng ở thuộc địa và cách mạng ở chính quốc. Người ví mối quan hệ đó như hai cánh của một con chim. Trong tác phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp”, vạch trần bản chất của chủ
nghĩa tư bản thực dân giống con đỉa có hai vòi, một vòi bám vào giai cấp vô sản ở các nước tư bản, vòi kia hút máu các dân tộc thuộc địa, Người khẳng định muốn tiêu diệt nó, phải cắt cả hai cái vòi, muốn vậy phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa cách mạng thuộc địa và cách mạng chính quốc.
- Hoạt động trong Quốc tế Cộng sản, Nguyễn Ái Quốc luôn chú trọng đưa ra đề nghị Quốc tế Cộng sản đặt đúng vị trí, vai trò của cách mạng thuộc địa trong phong trào cách mạng vô sản thế giới, tích cực giúp đỡ cách mạng thuộc địa về lý luận và phương pháp đấu tranh, đào tạo cán bộ cho các dân tộc thuộc địa, cổ vũ và hướng dẫn phong trào cách mạng thuộc địa phát triển đúng hướng, có khả năng tự giải phóng mình.
- Thúc đẩy sự nghiệp cách mạng của dân tộc theo con đường chủ nghĩa Mác- Lênin, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc nêu rõ quyết tâm, ý chí, phương pháp cách mạng, thể hiện sâu sắc quan điểm tự lực, tự cường trong đấu tranh cách mạng: “Đối với tôi, câu trả lời đã rõ ràng: trở về nước, đi vào quần chúng, thức tỉnh họ, tổ chức họ, đoàn kết họ, huấn luyện họ, đưa họ ra đấu tranh giành tự do độc lập”8.
2.2. Ý chí tự lực, tự cường là phải nhận thức rõ sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước và tinh thần dân tộc với chủ nghĩa quốc tế trong sáng
- Ý chí tự lực, tự cường trong tư tưởng Nguyễn Ái Quốc- Hồ Chí Minh đã giúp Người thấy rõ sức mạnh của chủ nghĩa dân tộc chân chính, bao gồm chủ nghĩa yêu nước và tinh thần dân tộc, tạo nên sức mạnh to lớn của các dân tộc bị áp bức trên thế giới đứng lên chống đế quốc, thực dân. Từ thực tế xã hội Việt Nam cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, Người viết: “Chủ nghĩa dân tộc là động lực lớn của đất nước. Chính nó đã gây nên cuộc nổi dậy chống thuế năm 1908, nó dạy cho những người culi biết phản đối, nó làm cho những người “nhà quê” phản đối ngầm trước thuế tạp dịch và thuế muối... nó đã thúc giục thanh niên bãi khoá, làm cho những nhà cách mạng trốn sang Nhật Bản, làm vua Duy Tân mưu tính khởi nghĩa”9.
- Theo Người, nhân tố mang tính quyết định của cách mạng giải phóng dân tộc chính là sức mạnh của toàn dân tộc. Trong tác phẩm Đường Kách mệnh (1927), Người viết: “chỉ ước ao sao đồng bào xem rồi thì nghĩ lại, nghĩ rồi thì tỉnh dậy, tỉnh rồi thì đứng lên đoàn kết nhau mà làm cách mệnh”10. Nêu cao tinh thần độc lập tự chủ, tự lực, tự cường “đem sức ta mà tự giải phóng cho ta” nhưng “phải
củng cố tình đoàn kết hữu nghị giữa nhân dân ta và nhân dân các nước bạn, nhân dân Pháp, nhân dân yêu chuộng hòa bình thế giới”. Người nhấn mạnh vấn đề có tính nguyên tắc: “Muốn người ta giúp cho, thì trước mình phải tự giúp lấy mình đã”11.
- Ở một nước thuộc địa như Việt Nam, đấu tranh dân tộc, đấu tranh giai cấp trở thành vấn đề sống còn, ngọn cờ giải phóng dân tộc phải giương cao hơn hết thảy. Trong cuộc đấu tranh đó, chủ nghĩa yêu nước và tinh thần dân tộc được coi là nền tảng căn bản, có thể huy động, tập hợp được hết thảy các giai tầng xã hội đoàn kết trên một mặt trận, đấu tranh giành độc lập dân tộc cũng như bảo vệ vững chắc nền độc lập đó. “Đảng phải hết sức liên lạc với tiểu tư sản, trí thức, trung nông, Thanh niên, Tân Việt, v.v. để kéo họ đi vào phe vô sản giai cấp”12.
- Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 6 (11/1939), Đảng ta khẳng định chủ trương thành lập Mặt trận thống nhất dân tộc phản đế Đông Dương, liên hiệp tất cả các dân tộc, giai cấp, đảng phái, giành độc lập dân tộc, xây dựng hình thức Nhà nước cộng hòa, dân chủ “Chính phủ chung cho tất cả các tầng lớp dân chúng”. Nghị quyết Trung ương nêu rõ: “Công nông phải đưa cao cây cờ dân tộc lên, vì quyền lợi sinh tồn của dân tộc mà sẵn sàng bắt tay với tiểu tư sản và những tầng lớp tư sản bổn xứ, trung tiểu địa chủ”13.
- Ngay sau khi trở về nước, Lãnh tụ Hồ Chí Minh chủ trì Hội nghị Trung ương 8 (1941). Ngoài những chủ trương lớn về giải phóng dân tộc, nhiệm vụ cách mạng chủ yếu, Hội nghị còn chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh, tập hợp đoàn kết rộng rãi toàn dân tộc với các tổ chức, đoàn thể cứu quốc, thống nhất ý chí, hành động trong toàn Đảng, toàn nhân dân đấu tranh giành độc lập dân tộc.
- Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời là minh chứng sống động nhất về sức mạnh dân tộc, mà chủ nghĩa yêu nước, tinh thần dân tộc, kết hợp chủ nghĩa quốc tế trong sáng là nhân tố quy tụ, thúc đẩy, hòa quyện, kết tinh mọi nguồn lực bên trong và bên ngoài, sức mạnh của các tầng lớp, giai cấp trong xã hội Việt Nam, kiên cường đấu tranh dưới sự lãnh đạo của Đảng và lãnh tụ Hồ Chí Minh.
2. Kế hoạch thực hiện Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh
1. Tổ chức học tập chuyên đề năm 2021: Căn cứ chủ đề do Ban Tuyên giáo Trung ương hướng dẫn, giao Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tham mưu, xây dựng kế hoạch học tập chuyên đề năm 2021 trên địa bàn tỉnh (có kế hoạch riêng).
2. Tổ chức sinh hoạt chuyên đề tại chi bộ theo chủ điểm hàng quý: Căn cứ những nội dung cơ bản của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; các chuyên đề học tập hằng năm; chủ đề của Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XX và tình hình thực tế tại địa phương, đơn vị, các huyện, thị, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy hướng dẫn sinh hoạt chuyên đề theo chủ điểm hàng quý tại chi bộ.
Thời gian thực hiện: Hàng quý.
3. Cam kết tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu thực hiện các quy định của Đảng; xây dựng chuẩn mực đạo đức, đăng ký hành động làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh: Mỗi chi bộ, cơ quan, đơn vị tiếp tục rà soát, bổ sung, xây dựng kế hoạch thực hiện, đăng ký những mô hình, hành động cụ thể trong học tập và làm theo Bác; xây dựng chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, đạo đức công vụ; cải cách hành chính sát chức năng, nhiệm vụ của mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương theo phương châm “ngắn gọn, dễ hiểu, dễ thực hiện và kiểm tra kết quả”. Đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, chiến sĩ lực lượng vũ trang, đoàn viên, hội viên viết cam kết tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu thực hiện các quy định của Đảng; chấp hành kỷ luật, kỷ cương hành chính; văn hóa công vụ, giao tiếp, ứng xử gắn với chức trách, nhiệm vụ để nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân. Kết quả thực hiện cam kết; xây dựng và thực hiện kế hoạch học tập và làm theo Bác là một trong những tiêu chuẩn đánh giá tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên năm 2021.
Thời gian thực hiện: Thời gian hoàn thành viết cam kết trong quý I/2021; đánh giá kết quả thực hiện cam kết trước ngày 30/11/2021.
4. Tuyên truyền tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh: Đẩy mạnh tuyên truyền các nội dung cơ bản của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và việc vận dụng, phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trên các lĩnh vực của đời sống xã hội; đấu tranh, phản bác những thông tin, quan điểm sai trái, xuyên tạc, bôi nhọ thân thế, sự nghiệp, phủ định giá trị to lớn của tư tưởng Hồ Chí Minh. Tuyên truyền kết quả thực hiện Chỉ thị 05 gắn với kết quả thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII; việc triển khai, quán triệt nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp; các phong trào thi đua yêu nước; hoạt động kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước, của tỉnh. Tập trung tuyên truyền, nhân rộng những việc làm hay, mô hình mới, sáng tạo, "những tấm gương bình dị mà cao quý" trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trên địa bàn. Tiếp tục phát động và trao giải sáng tác, quảng bá các tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí với chủ đề "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh".
Thời gian thực hiện: Thường xuyên.
5. Đánh giá các mô hình học tập và làm theo lời Bác: Tiếp tục theo dõi, đánh giá các mô hình học tập và làm theo lời Bác; tổ chức đoàn khảo sát, học tập kinh nghiệm tại một số địa phương ngoài tỉnh để rút kinh nghiệm, nhân rộng những việc làm hay, hiệu quả, tác động tích cực đến đời sống xã hội nhằm đưa việc học tập và làm theo Bác trở thành công việc thường xuyên và ngày càng sâu rộng.
Thời gian thực hiện: Hoàn thành trước ngày 30/4/2021.
6. Tăng cường giáo dục lý tưởng, đạo đức cách mạng, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ, học sinh, sinh viên: Tiếp tục tuyên truyền nâng cao nhận thức, củng cố niềm tin, lý tưởng, đạo đức cách mạng theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với kỷ niệm 90 năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (26/3/1931- 26/3/2021). Đánh giá kết quả phong trào học tập và làm theo lời Bác của tuổi trẻ; biểu dương, khen thưởng các mô hình "Thanh niên làm theo lời Bác".
Thời gian thực hiện: Thường xuyên.
7. Tập trung chỉ đạo giải quyết những vấn đề nổi cộm, bức xúc trong nhân dân: Chủ động nắm bắt tình hình tư tưởng, dư luận xã hội trong nhân dân và cán bộ, đảng viên, trước hết là những vụ việc nổi cộm, bức xúc để kịp thời chỉ đạo, giải quyết dứt điểm những vấn đề bức xúc, nổi cộm ở các địa phương, đơn vị, trong các doanh nghiệp và nhân dân, góp phần hoàn thành các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh. Tổ chức thực hiện tốt Quy định số 11-QĐi/TW ngày 18/2/2019 của Bộ Chính trị về "Trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những phản ánh, kiến nghị của dân ngày càng thực chất, hiệu quả" và Quyết định số 1575-QĐ/TU ngày 10/6/2019 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Quy chế Bí thư Tỉnh ủy tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý những khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của dân.
Thời gian thực hiện: Thường xuyên.
Báo cáo kết quả cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy (đồng thời gửi Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy) trước ngày 30/11/2021 để theo dõi, tổng hợp.
8. Biên soạn, phát hành tập sách "Những tấm gương bình dị mà cao quý" học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh tỉnh Quảng Ngãi, giai đoạn 2019-2020: Sưu tầm tài liệu, tổng hợp, biên soạn, phát hành tập sách "Những tấm gương bình dị mà cao quý" học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh tỉnh Quảng Ngãi, giai đoạn 2019-2020 để các tổ chức cơ sở đảng, cơ quan, đơn vị, đoàn thể, những cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân vận dụng học tập và làm theo.
Thời gian thực hiện: Quý II/2021.
9. Tổ chức hội nghị sơ kết 05 năm thực hiện Chỉ thị 05 và biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân điển hình trong học tập và làm theo Bác: Đánh giá kết quả triển khai thực hiện Chỉ thị 05 và các kế hoạch, hướng dẫn của cấp trên; khắc phục những hạn chế, vướng mắc; đôn đốc quá trình triển khai thực hiện tại cơ sở; biểu dương những địa phương, đơn vị, cá nhân làm tốt; phát hiện những sáng kiến, kinh nghiệm, những mô hình hay, cách làm hiệu quả để phổ biến, nhân rộng (có kế hoạch riêng).
Thời gian tổ chức Hội nghị cấp tỉnh quý III/2021.
10. Kiểm tra, giám sát: Kiểm tra, giám sát kết quả thực hiện Chỉ thị 05 gắn với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và các quy định của Đảng về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên theo Kế hoạch kiểm tra, giám sát của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và cấp ủy các địa phương, đơn vị năm 2021. Kiểm tra, giám sát việc xây dựng, nhân rộng và biểu dương, khen thưởng các mô hình, điển hình tiên tiến học tập và làm theo Bác tại các cơ quan, đơn vị, địa phương. Giám sát việc tổ chức học tập chuyên đề năm 2021 và tổ chức sinh hoạt chi bộ chuyên đề theo chủ điểm hàng quý tại các địa phương, chi bộ cơ sở.
Thời gian thực hiện: Thường xuyên.
Ban Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu các huyện, thị, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy; ban cán sự đảng, đảng đoàn; các sở, ban, ngành, Mặt trận, các đoàn thể tỉnh xây dựng chương trình, kế hoạch để thực hiện nghiêm túc các nội dung Kế hoạch này, gửi kế hoạch thực hiện Chỉ thị 05 năm 2021 về Ban Thường vụ Tỉnh ủy (qua Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy) trước ngày 25/02/2021.
Trên đây là toàn bộ nội dung chuyên đề Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Ngoài ra các bạn có thể tham khảo các bài Thu hoạch khác hay các cuộc thi theo chủ đề được tổ chức thường xuyên như: Đáp án cuộc thi Tìm hiểu về Đại tướng Võ Nguyên Giáp.