Những thành ngữ Hán - Việt phổ biến
Những thành ngữ Hán - Việt phổ biến
Sau đây là danh sách những thành ngữ Hán - Việt phổ biến. Đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các giáo viên dạy môn Văn các cấp, cũng như những yêu tiếng Trung, những người quan tâm đến vấn đề này. Mời các bạn cùng tham khảo.
Thành ngữ Hán - Việt thông dụng
- Nam nữ thọ thọ bất thân: Trai gái không được thân cận với nhau sợ làm điều xằng bậy.
- Nhàn cư vi bất thiện: Ngồi rỗi (ở không) không việc gì thì làm những việc không tốt
- Nhất nhật tại tù - thiên thu tại ngoại: Một ngày trong tù lâu bằng ngàn năm sống ở bên ngoài
- Nhập giang tùy khúc, nhập gia tùy tục : Đến nhà thì phải kính trong phong tục của người ta
- Nhất nghệ tinh nhất thân vinh: Có một nghề tinh xảo thì thân được sung sướng suốt đời.
- Nhất sĩ nhì nông: Nhất là người đi học, nhì là người làm ruộng - Kẻ sĩ thì hơn người làm ruộng nhưng đến lúc hết gạo thì làm ruộng hơn người học trò (nhất sĩ nhì nông, hết gạo chạy rong, nhất nông nhì sĩ )
- Nhất tự thiên kim: Một chữ đáng giá ngàn lượng vàng – Câu nói vàng ngọc
- Nhất tự vi sư bán tự vi sư: Học một chữ phải kế là thầy nửa chữ cũng phải là thấy. Câu này chỉ có nghĩa bóng là phải nhớ ơn những người đã chỉ vẽ cho ta bất cứ việc gì.
- Pháp bất vị thân: Xử án phải công bằng với tất cả mọi người kể cả người thân của mình
- Phu xướng phụ tùy: Chồng nói vợ theo
- Phụ mẫu chi dân: Quan chức như cha mẹ dân – Câu này có ý nghĩa là dân phải kính trọng các quan chức như cha mẹ nhưng ngược lại quan chức cũng phải đối xử tốt lành với dân như đối với con cái mình vây.
- Phú quý bất năng dâm - Bần tiện bất năng di – Uy vũ bất năng khuất: Giàu có không lợi dụng đồng tiền mua dâm – Lúc nghèo cũng không thay đổi lập trường của mình - Dưới áp lực của kẻ mạnh ta vẫn phải giữ vững lập trường theo lẽ phải của minh.
- Phú quý sinh lễ nghĩa: Khi giàu có hay đẻ ra các nghi thức không cần thiết. Lúc giàu có cũng gìn giữ như mọi người đừng tìm cách khoe khoang của cải bày trò lễ nghĩa dổm không có trong phong tục tập quán của mình.
- Phúc bất trùng lai họa vô đơn chí: Việc phúc đức ít đến hai lần liên tiếp, trong khi có tai nạn thì thường có nhiều tai nạn kế tiếp. Thí dụ: Khi sẽ bị động đất thì có những hậu chấn.
- Quân tử nhất ngôn: Người quân tử chỉ nói một lời, không có thay đổi lời.
- Quân xử thần tử, thần bất tử bất trung: Vua bắt tôi chết thì phải chết nếu không chịu chết thì không trung thành
- Quốc gia hưng vong thất phu hữu trách: Khi nước nhà bị nạn thì các công dân phải có trách nhiệm đứng lên bảo vệ sông núi
- Rượu bất khả ép, ép bất khả từ: Không nên ép người ta uống rượu, nhưng đã bị bạn ép thì không nỡ từ chối
- Sĩ, nông, công thương, binh: Xã hội ta có 5 giới chính. Sĩ: học sinh, sinh viên, trí thức - Nông: người đi cày - Công: là thợ - Thương: người buôn - Binh: là người lính
- Sinh ký tử quy: Sinh ra sống tạm, chết là về nơi vĩnh viễn.
- Tích thiện phùng thiện: Làm lành gặp lành
- Thiên cơ bất khả lậu: Ý Trời không được nói ra
- Tiên học lễ, hậu học văn: Học lễ nghĩa trước rồi học văn chương sau
- Tiền dâm hậu thú: Đối xử với nhau như vợ chồng trước khi làm hôn thú. Thí dụ như bạn trai gái đời nay ở với nhau
- Tôn sư trọng đạo: Kính thầy trọng đạo
- Tống cựu nghinh tân: Đón mới tiễn cũ - đón Xuân mới, tiễn năm cũ
- Tru di tam tộc: Giết 3 đời
- Trường túc bất chi lao: Chân dài thì (đi xa) không mệt
- Tứ hải giai huynh đệ: Bốn bể đều anh em
Thành ngữ Hán - Việt phổ biến
- Anh hùng nan quá mỹ nhân quan: Anh hùng khó qua cửa ải mỹ nhân
- Bách văn bất như nhất kiến: Trăm nghe không bằng một thấy.
- Bạng duật tương trì, ngư ông đắc lợi: Ngao cò cùng tranh nhau, ngư ông được lợi.
- Bảo kiếm phong tòng ma lệ xuất, mai hoa hương tự khổ hàn lai: Bảo kiếm được rèn từ lửa đỏ, hương hoa mai nuôi được dưỡng ở xứ lạnh
- Bất nhập hổ huyệt, yên đắc hổ tử: Không vào hang hổ, không bắt được hổ con.
- Bệnh tòng khẩu nhập, họa tòng khẩu xuất: bệnh hay vào từ miệng, tai họa hay đến từ lời nói.
- Cao nhân tất hữu cao nhân trị: Người tài giỏi sẽ có người giỏi hơn.
- Cận mặc giả hắc, cận đăng tắc minh: Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.
- Cô chưởng nan minh: Một tay vỗ không kêu.
- Cô thụ bất thành lâm: Một cây không thành rừng.
- Cư tất trạch lân, du tất trạch hữu: Sống nhờ hàng xóm, đi xa nhờ bạn.
- Danh lợi bất như nhàn: Có danh lợi không bằng nhàn thân.
- Diệp lạc quy căn: Lá rụng về cội.
- Dục tốc bất đạt: Việc làm quá nhanh không thành công.
- Dưỡng hổ di họa: Nuôi hổ để họa về sau
- Đa kim ngân phá luật lệ: Nhiều tiền bạc làm sai luật lệ.
- Đa thọ đa nhục: Sống lâu thì chịu nhiều khổ nhục.
- Đại ngư cật tiểu ngư: Cá lớn nuốt cá bé.
- Đắc ngư vong thuyên: Được cá quên nơm
- Điểu tận cung tang: Chim hết thì cung nỏ bỏ đi.
- Điểu vị thực vong, nhân vị lợi vong: Chim chết vì ham mồi, người chết vì ham lợi
- Đức năng thắng số: Có đạo đức có thể thắng được số phận.
- Hàm huyết phún nhân, tiên ô tự khẩu: Ngậm máu phun người, tự làm bẩn miệng mình trước.
- Họa hổ họa bì nan họa cốt, tri nhân tri diện bất tri tâm: Vẽ hổ, vẽ da, khó vẽ xương. Biết người biết mặt, không biết được lòng dạ người đó
- Họa vô đơn chí, phúc bất trùng lai: Tai họa không chỉ đến một lần, phúc thì không đến lần thứ hai.
- Hổ tử lưu bì, nhân tử lưu danh: Hổ chết để lại da, người chết để lại danh tiếng.
- Hữu chí cánh thành: Có chí thì nên.
- Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ, vô duyên đối diện bất tương phùng: Có duyên với nhau thì xa nghìn dặm rồi cũng gặp, vô duyên thì trước mặt vẫn không thành.
- Hữu xạ tự nhiên hương: Có xạ thì thơm. (Xạ: túi thơm của con cầy hương)
- Khẩu thiệt vô bằng: Lời nói không bằng chứng.
- Kỷ sở bất dục vật thi ư nhân: Điều mà mình không muốn thì đừng làm cho người khác.
- Lạc hoa hữu ý, lưu thủy vô tình: Hoa rụng có ý, nước trôi vô tình.
- Liệt hỏa thí kim, gian nan thí đức: Lửa thử vàng, gian nan thử sức.
- Lương dược khổ khẩu: Thuốc tốt thì khó nuốt. (thuốc đắng dã tật)
- Ma chử thành châm: Mài sắt thành kim
- Mãnh hổ nan địch quần hồ: Một con hổ khỏe khó chống lại bầy cáo.
- Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên: Vạch mưu kế do người, thành công do trời
- Nam vô tửu như kỳ vô phong: Nam không có rượu như cờ không có gió.
- Ngôn đa tất thất: Nói nhiều quá sẽ sai.
- Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã: Trâu tìm trâu, ngựa tìm ngựa.
- Nhàn cư vi bất thiện: Nhàn rỗi dễ làm việc không tốt.
- Nhân bất học bất tri lý, ngọc bất trác bất thành khí: Người không học không biết đạo lý, ngọc không mài, không có giá trị
- Nhân sinh vô thập toàn: Con người sinh ra không hoàn mỹ.
- Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh: Tinh thông một nghề, sẽ được hưởng vinh quang.
- Nhất ngôn ký xuất, tứ mã nan truy: Một lời nói ra, ngựa Tứ khó đuổi. (Ngựa Tứ: Một loại ngựa quý)
- Nhất nhật vi sư, chung thân vi phụ: Một ngày làm thầy như suốt đời làm bố.
- Nhất tự vi sư, bán tự vi sư: Dạy một chữ cũng làm thầy, dạy nửa chữ cũng làm thầy
- Nhất tướng công thành vạn cốt khô: Một tướng đánh thành, vạn xương khô.
- Phú quý sinh lễ nghĩa, bần cùng sinh đạo tặc: Giàu có hay sinh ra lễ nghĩa, nghèo khó sinh ra giặc.
- Tam nhân đồng hành tất hữu ngã sư: Ba người cùng đi tất có một người làm thầy.
- Tham thực cực thân: Tham ăn thì khổ thân.
- Thiên bất dung gian: Trời không tha loài gian ác.
- Thiên đường hữu lộ, vô nhân vấn. Địa ngục vô môn, hữu khách tầm: Thiên đường có đường đi mà không ai hỏi. Địa ngục không có cửa mà có khách tìm.
- Tri túc thường lạc, năng nhẫn tự an: Biết đầy đủ thì vui, biết nhịn nhẫn thì yên.
- Trung ngôn nghịch nhĩ: Lời nói thật thì khó nghe.
- Trừu đao đoạn thủy, thủy cánh lưu; Tương tửu kiêu sầu, sầu cánh sầu: Rút dao chém xuống nước, nước càng chảy mạnh. Uống rượu giải sầu càng thêm sầu.
- Tửu phùng tri kỷ thiên bôi thiểu. Thoại bất đầu cơ bán cú đa: Rượu mà gặp bạn tri kỷ thì ngàn chén còn ít. Nói chuyện mà không hợp thì nửa câu đã thấy nhiều.
VnDoc.com vừa gửi tới bạn đọc bài viết Những thành ngữ Hán - Việt phổ biến. Hi vọng qua bài viết này bạn đọc có thêm tài liệu bổ ích nhé.
