Phò giá về kinh - Nội dung, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm

Phò giá về kinh - Nội dung bài thơ, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm được VnDoc sưu tầm và đăng tải nhằm giới thiệu Nội dung tác phẩm, Hoàn cảnh sáng tác nằm trong chương trình giảng dạy môn Ngữ văn lớp 7. Mời quý thầy cô cùng các bạn tham khảo tài liệu dưới đây

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Để giao lưu và dễ dàng chia sẻ các tài liệu học tập hay lớp 7, mời các bạn tham gia nhóm facebook Tài liệu học tập lớp 7.

Nội dung bài thơ Phò giá về kinh

- Phiên âm:

Đoạt sáo Chương Dương độ
Cầm Hồ Hàm Tử quan
Thái bình tu trí lực,
Vạn cổ thử giang san.

- Dịch nghĩa:

Cướp giáo giặc ở bến Chương Dương,
Bắt quân Hồ ở cửa Hàm Tử.
Thái bình rồi nên dốc hết sức lực,
Muôn đời vẫn có non sông này.

- Dịch thơ:

Chương Dương cướp giáo giặc,
Hàm Tử bắt quân thù.
Thái bình nên gắng sức,
Non nước ấy nghìn thu

(Trần Trọng Kim dịch)

Phò giá về kinh

Đôi nét về tác giả Trần Quang Khải (1241 - 1294)

- Tước hiệu: Chiêu Minh Đại Vương

- Xuất thân: là con thứ ba của vua Trần Thái Tông, mẹ là Thuận Thiên hoàng hậu Lý thị (con gái trưởng Lý Huệ Tông).

- Cuộc đời:

  • Ông là một võ tướng kiệt xuất - được phong Thượng tướng, có công rất lớn trong hai cuộc kháng chiến chống Mông – Nguyên , đặc biệt là trong hai trận chiến thắng ở Hàm Tử và Chương Dương
  • Ông được Trần Thánh Tông khen là người bề tôi trung hiếu hiếm có
  • Ông làm đến chức Thừa tướng, chuyên trông coi mọi việc trong nước.

- Sự nghiệp văn chương:

  • Ông là người học rộng, giỏi thơ phú, có làm Lạc Đạo tập lưu lại ở đời
  • Ông là người có nhiều vần thơ “sâu lí xa thú” (Phan Huy Chú - Lịch triều hiến chương loại chí)

Đôi nét về bài thơ Phò giá về kinh

Hoàn cảnh sáng tác Phò giá về kinh 

- Bài thơ “Phò giá về kinh” được làm khi ông đi đón Thái thượng hoàng Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông về Thăng Long (Hà Nội ngày nay) ngay sau chiến thắng Chương Dương, Hàm Tử và giải phóng kinh đô năm 1285

Thể loại bài thơ Phò giá về kinh

- Bài thơ Phò giá về kinh thuộc thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt đường luật - một thể thơ nổi bật của dòng thơ trung đại Việt Nam.

- Đặc điểm thể thơ:

  • Mỗi bài thơ có 4 dòng thơ, mỗi dòng thơ có 5 chữ
  • Câu 1, 2, 4 hoặc chỉ là câu 2, 4 sẽ hiệp vần với nhau ở chữ cuối (bài thơ Phò giá về kinh thuộc trường hợp thứ 2)

Ngôn ngữ bài thơ Phò giá về kinh

- Bài thơ Phò giá về kinh được viết bằng chữ Hán.

Phương thức biểu đạt bài thơ Phò giá về kinh

- PTBĐ tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm

- PTBĐ chính là biểu cảm

Bố cục bài thơ Phò giá về kinh

STTGiới hạnNội dung
Phần 12 câu thơ đầu
  • Hào khí chiến thắng của quân ta
Phần 22 câu thơ cuối
  • Khát vọng muôn đời thái bình, độc lập

Giá trị nội dung bài thơ Phò giá về kinh

Bài thơ thể hiện hào khí chiến thắng và khát vọng thái bình, thịnh trị của dân tộc ta ở thời đại nhà Trần.

Giá trị nghệ thuật bài thơ Phò giá về kinh

- Thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt cô đọng, hàm súc

- Giọng điệu sảng khoái, hân hoan, tự hào

- Hình thức diễn đạt cô đúc, dồn nén cảm xúc vào bên trong ý tưởng

Tụng giá hoàn kinh sư

Dàn ý phân tích tác phẩm Tụng giá hoàn kinh sư

1. Mở bài

- Giới thiệu về tác giả Trần Quang Khải (những nét chính về cuộc đời, đặc điểm sáng tác…)

- Giới thiệu về bài thơ “Phò giá về kinh” (hoàn cảnh ra đời, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật…)

2. Thân bài

a. Hai câu thơ đầu: thể hiện hào khí chiến thắng của dân tộc

Phiên âmDịch thơ

Đoạt sáo Chương Dương độ
Cầm Hồ Hàm Tử quan

Chương Dương cướp giáo giặc,
Hàm Tử bắt quân thù.

- Sử dụng liên tục 2 động từ mạnh "đoạt" và "cầm" tạo nhịp điệu dồn dập, mạnh mẽ cho hành động của quân ta.

- Sử dụng biện pháp đảo ngữ: đưa vị ngữ là động từ lên đứng đầu câu:

  • Đoạt sáo (VN) Chương Dương độ (CN)
  • Cầm Hồ (VN) Hàm Tử quan (CN)

→ Nhằm khẳng định, nhấn mạnh hành động mạnh mẽ, oai phong, hào hùng của quân ta khi tiêu diệt kẻ địch, đồng thời thể hiện tư thế chủ động trong chiến đấu, không sợ hãi điều gì của quân ta.

(Bản dịch thơ của Trần Trọng Kim đã giảm bớt đi sự mạnh mẽ, dồn dập, thế chủ động trong chiến đấu của ta)

- 2 câu thơ đầu không chỉ đơn giản là phép liệt kê - kể tên 2 chiến thắng nổi bật, oanh liệt của quân ta, mà ở đây tác giả còn sử dụng phép đối:

  • Đoạt - cầm
  • Chương Dương độ - Hàm Tử quan

→ Việc sử dụng phép đối như vậy giúp tạo sự đăng đối, uyển chuyển cho câu thơ, đồng thời làm nổi bật lên những chiến công hiển hách của tác giả

- Việc dùng tên địa danh nơi diễn ra cuộc chiến làm chủ thể thực hiện hành động chiến đấu giúp thể hiện tư tưởng đoàn kết quân dân của tác giả - chiến thắng lừng lẫy ấy là do sự cố gắng, đoàn kết của toàn quân, dân dưới sự lãnh đạo của vị tướng tài giỏi

⇒ Hai câu thơ đầu ca ngợi chiến thắng hào hùng của dân tộc trong cuộc chiến đấu chống quân Mông – Nguyên xâm lược, qua đó thể hiện lòng tự hào dân tộc.

b. Hai câu thơ còn lại: thể hiện khát vọng đất nước muôn đời thái bình, thịnh trị

Phiên âmDịch thơ

Thái bình tu trí lực,
Vạn cổ thử giang san.

Thái bình nên gắng sức,
Non nước ấy nghìn thu

- Tác giả có tư tưởng, suy nghĩ vô cùng tiến bộ và kịp thời: tuy vừa mới kết thúc chiến đấu, men say chiến thắng vẫn còn ngây ngất, nhưng Trần Quang Khải đã suy nghĩ về những điều trong tương lai - không hề có ý định "ngủ quên trong chiến thắng".

- Là 1 vị tướng quân trực tiếp tham gia chiến đấu, tác giả hiểu rõ để có được hòa bình phải trải qua nhiều khó khăn, vì thế ông đưa ra lời khuyên cho mọi người:

  • Nên gắng sức lao động, xây dựng phát triển đất nước, để tổ quốc giàu mạnh, phát triển không ngừng
  • Khi đất nước giàu mạnh, thịnh trị thì mới có thể an bình đến mãi về sau, không phải lo sợ trước bất kì kẻ thù nào

→ Những khuyên răn, nhắc nhở về thái bình - thịnh trị đến mãi về sau cho muôn dân của tác giả là một tư tưởng mang giá trị nhân đạo sâu sắc.

3. Kết bài

- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ:

  • Nội dung: Bài thơ thể hiện hào khí chiến thắng và khát vọng thái bình, thịnh trị của dân tộc ta ở thời đại nhà Trần
  • Nghệ thuật: thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt, hình thức diễn đạt cô đúc, dồn nén cảm xúc vào bên trong,…

- Cảm nhận chung về bài thơ: Bài thơ chính tới cảm hứng hào sảng, tự hào, kiêu hãnh trước những chiến công lẫy lừng, vang dội trước kẻ thù. Niềm tin, khát vọng dân tộc thái bình, thịnh trị. Bài thơ là khúc khải hoàn ca hùng tráng, cao đẹp của dân tộc.

Các tác phẩm của Trần Quang Khải

Dã thự

Dã thự sơ khai cảnh tướng tân,
Phân phi đào lý tứ thời xuân.
Nhất thanh ngưu địch thanh lâu nguyệt,
Kỷ phiến nông thoa bích lũng vân.
Lộ vãn dương trường thông tử mạch
Khe phân yến vỹ đoạn hồng trần
Quỷ thần ám địa thâu tương ngữ
Nhất đoạn phong quang khả ẩn quân

Lưu gia độ

Lưu Gia độ khẩu thụ tham thiên,
Hỗ tụng đông hành tích bạc thuyền.
Cựu tháp giang đình lưu thủy thượng,
Hoang tử cổ trũng thạch lân tiền.
Thái bình đồ chí kỷ thiên lý,
Lý đại quan hà nhị bách niên.
Thi khách trùng lai đầu phát bạch,
Mai hoa như tuyết chiếu tình xuyên

Phúc Hưng Viên

Phúc Hưng nhất khúc thủy hồi hoàn,
Trung hữu bình viên sổ mẫu khoan.
Mai ổ tuyết tiêu châu bội lỗi,
Trúc đình vân quyển bích lang can.
Thử lai yêu khách kiêu trà uyển,
Vũ quá hô đồng lý dược lan.
Nam vọng lang yên vô phục khởi,
Đồi nhiên nhất tháp mộng thiên an

Xuân nhật hữu cảm I

Vũ bạch phì mai tế nhược ty,
Bế môn ngột ngột tọa thư si.
Nhị phần xuân sắc nhàn sai quá,
Ngũ thập suy ông dĩ tự tri.
Cố quốc tâm hoàn phi điểu quyện,
Ân ba hải khoát túng lân trì.
Sinh bình đởm khí luân huân tại,
Giải đảo đông phong phú nhất thi.

Xuân nhật hữu cảm II

Nguyệt sắc vi vi dạ hướng lan,
Đông phong đặc địa khởi xuân hàn.
Phiên không liễu nhứ niêm cao các,
Giác mộng Tương quân bốc họa lan.
Bị vật nhuận tòng thiên ngoại vũ,
Kinh tâm hồng thoái tích thì nhan.
Khử sầu lại hữu tam bôi tửu,
Phủ kiếm du du ức cố san

Đề thi giữa kì 1 lớp 7 có đáp án

-----------------------------------------------------------------------

Như vậy là chúng tôi đã giới thiệu cho các bạn bài Bài thơ: Phò giá về kinh - Nội dung bài thơ, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm. Mời các bạn tham khảo thêm đề thi học kì 2 lớp 7 từ tất cả các trường THCS trên toàn quốc của tất cả các môn Toán, Văn, Anh, Lý, Hóa, Sinh.

Hy vọng rằng tài liệu lớp 7 này sẽ giúp ích trong việc ôn tập và rèn luyện thêm kiến thức ở nhà. Chúc các bạn học tốt và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới.

Tài liệu tham khảo:

Đánh giá bài viết
28 24.606
Sắp xếp theo

    Lý thuyết Ngữ văn 7 KNTT

    Xem thêm