Chuyên đề tiếng Việt lớp 8: Câu kể
Chuyên đề Tiếng Việt lớp 8: Câu kể được biên soạn một cách khoa học, tập trung vào những kiến thức trọng tâm, cùng với hệ thống bài tập thực hành phong phú, từ nhận diện, phân tích đến vận dụng.
Đây sẽ là một công cụ hỗ trợ đắc lực, giúp quý thầy, cô truyền đạt kiến thức một cách hiệu quả và thú vị, đồng thời giúp học sinh phát triển năng lực sử dụng tiếng Việt một cách tinh tế.
Mục lục bài viết
I. Câu kể (câu trần thuật) là gì?
- Khái niệm: Câu trần thuật là dạng câu được dùng dưới hình thức kể, nhận xét, miêu tả, nhận định hay thông báo… về một sự vật hiện tượng, tính chất, hoạt động… của một việc nào đó. Trong giao tiếp thì câu trần thuật được sử dụng như một lời kể thông thường, kết thúc bằng dấu chấm ở cuối câu.
- Ví dụ: Con đường đến trường hôm nay có rất nhiều hoa mười giờ.
II. Nhận biết đặc điểm của câu kể
– Câu sẽ dùng để kể, giới thiệu hoặc dùng để mô tả về một sự việc hay sự vật cụ thể.
+ Ví dụ:
Doctor Strange chính là một bác sĩ siêu anh hùng (câu kể dùng để giới thiệu).
Chú ấy có bộ râu quai nón rất điển trai (câu kể dùng để miêu tả).
Chú ấy dùng siêu năng lực và tài năng của mình để giúp đỡ mọi người, diệt trừ kẻ xấu (câu kể dùng để kể).
– Câu kể cũng có thể dùng để nói lên tình cảm, tâm tư hoặc ý kiến của mỗi người.
+ Ví dụ:
Những bông hoa hồng, hoa mai,… như đang nở nụ cười trước nắng sớm ban mai (câu kể dùng để nêu ý kiến, nhận định).
Mọi người đều đang cảm thấy hạnh phúc khi gia đình đoàn tụ mỗi khi Tết đến (câu kể dùng để kể lại sự việc, nói lên tình cảm của mình).
– Với những câu kể thì thường cuối câu sẽ kết thúc bằng dấu chấm.
III. Chức năng của câu kể
- Dùng để kể, tả, giới thiệu về sự vật, sự việc hoặc thể hiện tình cảm, tâm tư, ý kiến của con người về một hiện tượng cụ thể trong cuộc sống thường ngày.
- Câu kể thường có cấu tạo đầy đủ cụm chủ ngữ – vị ngữ. Chúng thường được kết thúc bằng một dấu chấm.
IV. Những lưu ý khi sử dụng câu kể
- Không thể xác định được câu kể: Vì trong tiếng Việt có rất nhiều loại câu như câu nghi vấn, câu cảm thán, câu cầu khiến… nên nhiều bạn học sinh thường bị nhầm lẫn trong việc xác định đâu là câu kể.
- Không nắm rõ được những đặc điểm câu kể: Chính vì không biết đặc điểm xác định câu kể nên các em dễ dẫn đến việc xác định sai câu.
- Áp dụng sai tình huống: Trong câu kể có rất nhiều loại, nên học sinh thường bị nhầm lẫn các loại với nhau trong quá trình làm bài tập.
V. Bài tập về câu kể
Bài 1. Tìm câu kể Ai làm gì? trong đoạn văn sau rồi gạch dưới các bộ phận VN của từng câu tìm được:
Bàn tay mền mại của Tấm rắc đều những hạt cơm quanh bống. Tấm ngắm nhìn bống. Tấm nhúng bàn tay xuống nước vuốt nhẹ hai bên lườn của cá. Cá đứng im trong tay chị Tấm.
Trả lời:
Bàn tay mền mại của Tấm rắc đều những hạt cơm quanh bống. Tấm ngắm nhìn bống. Tấm nhúng bàn tay xuống nước vuốt nhẹ hai bên lườn của cá. Cá đứng im trong tay chị Tấm.
Bài 2. Hãy cho biết các câu kể dưới đây dùng để làm gì?
a. Chiều chiều, đám trẻ mục đồng hò hét nhau cùng đi thả diều.
b. Bầu trời trong vắt và rất xanh.
Trả lời:
a. Dùng để kể
b. Dùng để tả
