Chuyên đề tiếng Việt lớp 8: Thán từ
Chuyên đề Tiếng Việt lớp 8: Thán từ được biên soạn một cách khoa học, tập trung vào những kiến thức trọng tâm, cùng với hệ thống bài tập thực hành phong phú, từ nhận diện, phân tích đến vận dụng. Tài liệu không chỉ giúp các em hiểu rõ bản chất của thán từ mà còn biết cách sử dụng đúng ngữ cảnh, tránh lạm dụng.
Đây sẽ là một công cụ hỗ trợ đắc lực, giúp quý thầy, cô truyền đạt kiến thức một cách hiệu quả và thú vị, đồng thời giúp học sinh phát triển năng lực sử dụng tiếng Việt một cách tinh tế.
Mục lục bài viết
I. Thán từ là gì?
- Khái niệm: Là những từ dùng để bộc lộ cảm xúc của người nói, người viết hoặc dùng để gọi đáp.
- Ví dụ: Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?
= > Thán từ trong ví dụ trên là “than ôi”
II. Thán từ có mấy loại?
Có thể chia thán từ thành hai loại:
- Thán từ bộc lộ tình cảm, cảm xúc (a, á, ô, ôi, ối, chà,…): dùng để bộc lộ các trạng thái tình cảm, cảm xúc (vui mừng, ngạc nhiên, đau đớn, sợ hãi,…)
- Thán từ gọi đáp (ơi, dạ, vâng, ừ,…)
III. Vai trò của thán từ trong câu
- Nhằm mục đích bộc lộ tình cảm, cảm xúc của người nói, đồng thời dùng để gọi và đáp trong giao tiếp.
- Vị trí: Thường đúng ở đầu câu. Có khi tách ra thành một câu đặc biệt.
IV. Phân biệt trợ từ và thán từ
|
Trợ từ |
Thán từ |
|
|
Khái niệm |
Trợ từ thường chỉ có một từ ngữ trong câu, được sử dụng nhằm biểu thị hoặc nhấn mạnh sự vật, sự việc được nói tới ở từ ngữ đó. |
Thán từ là những từ ngữ được sử dụng trong câu với mục đích nhằm bộc lộ cảm xúc của người nói, thán từ cũng được dùng để gọi và đáp trong giao tiếp. |
|
Vai trò |
Vai trò của trợ từ trong câu là được sử dụng để biểu thị hoặc nhấn mạnh sự vật, sự việc, hiện tượng nào đó đang được nhắc đến. |
Vai trò của thán từ chủ yếu xuất hiện đầu câu và các từ ngắn gọn như mục đích biểu cảm, bộc lộ tình cảm cảm xúc. |
|
Phân loại |
Có 2 loại trợ từ: - Trợ từ dùng để nhấn mạnh: Loại trợ từ này được sử dụng nhằm nhấn mạnh một sự vật, sự việc, hiện tượng nào đó, bao gồm những từ như: những, cái, thì, mà, là… - Trợ từ nhằm biểu thị đánh giá về sự việc, sự vật, bao gồm các từ như: chính, ngay, đích thị… |
Bao gồm 2 loại đó là: - Thán từ bộc lộ cảm xúc, tình cảm: gồm những từ như: ôi, trời ơi, than ôi… Ví dụ: Chao ôi! Chiếc váy này thật là đẹp. - Thán từ dùng để gọi đáp: gồm các từ như: này, hỡi, ơi, vâng, dạ… Ví dụ: Này, bạn sắp trễ mất buổi họp hôm nay rồi đó. |
|
Ví dụ |
- Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu? => Có thể thấy trong câu trên, thán từ được sử dụng là từ: than ôi. |
- Người có giọng hát hay nhất khối 9 đích thị là Trâm Anh. => Trợ từ đích thị nhấn mạnh hơn cho người nghe về việc Trâm Anh là người có giọng hát hay nhất khối lớp 9. |
V. Bài tập về thán từ
Bài 1. Xác định thán từ trong các ví dụ sau:
a. Tính ra cậu Vàng cậu ấy ăn khỏe hơn cả tôi ông Giáo ạ!
b. Vâng, ông giáo dạy phải đối với chúng mình thế là sung sướng.
Trả lời:
Thán từ trong câu:
a. ạ
b. vâng
Bài 2. Chỉ ra các thán từ trong các câu sau:
a. Vâng! Ông giáo dạy phải!
b. Vâng! Cháu cũng đã nghĩ như cụ.
c. Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn.
Trả lời:
Các thán từ là:
a. Vâng
b. Vâng
c. Này
