Công nghệ 10 bài 6: Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp
Lý thuyết môn Công nghệ lớp 10: Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp được chúng tôi sưu tầm và tổng hợp xin gửi tới bạn đọc cùng tham khảo. Bài viết nhằm giúp các bạn học sinh cùng quý thầy cô tham khảo để giảng dạy và học tập môn Công nghệ 10 hiệu quả hơn. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết và tải về tại đây nhé.
Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết
Bài: Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp
A/ Lý thuyết bài Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp
I - Khái niệm về phương pháp nuôi cấy mô tế bào
- Nuôi cấy mô tế bào là phương pháp tách rời tế bào, mô nuôi cấy trong môi trường thích hợp và vô trùng để chúng tiếp tục phân bào, biệt hóa thành mô, cơ quan để phát triển thành cây mới.
- Môi trường dinh dưỡng:
+ Nguyên tố đa lượng: N, S, Ca, K, P
+ Nguyên tố vi lượng: Fe, B, Mo, I, Cu
+ Đường: Glucozơ, Saccarozơ
+ Chất điều hòa sinh trưởng: Auxin, Cytokinin
II - Cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào
1/ Tính toàn năng của tế bào
- Tế bào chứa hệ gen qui định loài đó, mang toàn bộ lượng thông tin của loài
- Tế bào có thể sinh sản vô tính khi nuôi cấy trong môi trường thích hợp để tạo thành cây hoàn chỉnh
2/ Khả năng phân hóa và phản phân hóa
- Phân hóa tế bào: là quá trình từ tế bào phôi sinh biến đổi thành tế bào chuyên hóa đảm bảo các chức năng khác nhau
- Phản phân hóa tế bào: Là quá trình chuyển tế bào chuyên hóa về tế bào phôi sinh trong điều kiện thích hợp và tiếp tục phân chia mạnh mẽ
III - Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào
1/ Quy trình
- Bước 1: Chọn vật liệu nuôi cấy
Chọn mẫu tốt, không bị nhiễm bệnh
Cách làm:
+ Chọn cây mẹ khỏe, sạch bệnh
+ Chọn mô phân sinh đỉnh chồi, đỉnh rễ, bộ phận non
- Bước 2: Khử trùng
+ Mẫu và dụng cụ được tẩy rửa, khử trùng
+ Cắt đỉnh sinh trưởng thành phần tử nhỏ, tẩy rửa, khử trùng ở buồng vô trùng
- Bước 3: Tạo chồi
* Môi trường dinh dưỡng:
+ Nguyên tố đa lượng: N, S, Ca, K, P
+ Nguyên tố vi lượng: Fe, B, Mo, I, Cu
+ Đường: Glucozơ, Saccarozơ
+ Chất điều hòa sinh trưởng: Auxin, Cytokinin
+ Để phát triển thân cành cho chồi trong môi trường dinh dưỡng có bổ sung Cytokinin hoạt hóa tạo chồi
- Bước 4: Tạo rễ
+ Khi chồi đạt tiêu chuẩn về chiều cao, số lá thì chuyển sang môi trường tạo rễ, bổ sung chất kích thích auxin, IBA…
- Bước 5: Cấy cây vào môi trường thích ứng
+ Chuyển cây sang môi trường thích ứng gần giống với môi trường tự nhiên về: nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng…
- Bước 6: Trồng cây trong vườn ươm
+ Khi cây đủ chiều cao, thân lá thì chuyển cây ra vườn ươm
2/ Ý nghĩa
- Nhân với số lượng lớn, trên quy mô công nghệ
- Sản phẩm sạch bệnh và đồng nhất về di truyền
- Hệ số nhân giống cao
B/ Trắc nghiệm bài Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp
Câu 1: Ý nghĩa của công nghệ nuôi cấy mô tế bào?
- Làm giảm sức sống của cây giống
- Làm phong phú giống cây trồng
- Làm tăng hệ số nhân giống
- Làm giảm hệ số nhân giống
Câu 2: Nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào không có ý nghĩa nào sau đây?
- Có hệ số nhân giống thấp
- Có thể nhân giống cây trồng ở quy mô công nghiệp
- Cho ra các sản phẩm đồng nhất về mặt di truyền
- Nếu nguyên liệu nuôi cấy hoàn toàn sạch bệnh thì sản phẩm nhân giống sẽ hoàn toàn sạch bệnh
Câu 3: Sự phân hóa tế bào là hiện tượng
- Tế bào hợp tử phân chia thành các tế bào phôi sinh chưa mang chức năng chuyên biệt
- Các tế bào phôi sinh biến đổi thành các tế bào chuyên hóa đặc hiệu
- Các tế bào chuyên hóa đặc hiệu trở về dạng phôi sinh và phân chia mạnh mẽ
- Điều khiển sự phát sinh hình thái tế bào thực vật một cách định hướng
Câu 4: Nuôi cấy mô, tế bào là phương pháp...
- Tách rời tế bào, mô giâm trong môi trường có chất kích thích để mô phát triển thành cây trưởng thành
- Tách rời tế bào thực vật nuôi cấy trong môi trường dinh dưỡng thích hợp giống như trong cơ thể sống, giúp tế bào phân chia, biệt hóa thành mô, cơ quan, phát triển thành cây hoàn chỉnh
- Tách mô, nuôi dưỡng trong môi trường có chất kích thích tạo chồi, rễ, phát triển thành cây
- Tách tế bào thực vật nuôi cấy trong môi trường cách li để tế bào thực vật sống, phát triển thành cây hoàn chỉnh
Câu 5: Sự chuyển hóa TB chuyên hóa → TB phôi sinh, có khả năng phân chia mạnh mẽ là
- Sự phân chia tế bào
- Sự phân hóa tế bào
- Sự phản phân hóa tế bào
- Sự nảy mầm
Câu 6: Quy trình công nghệ nuôi cấy mô tế bào được thực hiện theo trình tự sau
- Chọn vật liệu - Tạo chồi - Sát trùng - Tạo rễ
- Chọn vật liệu - Tạo chồi - Tạo rễ - Cấy cây trong môi trường thích ứng
- Chọn vật liệu - Tạo rễ - Tạo chồi - Cấy cây trong môi trường thích ứng
- Chọn vật liệu - Khử trùng - Tạo chồi - Tạo rễ - Cấy trong môi trường thích ứng
Câu 7: Vật liệu để nuôi cấy mô tế bào là
- Củ, quả đã chín
- Củ, quả còn non
- Mô phân sinh đỉnh của thân, cành, rễ
- Đồng ý với cả 3 phương án
Câu 8: Ưu điểm của nhân giống cây trồng bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào
- Hệ số nhân giống cao, nhân giống nhanh
- Cây được tạo ra sạch bệnh
- Duy trì được tính tốt của cây bố mẹ
- Tất cả đều đúng
Câu 9: Cơ sở khoa học của công nghệ nuôi cấy mô tế bào?
- Tế bào có tính toàn năng
- Tế bào chỉ chuyên hóa đặc hiệu
- Tế bào không thể phát triển thành cây
- Mô tế bào không thể sống độc lập
Câu 10: Nuôi cấy mô tế bào có thể bắt đầu từ loại tế bào nào?
- Tế bào hợp tử
- Tế bào phôi sinh
- Tế bào phân hóa
- Tế bào phân sinh
Câu 11: Cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào là........của tế bào thực vật.
- Tính đa dạng.
- Tính ưu việt.
- Tính năng động.
- Tính toàn năng.
Câu 12: Tế bào phôi sinh là:
- Những tế bào đã được biệt hóa.
- Những tế bào hình thành ở giai đọan đầu tiên của hợp tử .
- Những tế bào hình thành ở giai đoạn đầu của hợp tử chưa mang chức năng chuyên biệt.
- Những tế bào có tính toàn năng.
Câu 13: Đặc điểm của TB chuyên hóa là:
- Mang hệ gen giống nhau, có màng xenlulô, có khả năng phân chia.
- Có tính toàn năng, có khả năng phân chia vô tính.
- Có tính toàn năng, đã phân hóa nhưng không mất khả năng biến đổi và có khả năng phản phân hóa.
- Có tính toàn năng, nếu được nuôi dưỡng trong môi trường thích hợp để phân hóa thành cơ quan.
Câu 14: Sự chuyển hóa TB phôi sinh → TB chuyên hóa đảm nhận chức năng khác nhau gọi là:
- Sự phân chia TB
- Sự phân hóa TB
- Sự phản phân hóa TB
- Sự nảy mầm
Câu 15: Các lọai cây lâm nghiệp thường được nhân giống bằng công nghệ nuôi cấy mô:
- Cây keo lai, bạch đàn, cà phê, trầm hương.
- Cây keo lai, bạch đàn, mía, tùng, trầm hương.
- Cây keo lai, bạch đàn, cà phê, thông, tùng.
- Cây keo lai, bạch đàn, thông, tùng, trầm hương.
Câu 16: Trong môi trường tạo rễ có bổ sung chất kích thích sinh trưởng:
- Chất dinh dưỡng.
- Các chất auxin nhân tạo ( αNAA và IBA ).
- Các chất auxin nhân tạo ( NAA và IBA ).
- Các nguyên tố vi lượng.
Câu | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
Đáp án | C | A | B | B | C | D | C | D | A | A |
Câu | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
Đáp án | D | C | C | B | D | B |
* Lời kết
Sau khi học xong bài 6: Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp, các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm:
- Khái niệm phương pháp nuôi cấy mô tế bào
- Cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào
- Qui trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào
--------------------------------------------------------------
Với nội dung bài Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp trên đây với các nội dung kiến thức các bạn học sinh chắc hẳn đã nắm vững nội dung kiến thức bài học rồi đúng không ạ? Bài viết cho chúng ta thấy được về khái niệm, quy trình của phương pháp nuôi cấy mô tế bào, cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào... Mời bạn đọc cùng tham khảo chi tiết bài viết.
Trên đây VnDoc đã giới thiệu tới các bạn Lý thuyết Công nghệ 10: Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp. Hi vọng đây là tài liệu hữu ích giúp bạn đọc có thể học tập tốt hơn môn Công nghệ lớp 10. Và để giúp bạn đọc có kết quả cao hơn trong quá trình học tập, chúng tôi xin giới thiệu tới các bạn học sinh một số tài liệu học tập được chúng tôi biên soạn và tổng hợp tại các mục như: Công nghệ lớp 10, Giải bài tập Công nghệ 10, Giải SBT Công nghệ 10, Tài liệu học tập lớp 10.
Để tiện trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về giảng dạy và học tập các môn học lớp 10, VnDoc mời các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh và các bạn học sinh truy cập nhóm riêng dành cho lớp 10 sau: Nhóm Tài liệu học tập lớp 10. Rất mong nhận được sự ủng hộ của các thầy cô và các bạn.