Giải Vở thực hành Ngữ văn 9 Kết nối tri thức bài 16
VnDoc xin giới thiệu bài Giải Vở thực hành Ngữ văn 9 bài 16: Nỗi sầu oán của người cung nữ có đáp án chi tiết cho từng câu hỏi chương trình sách mới. Thông qua đây các em học sinh đối chiếu với lời giải của mình, hoàn thành bài tập hiệu quả.
Bài: Nỗi sầu oán của người cung nữ
Câu 1. Đặc điểm của thể thơ song thất lục bát được thể hiện trong đoạn trích
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết:
Đặc điểm của thể thơ song thất lục bát được thể hiện trong đoạn trích:
- Trong bài thơ có sự đan xen giữa các cặp câu 7 tiếng và cặp câu lục bát, trong đó cặp câu 7 chữ mở đầu, tiếp theo là cặp câu lục bát liền kề.
- Về vần: tiếng thứ bảy của câu 7 tiếng hiệp vần với tiếng thứ năm của câu 7 tiếng liền kề sau nó (Ví dụ: bóng - ngóng, vũ - ngủ,…); tiếng thứ sáu của câu lục hiệp vần với tiếng thứ sáu của câu bát (Ví dụ: thu - cù, sầu - rầu,…).
- Về thanh điệu: tuân thủ quy tắc chặt chẽ thanh điệu trong thơ song thất lục bát. Ví dụ ở 4 câu thơ đầu: Trong cung quế âm thầm (B) chiếc bóng (T)/ Đêm năm canh (B) trông ngóng (T) lần lần (B)./ Khoảng làm (B) chi bấy (T) chúa xuân (B), /Chơi hoa (B) cho rữa (T) nhụy dần (B) lại thôi (B).
- Về cách ngắt nhịp: ngắt nhịp lẻ trước, nhịp chẵn sau (Ví dụ: Trong cung quế/ âm thầm/ chiếc bóng.)
Câu 2. Chủ đề của đoạn trích
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết:
Chủ đề của đoạn trích: Thân phận khổ đau, long đong, cô đơn của người cung nữ tài sắc khi không được vua sủng ái như xưa.
Câu 3. Một số nét đặc sắc về nghệ thuật của các câu thơ từ “Lầu đãi nguyệt đứng ngồi dạ vũ” đến “Gương loan xẻ nửa, dải đồng xé đôi”
Nét đặc sắc về nghệ thuật | Tác dụng |
Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình điêu luyện, đạt đến mức tài hoa | |
Biện pháp tu từ so sánh được sử dụng tinh tế: phòng tiêu lạnh ngắt - đồng, thâm khuê vắng ngắt như tờ. | |
Biện pháp đảo ngữ độc đáo: Gương loan bẻ nửa, dải đồng xé đôi; vẻ bâng khuâng hồn bướm vẩn vơ,… | |
Nghệ thuật dùng từ đặc sắc, giàu biểu cảm |
Lời giải chi tiết:
Một số nét đặc sắc về nghệ thuật của các câu thơ từ “Lầu đãi nguyệt đứng ngồi dạ vũ” đến “Gương loan xẻ nửa, dải đồng xé đôi”
Nét đặc sắc về nghệ thuật | Tác dụng |
Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình điêu luyện, đạt đến mức tài hoa | Qua việc miêu tả cảnh vật trong cung quế, nhà thơ gián tiếp miêu tả tâm trạng của người cung nữ. |
Biện pháp tu từ so sánh được sử dụng tinh tế: phòng tiêu lạnh ngắt - đồng, thâm khuê vắng ngắt như tờ. | Cho thấy tình cảnh cô đơn của người cung nữ |
Biện pháp đảo ngữ độc đáo: Gương loan bẻ nửa, dải đồng xé đôi; vẻ bâng khuâng hồn bướm vẩn vơ,… | Nhấn mạnh sự cô đơn, bẽ bàng |
Nghệ thuật dùng từ đặc sắc, giàu biểu cảm | Từ ngữ trong bài thơ được dùng với nhiều tầng nghĩa, chất chứa cảm xúc. |
Câu 4. Đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) phân tích nỗi niềm của người cung nữ trong đoạn trích
Lời giải chi tiết:
Đoạn trích Nỗi sầu oán của người cung nữ (từ câu 209 đến câu 244) diễn tả tâm trạng đau khổ của người cung nữ bị thất sủng ; phải sống cô đơn giữa bốn bức tường lạnh giá. Nàng xót xa cho tuổi thanh xuân trôi qua hoài phí và uất ức than thở về những bất công mà mình phải chịu đựng. Đấy là tiếng nói tố cáo sầu sác tội ác của vua chúa phong kiến thời ấy. Tác giả chọn thời điểm là ban đồm để nhân vật dễ dàng bộc lộ tâm trạng. Bị nhà vua bỏ rơi trong cung quế, người cung nữ suốt năm canh đứng tủi ngồi sầu, khắc khoải chờ mong và tuyệt vọng:
Trong cung quế âm thầm chiếc bóng,
Đêm năm canh trông ngóng lán lán.
Trong tình cảnh đó, người cung nữ ý thức rất rõ về thân phận bất hạnh của mình. Nàng đã bị giết chết khổng phải bằng gươm đao mà bằng chính cuộc sống buồn bã và tuyệt vọng, bởi cảnh chiếu chăn lẻ loi, lạnh lẽo... Qua lời than trách của nàng, hình ảnh nhà vua hiện lên đúng là một kẻ bạc tình: Khoảnh làm chi bấy chúa xuân, Chơi hoa cho rữa nhụy dần lại thôi... Người cung nữ bổi hổi, nuối tiếc khi nhớ lại những ngày đầu được vua sủng ái. Còn giờ đây, nàng đã thực sự bị quên lãng. Sự tương phản giữa khung cảnh xa hoa tráng lệ nơi cung vàng điện ngọc với cuộc sống bất hạnh của các cung nữ càng làm cho hình ảnh của họ trở nên nhỏ bé đến tội nghiệp. Nỗi sầu oán của người cung nữ đã cất lên tiếng nói tố cáo chế độ đa thô và tục tuyển cung tần mỹ nữ tàn bạo của vua chúa; đồng thời cũng phản ánh tấm lòng nhân đạo của tác giả trước những-số phận bất hạnh. Đoạn trích là tiếng nói thiết tha đòi quyền sống, quyền được hưởng hạnh phúc của phụ nữ trong chế độ phong kiến xưa kia.
>>> Bài tiếp theo: Giải Vở thực hành Ngữ văn 9 Kết nối tri thức bài 17
