Công nghệ

Dùng các vi sinh vật có lợi để chế biến, làm giàu thêm chất dinh dưỡng cho các loại thức ăn đã có. Ví dụ: Dùng nấm men, vi khuẩn có ích bảo quản tốt thức ăn do chúng chặn được sự phát triển của vi sinh vật có hại hoặc bổ sung thêm protein cho thức ăn, ngoài ra tốc độ phát triển của sinh vật không tốn nhiều thời gian.

- Thức ăn bằng phương pháp lên men vi sinh có thêm những nấm men, vi khuẩn có ích nên có giá trị dinh dưỡng cao hơn.

- Ví dụ chế biến sắn giàu protein bằng cách cho nấm aspergillus hemebergii vào hỗn hợp bột sắn chế biến qua nước và nhiệt độ. Nấm sẽ phát triển trên hồ bột sắn tạo ra bột sắn giàu protein.

Thức ăn sau khi lên men sẽ là điều kiện thích hợp cho những nấm men, vi khuẩn có ích phát triển. Vì thế thức ăn thu được sẽ có giá trị dinh dưỡng cao hơn.

Có 5 bước:

B1. Làm sạch và nghiền nhỏ nguyên liệu

B2. Trộn theo tỉ lệ, bổ sung chất kết dính

B3. Hồ hóa và làm ẩm để dễ ép thành viên

B4. Ép viên và sấy khô

B5. Đóng gói, bảo quản

Thức ăn tinh: là những loại thức ăn có nhiều chất bột, nhiều prôtêin, như các loại cám, bã, phế phụ phẩm lò mổ... những loại thức ăn này khi đưa xuống vực nước cá dùng làm thức ăn trực tiếp không qua chuyển hóa phân giải.

Thức ăn thô: như các loại phân chuồng, phân xanh, nước thải sinh hoạt những thức ăn này cá cũng ăn trực tiếp.

Thức ăn hỗn hợp là loại thức ăn phối hợp nhiều loại thức ăn với nhau theo tỉ lê nhất định nhằm cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cá, thường dùng nuôi cá lồng, bè cao sản với số lượng nhiều, phần lớn là cá ăn tạp như cá tra, cá chép, cá tai tượng...

Khi sử dụng thức ăn nhân tạo nuôi cá cần chú ý xác định được số lượng, chất lượng thức ăn để tránh lãng phí, phải định thời gian để cá ăn nhiều thức ăn nhất, và địa điểm thuận lợi để cá đến ăn tốt nhất và nên cố định.

- Cơ sở: Các loại thức ăn tự nhiên của cá có mối quan hệ mật thiết với nhau (loại này làm thức ăn, tương hỗ, tác động lên những loại khác) ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển của nhau.

- Các biện pháp:

+ Bón phân cho vực nước: Làm tăng thức ăn cho thực vật bậc cao, vi sinh vật, tăng lượng chất vẩn, chất dinh dưỡng làm thức ăn cho cá.

+ Quản lí và bảo vệ nguồn nước: Quản lí nguồn nước, mực nước để thực vật, vi sinh vật phát triển, phải kiểm soát nguồn nước tránh để nước quá bẩn làm cá bị chết.

Những loại thức ăn thường được sử dụng là: Cám gạo, cá tạp, giun, bột ngô, bã đậu, phân xanh, phân chuồng, phân bắc,...

- Cá không ăn phân đạm và phân lân.

- Bón những loại phân này để những thực vật bậc cao, vi sinh vật có thức ăn và phát triển được làm thức ăn cho cá.

- Bón phân hữu cơ tăng cường lượng chấn vẩn, mùn bã hữu cơ, hàm lượng các chất dinh dưỡng làm thức ăn thủy sinh và cho cá.

Quy trình công nghệ sản xuất thức ăn hỗn hợp cho vật nuôi như sau:

Bước 1: Chọn và mua nguyên liệu từ các vùng nguyên liệu với số lượng lớn.

Bước 2: Làm sạch, sấy khô, nghiền từng loại nguyên liệu riêng biệt.

Bước 3: Phối hợp theo tỉ lệ nhất định do các nhà khoa học tính toán cho từng đối tượng vật nuôi.

Bước 4: Đóng gói ở dạng bột hoặc ép viên, sấy khô (dạng viên).

Bước 5: Đóng gói loại thức ăn viên.

* Thức ăn hỗn hợp là tổ hợp nhiều loại thức ăn được phối hợp sẵn theo một công thức nhằm đảm bảo cân bằng các chất dinh dưỡng như prôtêin, lipit, gluxit, chất khoáng... phù hợp với nhu cầu của vật nuôi theo từng giai đoạn phát triển và sản xuất các loại sản phẩm khác nhau.

* Vai trò của thức ăn hỗn hợp:

+ Cung cấp đầy đủ và cân đối các thành phần dinh dưỡng

+ Tăng hiệu quả sử dụng

+ Giảm chi phí thức ăn, chi phí chế biến, bảo quản,…

+ Đem lại hiệu quả kinh tế cao trong chăn nuôi

+ Tiết kiệm được nhân công

+ Hạn chế được dịch bệnh cho vật nuôi

+ Đáp ứng yêu cầu chăn nuôi lấy sản phẩm để xuất khẩu.

* Một số loại thức ăn thường dùng trong chăn nuôi:

- Thức ăn tinh: Hàm lượng dinh dưỡng cao, dễ bị ẩm mốc, sâu mọt phá hoại. Phù hợp làm thức ăn cho lợn và gia cầm.

- Thức ăn xanh: Chứa những chất dinh dưỡng cần thiết cho động vật ăn cỏ (vitamin E, C, chất khoáng,...).

- Thức ăn thô: dự trữ được lâu, tỉ lệ xơ cao, nghèo chất dinh dưỡng. Nên kiềm hóa hoặc ủ với ure, hay nghiền thành bột để nâng cao tỉ lệ tiêu hóa.

- Thức ăn hỗn hợp: Chế biến từ những công thức được tính toán đáp ứng nhu cầu của vật nuôi theo từng giai đoạn.

* Để có nhiều thức ăn tinh ta cần bảo quản cẩn thận, thức ăn xanh ta cần dùng biện pháp ủ yếm khí để dự trữ lâu dài, thức ăn thô vốn có thể dữ trữ rất lâu.

Sử dụng những thức ăn có khả năng dự trữ được lâu như thức ăn ủ yếm khí, cỏ khô, hoặc rơm, rạ được kiềm hóa hoặc ủ với ure để nâng cao tỉ lệ tiêu hóa cho trâu bò.