Lý thuyết Ngữ văn 10 bài: Múa rối nước hiện đại soi bóng tiền nhân KNTT

Lý thuyết Ngữ văn lớp 10 bài: Múa rối nước hiện đại soi bóng tiền nhân được chúng tôi sưu tầm và tổng hợp lí thuyết và bài tập có đáp án đi kèm nằm trong chương trình giảng dạy môn Ngữ văn lớp 10 sách Kết nối tri thức. Mời quý thầy cô cùng các bạn tham khảo tài liệu dưới đây.

1. Tìm hiểu chung

1.1. Xuất xứ

- Văn bản in trong tạp chí Heritage. số ra tháng 7/2019.

1.2. Bố cục

- Phần 1: từ đầu đến “Bắc Bộ Việt Nam”: giới thiệu về loại hình nghệ thuật múa rối nước

- Phần 2: tiếp theo đến “đã khác hơn nhiều”: nguồn gốc và sân khấu của múa rối nước

- Phần 3: tiếp theo đến “thật tròn vai”: tạo hình và kĩ thuật biểu diễn của múa rối nước

- Phần 4: còn lại: múa rối nước trong bối cảnh xã hội hiện đại

2. Đọc hiểu văn bản

2.1. Trò múa rối nước ở Việt Nam

- Trò múa rối nước ở Việt Nam không có thời gian ra đời chính xác. Tương truyền, múa rối nước được hình thành từ thế kỉ XI – XII.

- Múa rối nước trước kia được biểu diễn trên thủy đình, dựng trên mặt ao làng với lối kiến trúc mái chùa cong cùng mành tre, cờ phướn, võng lọng, cổng hàng mã,…

- Ngày nay, thủy đình được dựng ngay trong các nhà hát và trong các khu du lịch sinh thái, sân khấu là hồ nhân tạo

- Chế tác: những con rối được đẽo gọt từ gỗ sung, tạo hình ngộ nghĩnh

- Điều khiển: người điều khiển sử dụng hệ thống sào kết hợp với dây được gắn ở phần thân dưới để điều khiển con rối

2.2. Múa rối nước là “môn nghệ thuật thấm đẫm tinh thần Việt”

- Múa rối nước bắt đầu nảy mầm, len lỏi trong long các xóm làng chiêm trũng rồi lớn dần lên giữa những sinh hoạt nhỏ bé đời thường

- Theo thời gian, múa rối nước ngày càng trở nên phổ biến và hoàn thiện thông qua những đúc kết của nhiều thế hệ

- Nơi biểu diễn múa rối nước là nhà rối (thủy đình) với lối kiến trúc mái chùa cong cong mành tre, cờ phướn, võng lọng, cổng hàng mã,…

- Những con rối được đẽo gọt từ gỗ sung, được tạo hình ngộ nghĩnh với màu sắc rực rỡ, tươi vui và dân dã

- Rối nước cần tiếng đàn, tiếng hát, tiếng trống mõ, tiếng kèn sáo và cả những tiếng pháo phụ trợ để thật tròn vai

3. Tổng kết

3.1. Về nội dung

Văn bản cung cấp thông tin cho người đọc về một loại hình nghệ thuật truyền thống của dân tộc - múa rối nước ở nhiều phương diện như nguồn gốc, cách thức hoạt động, sân khấu và giá trị của nó trong đời sống hiện đại. Qua đó, thể hiện niềm tự hào và ca ngợi đối với bộ môn truyền thống của dân tộc, giúp người đọc hiểu và trân trọng hơn những giá trị đó.

3.2. Về nghệ thuật

- Lời văn rõ ràng, rành mạch

- Ngôn từ phù hợp với văn bản thông tin

- Văn phong mạch lạc, dễ hiểu, truyền tải được thông tin một cách khách quan

- Thể hiện được những đặc trưng của một bài tạp chí như nội dung, sapo, bố cục,...

4. Bài tập minh họa

Bài tập: Dựa vào văn bản Múa rối nước hiện đại soi bóng tiền nhân và hiểu biết của em, hãy viết đoạn văn thuyết minh về nghệ thuật múa rối nước.

Hướng dẫn giải:

- Dựa vào tác phẩm Múa rối nước hiện đại soi bóng tiền nhân

- Tìm hiểu một số thông tin trên sách báo, tạp chí, internet

- Tổng hợp kiến thức sưu tầm được và trải nghiệm của bản thân viết đoạn văn

Lời giải chi tiết:

Nghệ thuật múa rối nước từ bao đời nay là tinh hoa truyền thống của dân tộc Việt Nam. Tuy mang tính tổng hợp, đa diện của nhiều thành phần, nhưng múa rối nước cũng có cái độc đáo, diệu kỳ, hấp dẫn từ sân khấu, buồng trò, quân rối đến các yếu tố kỳ ảo khác như máy điều khiển nghệ nhân, trò và tích trò. Cái độc đáo ngay từ trong tên gọi “Múa rối nước” là lấy nước làm sân khấu biểu diễn. Mặt nước ao hồ vừa là sân khấu, là môi trường, là khung cảnh, vừa là một nhân vật hỗ trợ cho con rối hoạt động dưới sự điều khiển tài ba của các nghệ nhân. Nếu mặt nước là sân khấu thì dưới mặt nước là hệ thống máy điều khiển với các kiểu máy sào, máy dây chằng chịt được nối với buồng trò làm bằng tre phên để các nghệ nhân ngâm mình trong đó mà điều khiển máy để cho quân rối ẩn hiện, nhịp nhàng, uyển chuyển. Trong nghệ thuật múa rối nước thì quân rối là diễn viên trực tiếp là cơ sở vật chất kỹ thuật quan trọng nhất góp phần tạo lên thành công của tích trò. Múa rối nước là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam tạo nên nét riêng biệt và vị thế trên thế giới.

5. Trắc nghiệm Ngữ văn 10 bài Múa rối nước hiện đại soi bóng tiền nhân

------------------------------

Như vậy, VnDoc.com đã gửi tới các bạn Lý thuyết Ngữ văn 10 bài: Múa rối nước hiện đại soi bóng tiền nhân KNTT. Ngoài ra, các em học sinh có thể tham khảo môn Hóa 10 Kết nối tri thức, Lý 10 Kết nối tri thức và Toán 10 Kết nối tri thức tập 1, Sinh 10 Kết nối tri thức đầy đủ khác.