Lý thuyết Vật lý 12 bài 40: Các hạt sơ cấp
Chúng tôi xin gửi tới bạn đọc bài viết Lý thuyết Vật lý 12 bài 40: Các hạt sơ cấp. Mời các bạn cùng theo dõi chi tiết bài viết dưới đây nhé.
Các hạt sơ cấp
1. Khái niệm các hạt sơ cấp
a. Hạt sơ cấp là gì?
Hạt sơ cấp (hạt vi mô…) là những hạt có kích thước vào cỡ kích thước hạt nhân trở xuống.
Ví dụ: phôtôn, êlectron, pôzitron, prôtôn, nơtron, nơtrinô…
b. Sự xuất hiện các hạt sơ cấp mới
Để có thể tạo nên các hạt sơ cấp mới, người ta làm tăng vận tốc của một số hạt và cho chúng bắn vào các hạt khác nhau. Khi đó công cụ chủ yếu để nghiên cứu các hạt sơ cấp là các máy gia tốc.
c. Phân loại
Dựa vào độ lớn của khối lượng và đặc tính tương tác, các hạt sơ cấp được phần thành các loại:
- Phôtôn
- Các leptôn (các hạt nhẹ) có khối lượng từ 0 đến 200 me
Ví dụ: nơtrinô, êlectron, pôzitron, mêzôn μ
- Các hađrôn có khối lượng trên 200 me và được phân thành 3 nhóm con
+ Mêzôn π,K
+ Nuclôn p,n;
+ Hipêron có khối lượng lớn hơn khối lượng nuclôn.
2. Tính chất của các hạt sơ cấp
a. Thời gian sống (trung bình)
Một số ít hạt sơ cấp là bền (thời gian sống ~∞) còn đa số là không bền: chúng tự phân rã và biến thành hạt sơ cấp khác.
b. Phản hạt
- Mỗi hạt sơ cấp có một phản hạt tương ứng.
- Phản hạt của một hạt sơ cấp có cùng khối lượng nhưng điện tích trái dấu và có cùng giá trị tuyệt đối.
- Trường hợp hạt sơ cấp không mang điện như nơtron thì thực nghiệm chứng tỏ nơtron vẫn có momen từ khác không; khi đó phản hạt của nơtron có momen từ ngược hướng và cùng độ lớn.
Ví dụ: các hạt và phản hạt
Hạt | p | n | e− | e+ | μ- | π+ | πο | γ |
Phản hạt | p~ | n~ | e+ | e- | μ+ | π- | πο | γ |
3. Tương tác của các hạt sơ cấp
Có 4 loại tương tác cơ bản sau đây:
a. Tương tác điện từ
+ Là tương tác giữa các phôtôn và các hạt mang điện và giữa các hạt mang điện với nhau.
Ví dụ: lực Cu – lông, lực điện từ, lực Lo – ren…
b. Tương tác mạnh
Tương tác mạnh là tương tác giữa các hađrôn; không kể các quá trình phân rã của chúng.
Ví dụ: lực hạt nhân.
c. Tương tác yếu. Các leptôn
Tương tác yếu là tương tác giữa các leptôn.
Ví dụ: các quá trình phân rã β+;β−
p→n+e++ve
p→n+e−+v~e
d. Tương tác hấp dẫn
Tương tác hấp dẫn là tương tác giữa các hạt (các vật) có khối lượng khác không.
Ví dụ: trọng lực, lực hút giữa Trái Đất và Mặt Trăng, giữa Mặt Trời và các hành tinh…
-----------------------------
Trên đây VnDoc vừa gửi tới bạn đọc bài viết Lý thuyết Vật lý 12 bài 40: Các hạt sơ cấp. Hi vọng qua bài viết này bạn đọc có thêm tài liệu để học tập tốt hơn môn Vật lý lớp 12 nhé. Mời các bạn cùng tham khảo thêm Lý thuyết Vật lý 12, Toán 12...
