Quan hệ từ là gì?
VnDoc xin giới thiệu bài Quan hệ từ là gì? được chúng tôi sưu tầm và tổng hợp lí thuyết trong chương trình giảng dạy Tiếng Việt 5. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh.
Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.
Quan hệ từ là gì?
Câu hỏi: Quan hệ từ là gì?
Trả lời:
Quan hệ từ là những từ dùng để biểu thị được một mối quan hệ bộ phận nào đó trong câu hoặc đoạn văn.
Ví dụ như: vì – nên, hay, hoặc, nhưng – mà, thì… Nó tạo mối quan hệ mật thiết với nhau giúp câu sinh động, gợi hình, gợi cảm hơn.
1. Quan hệ từ là gì
Quan hệ từ là từ nối các từ ngữ hoặc các câu, nhằm thể hiện mối quan hệ giữa những từ ngữ hoặc những câu ấy với nhau: và, với, hay, hoặc, nhưng, mà, thì, của, ở, tại, bằng, như, để, về..
Các mối quan hệ này vô cùng đa dạng và phong phú, bao gồm quan hệ so sánh, quan hệ sở hữu, quan hệ nhân quả,…
2. Các cặp quan hệ từ thường gặp
– Biểu thị quan hệ: Giả thiết – Kết quả; Điều kiện – Kết quả
Các cặp quan hệ từ thể hiện Giả thiết – Kết quả, Điều kiện – Kết quả bao gồm:
(i) Nếu … thì…
(ii) Hễ … thì…
(iii) Giá mà … thì …
Ví dụ:
Nếu ngày mai trời không mưa, tôi sẽ đi dạo một vòng quanh Hồ Tây.
Giá mà tôi cố gắng hơn, tôi sẽ đạt kết quả tốt hơn
- Biểu thị quan hệ: Nguyên nhân – Kết quả
Các cặp quan hệ từ thể hiện Nguyên nhân – Kết quả bao gồm:
(i) Vì … nên…
(ii) Do … nên…
(iii) Nhờ … mà…
Ví dụ: Nhờ chăm chỉ học tập mà chị Trang đã tốt nghiệp Đại học loại xuất sắc.
- Biểu thị quan hệ Tăng lên
Các cặp quan hệ từ thể hiện Tăng lên bao gồm:
(i) Không những … mà còn…
(ii) Không chỉ … mà còn…
(iii) Càng … càng…
Ví dụ: Hoa không những học giỏi mà còn múa rất đẹp.
- Biểu thị quan hệ Tương phản, đối lập
Các cặp quan hệ từ thể hiện Tương phản, đối lập bao gồm:
Tuy … nhưng…
Mặc dù … nhưng…
Ví dụ:
Mặc dù trời mưa lớn nhưng anh vẫn đến gặp cô ấy đúng hẹn.
Tuy cô ấy không giàu có nhưng cô ấy vẫn sẵn sàng giúp đỡ người hoạn nạn.
3. Chức năng quan hệ từ
Quan hệ từ có dùng để làm rõ ý nghĩa của câu hoặc của cả một đoạn văn. Chúng có khả năng liên kết các từ hay cụm từ hoặc các câu lại với nhau. Vì vậy chúng còn có tên gọi khác là nối từ hay kết từ.
4. Các bài tập về quan hệ từ
Bài 1: Gạch dưới quan hệ từ có trong các câu sau:
- Trên bãi tập, tổ một tập nhảy cao còn tổ hai tập nhảy xa.
- Trời mưa to mà bạn Quỳnh không có áo mưa.
- Lớp em chăm chỉ nên thầy rất vui lòng.
- Đoàn tàu này qua rồi đoàn tàu khác đến.
- Sẻ cầm nắm hạt kê và ngượng nghịu nói với bạn.
- Tiếng kẻng của hợp tác xã vang lên, các xã viên ra đồng làm việc.
- Bố em hôm nay về nhà muộn vì công tác đột xuất.
- A Cháng trông như con ngựa tơ hai tuổi.
- Mưa đã tạnh mà đường xá vẫn còn lầy lội.
- Hôm nay, tổ bạn trực hay tổ tớ trực?
Bài giải
* Các quan hệ từ trong câu như sau
- Trên bãi tập, tổ một tập nhảy cao còn tổ hai tập nhảy xa.
- Trời mưa to mà bạn Quỳnh không có áo mưa.
- Lớp em chăm chỉ nên thầy rất vui lòng.
- Đoàn tàu này qua rồi đoàn tàu khác đến.
- Sẻ cầm nắm hạt kê và ngượng nghịu nói với bạn.
- Tiếng kẻng của hợp tác xã vang lên, các xã viên ra đồng làm việc.
- Bố em hôm nay về nhà muộn vì công tác đột xuất.
- A Cháng trông như con ngựa tơ hai tuổi.
- Mưa đã tạnh mà đường xá vẫn còn lầy lội.
- Hôm nay, tổ bạn trực hay tổ tớ trực?
Bài 2: Tìm QHT và cặp QHT trong đoạn trích sau và nêu rõ tác dụng của chúng :
Cò và Vạc là hai anh em, nhưng tính nết rất khác nhau. Cò ngoan ngoãn, chăm chỉ học tập, còn Vạc thì lười biếng, suốt ngày chỉ nằm ngủ. Cò bảo mãi mà Vạc chẳng nghe. Nhờ chăm chỉ siêng năng nên Cò học giỏi nhất lớp.
Bài giải:
QHT và cặp QHT: và, nhưng, còn, mà, Nhờ…nên…
Tác dụng:
- và: nêu 2 sự kiện song song.
- nhưng, còn, mà: nêu sự đối lập.
- Nhờ…nên: biểu thị quan hệ nguyên nhân – kết quả.
---------------------------------------
Trên đây VnDoc đã giới thiệu nội dung bài Quan hệ từ là gì? Ngoài ra các bạn có thể tham khảo thêm một số chuyên mục Lý thuyết Tiếng Việt 5, Tập làm văn lớp 5, Kể chuyện lớp 5, Luyện từ và câu lớp 5, Cùng em học Tiếng Việt lớp 5.
