Soạn Văn 9 trang 20 Tập 1 Chân trời sáng tạo Ngắn nhất
Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 20 lớp 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo Ngắn nhất
Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc, nghiêm cấm các hành vi sao chép với mục đích thương mại.
Câu 1 trang 20: Xác định biện pháp tu từ chơi chữ trong các trường hợp sau và nêu tác dụng của biện pháp này:
a. Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc;
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
(Bà Huyện Thanh Quan, Qua Đèo Ngang)
b. Con cá đối nằm trong cối đá
Mèo đuôi cụt nằm mút đuôi kèo
Anh mà đối đặng, dẫu anh nghèo em cũng ưng
(Ca dao)
c. Tiệm bánh mì chả nóng ế khách vì bán bánh mì chả nóng.
Trả lời:
| Câu | Biện pháp tu từ chơi chữ | Tác dụng |
| a | - Sử dụng hiện tượng đồng âm: "quốc quốc", "gia gia" đồng âm với từ quốc gia | - Tạo sự hấp dẫn, thú vị cho câu thơ - Tạo liên tưởng tới nỗi nhớ nhà của nhà thơ |
| b | - Sử dụng hiện tượng nói lái:
| - Tạo sự hấp dẫn, thú vị, bất ngờ cho người đọc - Tạo vần và nhịp điệu cho câu ca dao |
| c | - Sử dụng hiện tượng đồng âm:
| - Tạo sự hấp dẫn, thú vị, bất ngờ cho người đọc - Thể hiện sự phong phú, đa dạng của tiếng Việt |
Câu 2 trang 21: Sưu tầm một số câu nói trong giao tiếp hằng ngày có sử dụng biện pháp tu từ chơi chữ. Nêu đặc điểm và tác dụng của biện pháp tu từ này trong mỗi trường hợp.
Trả lời:
Gợi ý:
→ Sử dụng biện pháp tu từ chơi chữ dựa trên hiện tượng đồng âm:
- "thu" vừa là mùa thu, vừa là một loại cá
- "Xuân" vừa là tên người vừa là mùa xuân
- "đông" vừa chỉ sự đông đúc vừa chỉ mùa đông
→ Tác dụng: tạo sự dí dỏm, hài hước cho câu ca dao
Câu 3 trang 21: Xác định và nêu tác dụng của biện pháp tu từ điệp thanh trong các trường hợp sau:
a. Ô hay buồn vương cây ngô đồng
Vàng rơi! Vàng rơi: Thu mênh mông.
(Bích Khê, Tì bà)
b. Tài cao phận thấp chí khí uất
Giang hồ mê chơi quên quê hương.
(Tản Đà, Thăm mả cũ bên đường)
Trả lời:
| Câu | Biện pháp tu từ điệp thanh | Tác dụng |
| a | - Cả hai câu thơ chỉ sử dụng thanh bằng (B): | - Giúp khắc họa bức tranh mùa thu nhẹ nhàng, đậm chất thơ - Giúp tăng sức biểu cảm, nhạc tính |
| b | - Câu thơ thứ nhất sử dụng liên tiếp 5 thanh trắc (T) | - Tạo nên âm hưởng nặng nề, nghẹn ứ, uất ức của nhà tho |
- Câu thơ thứ 2 sử dụng liên tiếp 7 thang bằng (B) | - Khắc họa sự tự do, nhẹ nhàng của cuộc sống lãng tử, xoa dịu những uất ức ở câu thơ trước - Tăng sức biểu cảm và nhạc tính |
Câu 4 trang 21: Đọc đoạn trích sau:
Thuyền tôi trôi trên Sông Đà. Cảnh ven sông ở đây lặng tờ. Hình như đời Trần đời Lê, quãng sông này cũng lặng tờ đến thế mà thôi. Thuyền tôi trôi qua một nương ngô nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa. Mà tịnh không một bóng người.
(Nguyễn Tuân, Người lái đò Sông Đà)
a. Em có nhận xét gì về thanh điệu được sử dụng trong đoạn trích trên?
b. Việc sử dụng thanh điệu như vậy có tác dụng gì?
Trả lời:
a) Nhận xét:
- Sử dụng hàng loạt các thanh bằng liên tiếp nhau trong đoạn văn
- Các câu văn đều kết thúc bằng thanh bằng (Đà - tờ - thôi - mùa - người)
b) Tác dụng: giúp tạo nên nhạc tính và tăng sức biểu cảm cho đoạn văn, đồng thời góp phần khắc họa một không gian rộng lớn, tĩnh lặng
Câu 5 trang 21: Nêu tác dụng của việc kết hợp biện pháp điệp thanh và điệp vần trong trường hợp sau:
Sương nương theo trăng ngừng lưng trời,
Tương tư nâng lòng lên chơi vơi…
(Xuân Diệu, Nhị hồ)
Trả lời:
Tác dụng:
- góp phần làm nên nhạc tính và tăng tính biểu cảm cho hai dòng thơ
- giúp gợi lên hình ảnh một không gian rộng mở, đậm chất thơ, độc đáo
Câu 6 trang 21: Theo em, sự hài hòa về âm thanh trong đoạn thơ dưới đây được tạo ra nhờ những yếu tố nào?
Rồi một hôm nào, tôi thấy tôi
Nhẹ nhàng như con chim cà lơi
Say đồng hương nắng vui ca hát
Trên chín tầng cao bát ngát trời…
(Tố Hữu, Nhớ đồng)
Trả lời:
Sự hài hòa về âm thanh trong đoạn thơ được tạo nên từ các yếu tố:
- Lặp lại các âm tiết có chung vần (ôi, ơi)
- Lặp lại thanh bằng liên tiếp nhiều lần trong 1 câu thơ:
