Giao diện mới của VnDoc Pro: Dễ sử dụng hơn - chỉ tập trung vào lớp bạn quan tâm. Vui lòng chọn lớp mà bạn quan tâm: Lưu và trải nghiệm

Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 20 lớp 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo

Soạn Văn 9 trang 20 Tập 1 Chân trời sáng tạo

Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc
Nghiêm cấm các hành vi sao chép với mục đích thương mại.

Câu 1 trang 20 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Xác định biện pháp tu từ chơi chữ trong các trường hợp sau và nêu tác dụng của biện pháp này:

a. Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc;
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.

(Bà Huyện Thanh Quan, Qua Đèo Ngang)

b. Con cá đối nằm trong cối đá
Mèo đuôi cụt nằm mút đuôi kèo
Anh mà đối đặng, dẫu anh nghèo em cũng ưng

(Ca dao)

c. Tiệm bánh mì chả nóng ế khách vì bán bánh mì chả nóng.

Trả lời:

CâuBiện pháp tu từ chơi chữTác dụng
a

- Sử dụng biện pháp tu từ chơi chữ dựa trên hiện tượng đồng âm: tiếng kêu "quốc quốc", "gia gia" đồng âm với từ quốc gia (chỉ đất nước, tổ quốc)

- Tạo sự hấp dẫn, thú vị cho câu thơ

- Tạo sự liên tưởng tới nỗi nhớ nhà, nỗi niềm lắng lo suy nghĩ về quê nhà của nhà thơ thông qua tiếng kêu của loài chim, đó cũng chính là tiếng lòng của tác giả (đang phải rời xa quê nhà để đến vùng đất lạ)

b

- Sử dụng biện pháp tu từ chơi chữ bằng cách dùng lối nói lái:

  • "cá đối" - "cối đá"
  • "mèo đuôi cụt" - "mút đuôi kèo"

- Tạo sự hấp dẫn, thú vị, bất ngờ cho người đọc

- Tạo vần và nhịp điệu cho câu ca dao

c

- Sử dụng biện pháp tu từ chơi chữ dựa trên hiện tượng đồng âm:

  • chả(1): món ăn làm bằng thịt, cá hoặc tôm thái miếng, băm hoặc giã nhỏ, ướp gia vị, rồi rán hoặc nướng
  • chả(2): không (phủ định của có)

- Tạo sự hấp dẫn, thú vị, bất ngờ cho người đọc

- Thể hiện sự phong phú, đa dạng của tiếng Việt

Câu 2 trang 21 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Sưu tầm một số câu nói trong giao tiếp hằng ngày có sử dụng biện pháp tu từ chơi chữ. Nêu đặc điểm và tác dụng của biện pháp tu từ này trong mỗi trường hợp.

Trả lời:

Gợi ý:

"Trăng bao nhiêu tuổi trăng già
Núi bao nhiêu tuổi gọi là núi non"

→ Sử dụng biện pháp tu từ chơi chữ dựa trên hiện tượng đồng âm "non" (nghĩa là mới sinh, ít tuổi, vẫn còn nhỏ - trái nghĩa với "già")

→ Tác dụng: tạo sự dí dỏm, hài hước cho câu ca dao

Câu 3 trang 21 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Xác định và nêu tác dụng của biện pháp tu từ điệp thanh trong các trường hợp sau:

a. Ô hay buồn vương cây ngô đồng
Vàng rơi! Vàng rơi: Thu mênh mông.

(Bích Khê, Tì bà)

b. Tài cao phận thấp chí khí uất
Giang hồ mê chơi quên quê hương.

(Tản Đà, Thăm mả cũ bên đường)

Trả lời:

CâuBiện pháp tu từ điệp thanhTác dụng
a

- Cả hai câu thơ chỉ sử dụng thanh bằng (B):

Ô
(B)
hay
(B)
buồn
(B)
vương
(B)
cây
(B)
ngô
(B)
đồng
(B)
Vàng
(B)
rơi
(B)
vàng
(B)
rơi
(B)
Thu
(B)
mênh
(B)
mông
(B)

- Giúp khắc họa không gian mùa thu nhẹ nhàng, đậm chất thơ và trữ tình

- Giúp câu thơ tăng sức biểu cảm và giàu nhạc tính

b

- Câu thơ thứ nhất sử dụng liên tiếp 5 thanh trắc (T)

Tài
(T)
cao
(T)
phận
(T)
thấp
(T)
chí
(T)
khí
(T)
uất
(T)

- Câu thơ thứ 2 sử dụng liên tiếp 7 thang bằng (B)

Giang
(B)
hồ
(B)

(B)
chơi
(B)
quên
(B)
quê
(B)
hương
(B)

- Câu thơ thứ nhất điệp thanh trắc tạo nên sự nặng nề, khô cứng, nghẹn ứ lại của dòng cảm xúc, thể hiện sự uất ức của nhà tho

- Câu thơ thứ điệp thanh bằng giúp khắc họa sự tự do, nhẹ nhàng của cuộc sống lãng tử của nhà thơ, giúp xoa dịu những uất ức thể hiện ở câu thơ trước

- Tăng sức biểu cảm và nhạc tính của câu thơ

Câu 4 trang 21 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Đọc đoạn trích sau:

Thuyền tôi trôi trên Sông Đà. Cảnh ven sông ở đây lặng tờ. Hình như đời Trần đời Lê, quãng sông này cũng lặng tờ đến thế mà thôi. Thuyền tôi trôi qua một nương ngô nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa. Mà tịnh không một bóng người.

(Nguyễn Tuân, Người lái đò Sông Đà)

a. Em có nhận xét gì về thanh điệu được sử dụng trong đoạn trích trên?
b. Việc sử dụng thanh điệu như vậy có tác dụng gì?

Đang cập nhật...

Câu 5 trang 21 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Nêu tác dụng của việc kết hợp biện pháp điệp thanh và điệp vần trong trường hợp sau:

Sương nương theo trăng ngừng lưng trời,
Tương tư nâng lòng lên chơi vơi…

(Xuân Diệu, Nhị hồ)

Đang cập nhật...

Câu 6 trang 21 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Theo em, sự hài hòa về âm thanh trong đoạn thơ dưới đây được tạo ra nhờ những yếu tố nào?

Rồi một hôm nào, tôi thấy tôi
Nhẹ nhàng như con chim cà lơi
Say đồng hương nắng vui ca hát
Trên chín tầng cao bát ngát trời…

(Tố Hữu, Nhớ đồng)

Đang cập nhật...

Chia sẻ, đánh giá bài viết
1
Sắp xếp theo

    Soạn văn 9 Chân trời sáng tạo

    Xem thêm