VnDoc.com

Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học (văn bản truyện) lớp 9 Chân trời sáng tạo

Bài trước

Bài sau

Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học Văn bản truyện

A. Hướng dẫn phân tích kiểu văn bản Bài văn phân tích, đánh giá truyện ngắn Bồng chanh đỏ
B. Yêu cầu đối với kiểu văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học Văn bản truyện
C. Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học Văn bản truyện

Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc
Nghiêm cấm hành vi sao chép với mục đích thương mại

A. Hướng dẫn phân tích kiểu văn bản Bài văn phân tích, đánh giá truyện ngắn Bồng chanh đỏ

Câu 1 trang 49 Ngữ văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Em có nhận xét gì về cách sắp xếp luận điểm trong bài viết?

Trả lời:

- Bài viết sắp xếp các luận điểm theo trình tự như sau:

Luận điểm 1: nêu chủ đề tác phẩm
Luận điểm 2: một số nét đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm

- Nhận xét: Cách sắp xếp luận điểm như trên rất hợp lí, làm nổi bật được các yếu tố về nội dung và hình thức của tác phẩm, thể hiện được ý kiến, quan điểm của người viết về chủ đề, một số nét đặc sắc về hình thức.

Câu 2 trang 49 Ngữ văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Bài viết đã phân tích những phương diện nội dung nào của chủ đề truyện Bồng chanh đỏ? Từ đó, em rút ra kinh nghiệm gì khi phân tích nội dung chủ để của một tác phẩm văn học?

Trả lời:

- Bài viết đã phân tích những phương diện nội dung sau đây:

STT	Phương diện nội dung	Ý nghĩa rút ra
1	- Chủ đề thể hiện qua sự việc tìm bắt chim bồng xanh	- Tình yêu thiên nhiên không phải là sự chiếm hữu, mà là tình yêu thiên nhiên trong trạng thái vốn có
2	- Chủ đề được tô đậm hơn qua những biến chuyển trong nhận thức của nhân vật Hoài	- Thiên nhiên và con người có sự tương quan, gắn bó mật thiết. Chúng ta cần cẩn trọng khi ứng xử với thiên nhiên vì bất kì hành động vô tâm nào cũng gây ra tổn thương với muôn loài

- Kinh nghiệm rút ra khi phân tích nội dung chủ đề của một tác phẩm văn học: có thể khai thác sâu hơn nội dung chủ đề của một tác phẩm khi soi chiếu nội dung chủ đề đó vào các yếu tố của tác phẩm (sự vật, nhân vật, chi tiết, cảm xúc...) nhờ đó chúng ta có thể khai thác các tầng ý nghĩa đa dạng, sâu sắc gợi ra từ chủ đề.

Câu 3 trang 49 Ngữ văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Tác giả bài viết đã phân tích lí lẽ, bằng chứng để làm sáng tỏ các đặc sắc về nghệ thuật truyện Bồng chanh đỏ như thế nào?

Trả lời:

Đặc sắc về nghệ thuật	Lí lẽ và bằng chứng
Đặc sắc về nghệ thuật	Lí lẽ	Bằng chứng
- Xây dựng cốt truyện đơn giản nhưng hấp dẫn	- Lá thư đã mở ra dòng hồi tưởng của nhân vật về kỉ niệm trong quá khứ - Việc kể lại chi tiết quá trình bắt chim bông chanh đỏ khiến sự việc thả tự do cho chim trở nên bất ngờ và ý nghĩa	- Lá thư mở đầu câu chuyện có nhắc đến chim bồng chanh đỏ - Kể lại chi tiết quá trình bắt chim bồng chanh đỏ
- Chi tiết miêu tả bông chanh đỏ	- Chim bồng chanh đỏ như có linh hồn, cảm xúc - khiến nhân vật tôi hạnh phúc - Khi con người biết yêu quý, tôn trọng thiên nhiên thì thiên nhiên không bỏ rơi con người	- Nó nằm in thít trong lòng bàn tay tôi, dường như nó quá hoảng sợ vì biết mình bị bắt cóc - Kể lại sự việc Hoài viết thư gửi anh Hiên kể lại chuyện đôi bồng chanh đã trở về tổ cũ
- Nghệ thuật xây dựng tâm lí	- Ngôi kể thứ nhất giúp nhân vật tôi bộc lộ được nội tâm của đứa trẻ hồn nhiên - Ngôi kể góp phần làm rõ sự chuyển biến trong nhận thức của nhân vật, truyền tải sâu sắc và chân thực hơn bài học mà nhân vật rút ra	- Kể lại câu chuyện bằng ngôi thứ nhất, xưng "tôi"
→ Nhận xét: - Tác giả đã đưa ra bằng chứng đáng tin cậy (trích dẫn trực tiếp từ văn bản), có các lí lẽ hợp lí, sáng rõ, thể hiện được hết gái trị của các bằng chứng trong việc thể hiện luận điểm. - Sự kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và bằng chứng đã làm nổi bật nét đặc sắc của hệ thống các biện pháp nghệ thuật trong việc thể hiện nội dung chủ đề văn bản

Câu 4 trang 49 Ngữ văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Theo em, phần mở bài và kết bài có điểm gì ấn tượng? Trình bày thêm một số cách viết để mở bài và kết bài được lôi cuốn, hấp dẫn.

Trả lời:

- Phần mở bài và kết bài có đặc điểm ấn tượng như sau:

Mở bài: sử dụng hình ảnh so sánh để dẫn dắt người đọc (có những tác phẩm văn học như chiếc cầu nối diệu kì...)
Kết bài: gợi ra một ấn tượng của người đọc về tác phẩm (mỗi lần đóng lại trang sách cuối, tôi lại tưởng tượng thấy hình ảnh đôi bồng chanh đỏ đang bay về đầm sen thơm ngát)

→ Cách mở bài và kết bài đó có sức gợi, sức tả rất mạnh mẽ, tạo sức hấp dẫn, lôi cuốn với người đọc.

B. Yêu cầu đối với kiểu văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học Văn bản truyện

1. Về nội dung:

Phân tích được nội dung chủ đề, nêu và phân tích được tác dụng của những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật đối với việc thể hiện nội dung.

2. Về hình thức:

Lập luận chặt chẽ, có bằng chứng tin cậy từ tác phẩm
Diễn đạt mạch lạc
Sử dụng các phương tiện liên kết hợp lí để giúp người đọc nhận ra mạch lập luận của văn bản

3. Bố cục bài viết: Cần đảm bảo:

- Mở bài:

Giới thiệu về tác phẩm văn học (tên tác phẩm, tác giả)
Nêu ý kiến khái quát về chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm.

- Thân bài: lần lượt trình bày các luận điểm làm nổi bật chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật trong tác phẩm và tác dụng của nó đối với việc thể hiện nội dung tác phẩm.

- Kết bài:

Khẳng định lại ý kiến về chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm
Nêu suy nghĩ, cảm xúc, trải nghiệm cá nhân hoặc bài học rút ra từ tác phẩm.