Soạn bài Ý nghĩa văn chương lớp 9 Chân trời sáng tạo
Ý nghĩa văn chương lớp 9 Chân trời sáng tạo
Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc
Nghiêm cấm các hành vi sao chép với mục đích thương mại.
A. Chuẩn bị đọc Ý nghĩa văn chương
Khi thưởng thức một tác phẩm văn chương, bản thân em thu nhận được điều gì?
Trả lời:
Gợi ý:
Khi thưởng thức một tác phẩm văn chương, bản thân em thu nhận được những kiến thức, kinh nghiệm sống, cung bậc cảm xúc, kỉ niệm... mà tác giả gửi gắm bên trong tác phẩm
B. Trải nghiệm cùng văn bản Ý nghĩa văn chương
Suy luận trang 38 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Tác giả kể câu chuyện ở đầu văn bản nhằm mục đích gì?
Trả lời:
Nhằm mục đích giới thiệu về nguồn gốc của thi ca đồng thời thu hút sự chú ý của người đọc.
Theo dõi trang 38 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Xác định một số từ ngữ, câu văn thể hiện đánh giá chủ quan của người viết trong đoạn này.
Trả lời:
Một số từ ngữ, câu văn thể hiện đánh giá chủ quan của người viết trong đoạn:
- nhà văn sẽ quên mình, thoát mình ra ngoài phạm vi hẹp hòi của bản thân để sống cái đời của mọi người
- vũ trụ này tầm thường, chật hẹp, không đủ thỏa mãn nổi tình cảm dồi dào của nhà văn
- nhà văn sẽ sáng tạo ra những thế giới khác, những người, những vật khác
- Nếu có một người yêu Thuý Kiều còn nồng nàn hơn Kim Trọng, người ấy là Nguyễn Du và chính Nguyễn Du đã trao sự sống của mình cho thiếu nữ trong truyện
Suy luận trang 39 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Văn nhân, thi sĩ làm phong phú thêm cuộc sống con người bằng cách nào?
Trả lời:
Văn nhân, thi sĩ làm phong phú thêm cuộc sống con người bằng cách: :
- sáng tạo ra những tình cảm, cảm giác và lưu truyền lại
- đưa cảm giác riêng của bản thân làm thành cảm giác chung của mọi người
C. Suy ngẫm và phản hồi Ý nghĩa văn chương
Câu 1 trang 40 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Luận đề của văn bản là gì? Xác định bố cục và luận điểm của văn bản dựa vào gợi ý sau (làm vào vở)
| Bố cục văn bản | Luận điểm |
| Phần 1: Từ đầu đến "lòng vị tha" | - Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người, lòng thương muôn vật, muôn loài |
| Phần 2: | ... |
Trả lời:
- Luận đề của văn bản: Ý nghĩa của văn chương
- Xác định bố cục và luận điểm của văn bản như sau:
| Bố cục văn bản | Luận điểm |
| Phần 1: Từ đầu đến "lòng vị tha" | - Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người, lòng thương muôn vật, muôn loài |
| Phần 2: Phần còn lại | - Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có; cuộc đời phù phiếm và chật hẹp của cá nhân vì văn chương mà trở nên thâm trầm và rộng rãi đến nghìn lần. |
Câu 2 trang 40 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Vẽ sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong tác phẩm. Những lí lẽ, bằng chứng trong phần 2 đã góp phàn làm sáng tỏ luận đề như thế nào?
Trả lời:
| Luận điểm | Bằng chứng | Lí lẽ | |
Luận điểm 1 Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương người, lòng thương muôn vật, muôn loài | Luận điểm 1.1 Văn chương là hình dung của sự sống muôn hình vạn trạng | - Những cảnh thiên nhiên tươi đẹp mà bình thường con người bỏ lỡ đi do bận rộn mưu sinh | - Văn chương có nhiệm vụ "vén tấm màn đen ấy, tìm cái hay, cái đẹp, cái lạ" để "làm cho người ta cùng nghe, cùng thấy, cùng cảm" qua tác phẩm |
Luận điểm 1.2 Văn chương còn sáng tạo ra sự sống | - Quá trình sáng tác của nhà văn là sáng tạo ra thế giới khác, những người, những sự vật khác | - Để "thỏa mãn mối tình cảm dồi dào" của nhà văn | |
| - Trường hợp Nguyễn Du và nhân vật Thúy Kiều trong tác phẩm Truyện Kiều của ông | - Sự sáng tạo của nhà văn gắn liền với tình yêu thương tha thiết dành cho nhân vật, từ đó "trao sự sống" cho nhân vật đó | ||
Luận điểm 2 Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có; cuộc đời phù phiếm và chật hẹp của cá nhân vì văn chương mà trở nên thâm trầm và rộng rãi đến nghìn lần. | - Những ví dụ chứng minh phần nhiều những tình cảm, cảm giác của con người thời bây giờ đều do một ít thiên tài sáng tạo thời xưa tạo ra và truyền lại | - Cả phong cảnh đã thay hình đổi dạng từ khi có những nhà văn đưa cảm giác riêng của họ làm thành cảm giác chung của mọi người - Thế giới như ngày nay là một sự sáng tạo của nghệ sĩ - Nếu thiếu nghệ sĩ trong lịch sử và tâm linh nhân loại, "cảnh tượng nghèo nàn sẽ đến bực nào" | |
Câu 3 trang 40 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Lí lẽ, bằng chứng nào trong văn bản để lại cho em ấn tượng sâu sắc nhất? Hãy chia sẻ ấn tượng ấy với bạn.
Trả lời:
HS dựa vào các lí lẽ, bằng chứng đã liệt kê trong sơ đồ ở câu 2 để chọn ra lí lẽ, bằng chứng mà mình có ấn tượng sâu sắc nhất.
Câu 4 trang 40 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Nhận xét về cách trình bày vấn đề khách quan và chủ quan trong đoạn: “Làm trọn nhiệm vụ ấy…thiếu nữ trong truyện”
Trả lời:
Gợi ý:
| Cách trình bày vấn đề khách quan | Cách trình bày vấn đề chủ quan |
- Thể hiện qua các thông tin và bằng chứng khách quan được cung cấp, giúp cho thấy đặc trưng của văn chương và quá trình sáng tác của nhà văn:
| - Thể hiện qua các từ ngữ, câu văn, hình ảnh cho thấy tình cảm trân trọng, ngợi ca của tác giả đối với ý nghĩa của tác phẩm văn chương và quá trình sáng tạo của nhà văn:
|
→ Nhận xét:
| |
Câu 5 trang 40 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Hoài Thanh cho rằng: “Trên quả đất này từ khi có loài người bao giờ vẫn núi non ấy, cây cỏ ấy, thế mà một người đời xưa với một người đời nay nào có trông thấy như nhau”. Em hãy tìm một ví dụ trong văn học chi thấy những cách nhìn khác nhau về cảnh thiên nhiên.
Trả lời:
HS thực hành tìm các ví dục (trích dẫn từ các tác phẩm văn học) để làm rõ những cách nhìn khác nhau của các nhà văn về cùng một cảnh thiên nhiên.
Gợi ý:
Cùng là miêu tả cảnh thiên nhiên đất trời khi vào thu, nhưng mỗi nhà thơ lại có một cái nhìn và ấn tượng với những cảnh sắc riêng:
Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,
Lá vàng trước gió sẽ đưa vèo.
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.
(theo Nguyễn Khuyến)
Em không nghe rừng thu.
lá thu kêu xào xạc,
con nai vàng ngơ ngác
đạp trên lá vàng khô?
(theo Lưu Trọng Lư)
Đây bãi cô liêu lạnh hững hờ,
Với buồn phơn phớt, vắng trơ vơ.
Cây gì mảnh khảnh run cầm cập,
Điềm báo thu vàng gầy xác xơ.
(theo Hàn Mặc Tử)
Hơn một loài hoa đã rụng cành
Trong vườn sắc đỏ rũa màu xanh;
Những luồng run rẩy rung rinh lá...
Đôi nhánh khô gầy xương mỏng manh.
Thỉnh thoảng nàng trăng tự ngẩn ngơ...
Non xa khởi sự nhạt sương mờ...
Đã nghe rét mướt luồn trong gió...
Đã vắng người sang những chuyến đò...
(theo Xuân Diệu)
Hôm qua thu mới về,
Với một cành hoa gẫy.
Sương nặng gieo đầu tre,
Lạnh tràn theo gió đẩy.
(theo Huy Cận)
Câu 6 trang 40 Ngữ Văn 9 Tập 1 Chân trời sáng tạo: Trong bối cảnh đương đại với nhiều vấn đề toàn cầu như dịch bệnh, sự bùng nổ của mạng xã hội, trí tuệ nhân tạo, văn chương có cần thiết với chúng ta không? Vì sao em cho là như vậy? Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 150 chữ) thể hiện suy nghĩ của em về vấn đề trên.
Trả lời:
HS tham khảo các đoạn văn mẫu hay nhất tại đây: Trong bối cảnh đương đại với nhiều vấn đề toàn cầu như dịch bệnh, sự bùng nổ của mạng xã hội, trí tuệ nhân tạo, văn chương có cần thiết với chúng ta không?
D. Soạn bài Ý nghĩa của văn chương Ngắn nhất
HS tham khảo bài soạn ngắn gọn nhất tại đây Soạn bài Ý nghĩa của văn chương Ngắn nhất
