Soạn bài Nỗi niềm chinh phụ lớp 9 Ngắn nhất - Kết nối tri thức

Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc, nghiêm cấm các hành vi sao chép với mục đích thương mại.

A. Trước khi đọc Nỗi niềm chinh phụ Ngắn nhất

Câu 1 trang 41: Đầu thế kỉ XVIII, nhiều cuộc chiến đã xảy ra trên đất nước ta. Hãy nêu một cuộc chiến mà em biết.

Trả lời:

- Gợi ý các cuộc chiến xảy ra trên đất nước ta đầu thế kỉ XVIII:

• Rạch Gầm - Xoài Mút (1785)
• Chiến dịch Thăng Long (1786)
• Ngọc Hồi - Đống Đa (1789)

- Thông tin một cuộc chiến: Chiến dịch Thăng Long (1786) diễn ra giữa nghĩa quân Tây Sơn và chúa Trịnh nhằm dành quyền kiểm soát kinh thành Thăng Long, với thắng lợi thuộc về nghĩa quân.

Câu 2 trang 41: Theo em, những cuộc tiễn đưa trong chiến tranh có gì khác biệt so với tiễn đưa trong hoàn cảnh bình thường cuộc sống?

Trả lời:

B. Đọc văn bản Nỗi niềm chinh phụ Ngắn nhất

Hình dung trang 41: Cảnh người chinh phụ tiễn biệt người chinh phu.

Trả lời:

• Không gian: gần vườn dâu ở thành Hàm Dương
• Con người: đôi vợ chồng trẻ chia xa trong bịn rịn, lưu luyến (vừa đi vừa ngoái lại nhìn) và nhiều điều sầu lo

Theo dõi trang 42: Các từ ngữ miêu tả cảm xúc của người chinh phụ.

Trả lời:

ngẩn ngơ, sầu

Hình dung trang 42: Tâm trạng của người chinh phụ sau khi chia li người chinh phu

Trả lời:

Thẫn thờ nhìn chồng rời đi → Trở về nhà trong cô đơn, âu lo → Lo lắng cho an nguy của chồng → Mong chờ chồng trở về

C. Trả lời câu hỏi Nỗi niềm chinh phụ Ngắn nhất

Câu 1 trang 43: Chỉ ra những đặc điểm của thể thơ song thất lục bát thể hiện trong đoạn trích Nỗi niềm chinh phụ. Những đặc điểm này cho thấy thể thơ song thất lục bát có gì khác với thể thơ lục bát?

Trả lời:

a) Đặc điểm của thể thơ song thất lục bát thể hiện trong Nỗi niềm chinh phụ:

- Số chữ, số câu: đan xen các cặp câu 7 tiếng (song thất) với cặp câu 6 chữ và 8 chữ (lục bát)

- Vần:

• Vần lưng:
  • gieo ở tiếng thứ 6 (hoặc thứ 4) của câu 8 - hiệp vần với tiếng cuối của câu 6 (trước nó) và tiếng thứ 3 (hoặc thứ 5) của câu 7
  • gieo ở tiếng thứ 3 (hoặc thứ 5) của câu thơ 7 - hiệp vần với tiếng cuối của câu 7 (liền trước đó)
• Vần chân: gieo ở tiếng cuối của tất cả các câu thơ

- Thanh điệu: Thanh (B) và trắc (T) ở các tiếng ở một số vị trí trong câu thơ là cố định

- Ngắt nhịp:

• Câu 7 tiếng thường ngắt nhịp lẻ trước chẵn sau: 3/2/2 hoặc 3/4
• Câu 6 và 8 thì ngắt theo thể lục bát

b) So sánh thể song thất lục bát so với thể thơ lục bát:

Câu 2 trang 43: Xác định bố cục của đoạn trích và nêu nội dung chính của từng phần.

Trả lời:

Câu 3 trang 43: Đề xuất phương án ngắt nhịp bốn câu thơ sau và cho biết tác dụng của cách ngắt nhịp đó:

Chốn Hàm Dương chàng còn ngoảnh lại,
Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang.
Khói Tiêu Tương cách Hàm Dương,
Cầu Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng.

Trả lời:

- Gợi ý:

• Cặp câu 7 chữ: 3/4
• Câu 6 chữ: 3/3
• Câu 8 chữ: 3/3/2

- Tác dụng: tạo khoảng nghỉ giữa nơi ở của người chồng và người vợ, nhắn mạnh sự xa cách của 2 người

Câu 4 trang 43: Chỉ ra và phân tích tác dụng của phép đối trong những câu thơ sau:

a. Chàng thì đi cõi xa mưa gió,
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn.

b. Tuôn màu mây biếc trải ngần núi xanh.

c. Chốn Hàm Kinh chàng còn ngoảnh lại,
Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang.

Trả lời:

Câu 5 trang 44: Nêu và phân tích tác dụng của một số biện pháp tu từ được sử dụng trong bốn câu thơ cuối của đoạn trích.

Trả lời:

Câu 6 trang 44: Người chinh phụ tiễn người chinh phu ra trận với tâm trạng thế nào? Qua tâm trạng đó của người chinh phụ, em hiểu gì về giá trị cuộc sống?

Trả lời:

- Người chinh phụ tiễn người chinh phu ra trận với tâm trạng:

• Lưu luyến, quyến luyến những giây phút cuối cùng bên chồng
• Sự cô đơn, trống trải, vắng vẻ trong tâm hồn
• Buồn lo, sầu muộn về tương lai mở mịt phía trước

- Giá trị cuộc sống là niềm hạnh phúc khi gia đình đoàn tụ, ở bên nhau chứ không phải công danh, tước vị hay tiền bạc.

Câu 7 trang 44: Em có ấn tượng nhất với hình ảnh nào trong đoạn trích? Vì sao?

Trả lời:

HS tự chọn một hình ảnh mà em yêu thích để trả lời.

D. Viết kết nối với đọc Nỗi niềm chinh phụ Ngắn nhất

Viết đoạn văn (khoảng 7-9 câu) phân tích tâm trạng của người chinh phụ thể hiện trong bốn câu thơ sau:

Chàng thì đi cõi xa mưa gió,
Thiếp thì về buồng cũ chiếu chăn.
Đoái trông theo đã cách ngăn,
Tuôn màu mây biếc trải ngần núi xanh.

Trả lời:

HS tham khảo các đoạn văn mẫu hay tại đây: Viết đoạn văn phân tích tâm trạng của người chinh phụ thể hiện trong 4 câu thơ