Giáo án Ngữ văn 7 bài: Dùng cụm chủ - vị để mở rộng theo CV 5512

Hoạt động của GV và GV

Nội dung

HĐ 1: Tìm hiểu thế nào là dùng cụm c-v để mở rộng câu

1. Mục tiêu: Mục đích của việc dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu.

2. Phương thức thực hiện: Hoạt động cá nhân

3. Sản phẩm hoạt động: Phần trình bày miệng của Hs trước lớp

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh tự đánh giá.

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động

*Chuyển giao nhiệm vụ

Gọi HS đọc ví dụ (bảng phụ).

Gv lần lượt nêu các câu hỏi yêu cầu Hs trả lời:

(a) Tìm các cụm danh từ có trong câu trên?

(b) Phân tích cấu tạo của các cụm danh từ vừa tìm được và cấu tạo của phụ ngữ trong mỗi cụm danh từ ?

(c)Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng câu?

Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ

*. Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh suy nghĩ lần lượt trả lời các câu hỏi của giáo viên

- Gv nêu câu hỏi và gợi ý để học sinh trả lời

- Dự kiến sản phẩm:

Văn chương / gây cho ta

những tình cảm ta / không có

PT DT PS (cụm C-V),

luyện những tình cảm ta /sẵn có.

PT DT PS (Cụm C-V)

*. Báo cáo kết quả:

- Học sinh lần lượt trình bày phần trả lời các câu hỏi

*. Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá, bổ sung chốt kiến thức

Vậy các em thấy ta có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường (được gọi là cụm chủ-vị) làm thành phần câu, thành phần của cụm từ, để mở rộng câu.

- HS đọc ghi nhớ.

HĐ 2: Tìm hiểu các trường hợp dùng cụm c-v để mở rộng câu

1. Mục tiêu: Giúp học sinh thấy được các trường hợp dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu

2. Phương thức thực hiện: Hoạt động nhóm

3. Sản phẩm hoạt động: Phần trình của các nhóm trên phiếu học tập

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh tự đánh giá.

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động

*Chuyển giao nhiệm vụ

Gọi HS đọc ví dụ (bảng phụ).

Giáo viên yêu cầu học sinh nghiên cứu ví dụ, thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi sau vào phiếu học tập:

(1)Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu trên?

(2) Cho biết trong mỗi câu, cụm C-V làm thành phần gì? Qua Phân tích các VD trên, em rút ra bài học gì?

Gợi ý:

- Điều gì khiến tôi rất vui và vững tâm?

- Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta thế nào?

- Chúng ta có thể nói gì?

- Nói cho đúng thì phẩm giá của tiếng việt chỉ mới thực sự được xác định và đảm bảo từ ngày nào?

*. Thực hiện nhiệm vụ:

- Học sinh làm việc cá nhân -> thảo luận trong nhóm => thống nhất ý kiến vào phiếu học tập

- Gv quan sát, động viên và gợi ý để Hs hoàn thành nhiệm vụ

- Dự kiến sản phẩm:

a. Chị Ba /đến // khiến tôi /rất vui và vững tâm.

=> Chủ ngữ là một cụm c-v

b. Khi bắt đầu KC, nhân dân ta // tinh thần /rất hăng hái.

=> Vị ngữ là một cụm c-v

c. Chúng ta // có thể nói rằng trời /sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.

=> Phụ ngữ của cụm động từ là một cụm c-v

d. Nói cho đúng thì phẩm giá của TV// chỉ mới thật sự được xác định và đảm bảo từ ngày CMT8 /thành công.

=>Phụ ngữ của cụm DT là một cụm c-v

*. Báo cáo kết quả:

- Mỗi nhóm trình bày một câu trước lớp

*. Đánh giá kết quả:

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá, bổ sung chốt kiến thức

-HS đọc ghi nhớ

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

1. Mục tiêu: Học sinh biết vận dụng những kiến thức vừa tiếp thu về dùng cụm c-v để mở rộng câu để giải quyết các dạng bài tập liên quan

2. Phương thức thực hiện: Kết hợp hoạt động cá nhân, hoạt động cặp đôi.

3. Sản phẩm hoạt động:

+ Phần trình bày miệng

+ Trình bày trên bảng

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- Học sinh tự đánh giá.

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động (lần lượt thực hiện các bài tập

Đọc và nêu yêu cầu của bài?

- Tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu dưới đây?

- Cho biết trong mỗi cụm, cụm C-V làm thành phần gì?

- Hs lên bảng làm

b. Trung đội trưởng Bính // khuôn mặt /đầy đặn.

d. Bỗng một bàn tay /đập vào vai // khiến hắn/ giật mình.

->Làm CN, làm PN của ĐT.

I. Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng câu:

1. Ví dụ:

2. Nhận xét:

Văn chương / gây cho ta

những tình cảm ta không có

PT DT PS (cụm C-V), luyện những tình cảm ta /sẵn có.

PT DT PS (Cụm C-V)

*. Kết luận: Khi nói hoặc viết, có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ - vị, làm thành phần của câu hoặc của cụm từ để mở rộng câu.

3. Ghi nhớ: sgk (68 )

II. Các trường hợp dùng cụm C-V để mở rộng câu:

1. Ví dụ:

2. Nhận xét:

a. Chị Ba đến/ khiến tôi rất vui và vững tâm.

=> Chủ ngữ là một cụm c-v

b. Khi bắt đầu KC, nhân dân ta / tinh thần rất hăng hái.

=> Vị ngữ là một cụm c-v

c. Chúng ta // có thể nói rằng trời /sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen.

=> Phụ ngữ của cụm động từ là một cụm c-v

d. Nói cho đúng thì phẩm giá của TV// chỉ mới thật sự được xác định và đảm bảo từ ngày CMT8 /thành công.

=>Phụ ngữ của cụm DT là một cụm c-v

3. Ghi nhớ: sgk (69)

III. Luyện tập:

a. Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn/ mới định được, người ta// gặt mang về.->Làm PN trong cụm DT

->Làm VN.

c. Khi các cô gái Vòng đỗ gánh, giở từng lớp lá sen, chúng ta // thấy hiện ra từng lá cốm/, sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào.

->Làm PN trong cụm DT, PN trong cụm ĐT

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung

Tìm hiểu cách dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu.

HS đọc câu văn đã cho SGK trang 68

Tìm cụm danh từ trong câu?

“Những tình cảm ta không có, những tình cảm ta sẵn có”

Phân tích cấu tạo cụm danh từ và phụ ngữ trong cụm danh từ?

Hai cụm danh từ này có từ trung tâm là danh từ “tình cảm”, phụ ngữ trước là lượng từ những, phụ ngữ sau là cụm C-V ta không có, ta sẵn có

Tìm hiểu các trường hợp dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu

Tìm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm từ trong câu? (SGK trang 68)

a. Chị Ba đến -> làm chủ ngữ

Tôi rất vững tâm-> làm phụ ngữ

b. Nhân dân ta tinh thần rất hăng hái->làm vị ngữ

c. Trời sinh lá sen để bao bọc cốm; trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen-> làm phụ ngữ trong cụm động từ (nói).

d. Cách mạng tháng tám thành công -> làm phụ ngữ trong cụm danh từ (ngày)

Tìm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm từ trong câu BT SGK trang 67?

I. Thế nào là dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu

Khi nói hoặc viết có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường, gọi là cụm chủ vị làm thành phần của câu hoặc cụm từ để mở rộng câu.

Ví dụ: Con mèo bạn Tuấn tặng

Bố về là một tin vui.

II. Các trường hợp dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu

Các thành phần như chủ ngữ, vị ngữ và các phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ đều có thể được cấu tạo bằng cụm C-V

II. Luyện tập

Bài tập trang 67

a. Mà chỉ riêng những người chuyên môn mới định được-> làm phụ ngữ trong cụm danh từ.

b. Khuôn mặt đầy đặn->làm vị ngữ

c. Các cô gái vòng đỗ gánh -> làm phụ ngữ trong cụm danh từ.

Hiện ra từng lá cốm sạch sẽ và tinh khiết không có mảy mai một chút bụi nào -> làm phụ ngữ trong cụm động từ (thấy).

d. Một bàn tay đập vào vai -> làm chủ ngữ

Hắn giật mình -> làm phụ ngữ trong cụm động từ (khiến).