Giáo án Ngữ văn 7 bài: Dấu chấm lửng và dấu chấm phẩy theo CV 5512

Hoạt động của Gv và Hs

Nội dung

HĐ 1: Công dụng của dấu chấm lửng

1. Mục tiêu:

- Hiểu được tác dụng của dấu chấm lửng.

2. Phương thức thực hiện:

- Hoạt động cá nhân

- Hoạt động nhóm

- Hoạt động chung cả lớp

3. Sản phẩm hoạt động

- Phiếu học tập cá nhân

- Phiếu học tập của nhóm

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh tự đánh giá.

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động

*Chuyển giao nhiệm vụ

- Giáo viên treo bảng phụ chứa ví dụ sgk

- Phát phiếu học tập

- Nêu yêu cầu: hs thảo luận nhóm bàn.

Học sinh nghiên cứu ví dụ sgk 121

?Cho biết trong các câu đó dấu chấm lửng được dùng để làm gì

?Qua bài tập trên em rút ra điều gì về công dụng của dấu chấm lửng?

- Học sinh tiếp nhận yêu cầu: quan sát, lắng nghe

*Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh: + Làm việc cá nhân

+ trao đổi trong nhóm, thống nhất ý kiến vào phiếu học tập…

- Giáo viên: Quan sát, đôn đốc, nhắc nhở, động viên và hỗ trợ hs khi cần

- Dự kiến sản phẩm: - Rút gọn phần liệt kê, nhấn mạnh tâm trạng của người nói, giãn nhịp điệu câu văn, tạo sắc thái hài hước, dí dỏm

*Báo cáo kết quả:

- Giáo viên gọi đại diện một số nhóm trình bày kết quả

- Nhóm khác bổ sung

*Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

-> Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

Học sinh đọc ghi nhớ

Gv chuyển ý sang nội dung tiếp theo của bài học

HĐ 2: Công dụng của dấu chấm phẩy

1. Mục tiêu:

- Hiểu được tác dụng của dấu chấm phẩy.

2. Phương thức thực hiện:

- Hoạt động cá nhân

- Hoạt động nhóm

- Hoạt động chung cả lớp

3. Sản phẩm hoạt động

- Phiếu học tập cá nhân

- Phiếu học tập của nhóm

4. Phương án kiểm tra, đánh giá

- Học sinh tự đánh giá.

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động

*Chuyển giao nhiệm vụ

- Giáo viên treo bảng phụ chứa ví dụ sgk

- Phát phiếu học tập

- Nêu yêu cầu: hs thảo luận nhóm

Học sinh đọc nghiên cứu ví dụ sgk 122

?Trong các câu trên, dấu chấm phẩy được dùng để làm gì

?Có phải thể thay thế các dấu đó bằng các dấu phẩy được không?

- Không vì nếu thay -> nhầm lẫn, hiểu lầm

?Từ bài tập em hãy cho biết công dụng của dấu chấm phẩy

- Học sinh tiếp nhận yêu cầu: quan sát, lắng nghe

*Thực hiện nhiệm vụ

- Học sinh: + Làm việc cá nhân

+ trao đổi trong nhóm, thống nhất ý kiến vào phiếu học tập…

- Giáo viên: Quan sát, đôn đốc, nhắc nhở, động viên và hỗ trợ hs khi cần

- Dự kiến sản phẩm:

vda. Đánh dấu ranh giới hai vế câu ghép có cấu tạo phức tạp

vdb. Ngăn cách các bộ phận liệt kê có nhiều tầng ý nghĩa phức tạp

- Không thể thay bằng dấu phẩy vì nếu thay -> nhầm lẫn, hiểu lầm

*Báo cáo kết quả:

- Giáo viên gọi đại diện một số nhóm trình bày kết quả

- Nhóm khác bổ sung

*Đánh giá kết quả

- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá

- Giáo viên nhận xét, đánh giá

-> Giáo viên chốt kiến thức và ghi bảng

Học sinh đọc ghi nhớ

Lấy ví dụ một câu có dùng dấu chấm phẩy

HS lấy ví dụ

HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP

1. Mục tiêu: Học sinh biết vận dụng những kiến thức vừa tiếp thu để giải quyết các dạng bài tập liên quan

2. Phương thức thực hiện: Kết hợp hoạt động các nhân, hoạt động cặp đôi, hoạt động nhóm

3. Sản phẩm hoạt động:

+ Phần trình bày miệng

+ Trình bày trên bảng

+ Trình bày trên phiếu học tập

4. Phương án kiểm tra, đánh giá:

- Học sinh tự đánh giá.

- Học sinh đánh giá lẫn nhau.

- Giáo viên đánh giá.

5. Tiến trình hoạt động (lần lượt thực hiện các bài tập

Bài 1:

- HS đọc bài 1, nêu yêu cầu của bài tập

Cách thực hiện: Học sinh làm việc cá nhân - trình bày miệng trước lớp

Trong mỗi câu có chấm lửng dưới đây, dấu chấm lửng được dùng để làm gì?

- HS trả lời

- Học sinh khác nhận xét, bổ sung

- Gv chốt phương án đúng

Bài 2

- HS đọc bài 2, nêu yêu cầu của bài tập

- Yêu cầu hoạt động nhóm trên phiếu học tập:

? Nêu rõ công dụng của dấu chấm phẩy trong mỗi câu dưới đây.

- Cách thực hiện: Cho H phân tích cấu tạo câu (câu ghép phức tạp, trong nội bộ mỗi vế có dấu phẩy từ đó rút ra công dụng)

đại diện trình bày trước lớp

- Học sinh nhóm khác nhận xét, bổ sung

- Gv chốt phương án đúng

Bài 3

GV cho Hs viết đoạn văn có sử dụng dấu chấm lửng, dấu chấm phẩy

- Học sinh: + Làm việc cá nhân

- Giáo viên: Quan sát, đôn đốc, nhắc nhở, động viên và hỗ trợ hs khi cần

- Dự kiến sản phẩm:

Thực hiện nhiệm vụ- Báo cáo kết quả- Nhận xét, bổ sung, đánh giá kết quả

I. Dấu chấm lửng

1. Ví dụ

2. Nhận xét

a. Biểu thị các phần liệt kê tương tự không viết ra

b. Tâm trạng lo lắng, hoảng sợ của người nói

c. Bất ngờ của thông báo

3. Ghi nhớ 1 (sgk)

II. Dấu chấm phẩy

Ví dụ

2. Nhận xét

a. Đánh dấu ranh giới hai vế câu ghép có cấu tạo phức tạp

b. Ngăn cách các bộ phận liệt kê có nhiều tầng ý nghĩa phức tạp

3. Ghi nhớ 2 (sgk 122)

III. Luyện tập

1.Bài 1(123)

a. Biểu thị lời nói ngập ngừng, đứt quãng do lúng túng , sợ hãi

b. Biểu thị câu nói bị bỏ dở

c. Biểu thị sự liệt kê chưa đầy đủ

2. Bài 2

Nêu công dụng của dấu chấm phẩy

- a, b, c: dấu chấm phẩy đều dùng để ngăn cách vế của câu ghép có cấu tạo phức tạp

3. Bài 3

- Đêm trăng trên dòng sông Hương Giang. Trong tiếng sóng vỗ ru mạn thuyền, trong tiếng đàn du dương réo rắt, các ca nhi cất lên những khúc Nam ai Nam bình buồn man mác; người nghe thấy lòng mình bâng khuâng…

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung

Tìm hiểu công dụng của dấu chấm lửng

GV chép VD lên bảng yêu cầu HS trả lời câu hỏi.

Tại sao tác giả lại dùng dấu chấm lửng?

a.Còn nhiều vị anh hùng chưa liệt kê hết.

b.Lời nói ngắt quãng do sợ.

c.Làm giảm nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện của từ “bưu thiếp”

Dấu chấm lửng có công dụng gì?

Tìm hiểu công dụng của dấu chấm phẩy.

Đọc mục 1 trong phần II và trả lời câu hỏi.

Dấu chấm phẩy dùng để làm gì?

a. Đánh dấu ranh giới của câu ghép.

b. Đánh dấu ranh giới giữa bộ phận trong một phép liệt kê.

Có thể thay thế bằng dấu phẩy được không? Vì sao?

Không, vì dấu phẩy chỉ dùng để ngắt quãng các ý trong câu.

Nêu công dụng của dấu chấm lửng?

Nêu công dụng của dấu chấm phẩy?

I. Dấu chấm lửng.

Dấu chấm lửng dùng để:

_ Tỏ ý còn nhiều sự vật hiện tượng chưa liệt kê hết.

_ Thể hiện chỗ lời nói bỏ dở hay ngập ngừng. ngắt quãng.

_ Làm giảm nhịp điệu câu văn, chuẩn bị cho sự xuất hiện của từ ngữ biểu thị nội dung bất ngờ hay hài hước, châm biếm.

II. Dấu chấm phẩy.

Dấu chấm phẩy dùng để:

_Đánh dấu ranh giới giữa các vế của một câu ghép có cấu tạo phức tạp.

_Đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận trong một phép liệt kê phức tạp.

III. Luyện tập.

1/ Dấu chấm lửng có công dụng:

a. Dấu chấm lửng dùng thể hiện lời nói ngập ngừng.

b. Dấu chấm lửng dùng thể hiện lời nói bỏ dở

c. Dấu chấm lửng dùng để tỏ ý còn nhiều sự vật hiện tượng chưa liệt kê hết.

2/ Công dụng của dấu chấm phẩy:

a. Đánh dấu ranh giới giữa các vế của một câu ghép có cấu tạo phức tạp.

b. Đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận trong một phép liệt kê phức tạp.