Hệ nội tiết ở người
Hình 1: Mô hình vị trí các tuyến nội tiết trong cơ thể
| Tuyến nội tiết |
Chức năng |
| Tuyến tùng | Điều hòa chu kì thức ngủ (melatonin). |
| Vùng dưới đồi |
- Điều hòa hoạt động tuyến yên (CRH, TRH, GnRH). - Điều hòa áp suất thẩm thấu (ADH). - Kích thích quá trình đẻ (oxytocin). |
| Tuyến yên |
- Kích thích sinh trưởng (GH). - Điều hòa hình thành và tiết sữa (prolactin). - Điều hòa hoạt động tuyến giáp (TSH), tuyến trên thận (ACTH), tuyến sinh dục (FSH, LH). |
| Tuyến giáp | Điều hòa lượng calcium máu (PTH). |
| Tuyến ức | Kích thích sự phát triển của các tế bào limpho T (Thymosin). |
| Tuyến tụy |
Điều hòa lượng đường máu (insulin và glucagon). * Tuyến tụy là tuyến pha gồm cả tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết. |
| Tuyến trên thận (tuyến thượng thận) |
- Điều hòa huyết áp, thể tích máu (aldosterone). - Điều hòa trao đổi chất, năng lượng (cortisol). - Chống stress (adrenalin, noradrenalin, cortisol). |
|
Tuyến sinh dục: - Ở nam: Tinh hoàn (testosterone). - Ở nữ: Buồng trứng (estrogen, progesterone). |
- Hình thành đặc điểm sinh dục thứ cấp. - Kích thích sinh trưởng, phát triển. - Điều hòa chu kì sinh dục. |
- Tuyến nội tiết tiết hormone trực tiếp vào máu thực hiện điều hòa các quá trình sinh lí của cơ thể.
- Mỗi loại hormone chỉ ảnh hưởng đến một hoặc một số tế bào cơ quan xác định (gọi là cơ quan đích) do các cơ quan đích chứa tế bào có thụ thể tương ứng với hormone.
II. Một số bệnh về tuyến nội tiết
- Một số bệnh nội tiết gồm: đái tháo đường (bất thường tuyến tụy), bướu cổ (bất thường tuyến giáp), lùn hoặc khổng lồ (bất thường tuyến yên), hội chứng Cushing (bất thường tuyến trên thận), vô sinh (bất thường tuyến sinh dục),...
- Phòng bệnh về hệ nội tiết: thực hiện dinh dưỡng, lối sống lành mạnh như khẩu phần ăn đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết, sử dụng đủ lượng muối iodine, hạn chế chất béo, đường; luyện tập thể dục, thể thao thường xuyên, đảm bảo giấc ngủ, không sử dụng chất kích thích, không tự ý dùng thuốc, kiểm tra sức khoẻ thường xuyên.
 |
 |
 |
 |
| Hình 2: Một số biện pháp phòng bệnh về hệ nội tiết | |
