Nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật trong bài thơ Tiếng gà trưa của nhà thơ Xuân Quỳnh

Văn mẫu lớp 7: Nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật trong bài thơ Tiếng gà trưa của nhà thơ Xuân Quỳnh gồm các bài văn mẫu hay cho các em học sinh tham khảo, củng cố kỹ năng cần thiết cho bài kiểm tra viết sắp tới đây của mình. Mời các em học sinh cùng tham khảo.

Nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật trong bài thơ Tiếng gà trưa mẫu 1

Bài thơ đặc sắc “Tiếng gà trưa” của nhà thơ Xuân Quỳnh không chỉ là một tác phẩm văn chương đẹp mắt mà còn là một tấm gương sáng về tình cảm gia đình và tình yêu quê hương. Tác giả đã tuyệt vời trong việc thể hiện cảm xúc của người cháu thông qua mạch câu thơ liên tục và trôi chảy. Mỗi câu thơ đều mang đến một cảm xúc mới, như một dòng chảy vô tận của những kỷ niệm và tình cảm sâu nặng.

Bài thơ bắt đầu từ tiếng gà trưa, một âm thanh giản đơn nhưng đủ để đánh thức những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ. Từ đó, tác giả dẫn chúng ta vào những hồi ức tuyệt vời, gợi lên hình ảnh của bà và cháu, những khoảnh khắc đáng nhớ trong cuộc sống. Những câu thơ chạm đến trái tim độc giả, khiến chúng ta cảm nhận được tình cảm sâu nặng và tình yêu thương vô điều kiện của gia đình.

Không chỉ dừng lại ở tình cảm gia đình, bài thơ còn là một lời tri ân đối với quê hương. Tác giả đã mở rộng tình yêu và lòng biết ơn của mình đến với đất nước. Những dòng thơ như những dòng suối trong lành, tràn đầy vẻ đẹp và ý nghĩa. Chúng ta không thể không cảm nhận được sự tôn kính và sự kết nối sâu sắc với quê hương và đất nước qua những từ ngữ tinh tế và chân thành của tác giả.

“Bài thơ Tiếng gà trưa” là một tác phẩm nghệ thuật đặc sắc, một cách thể hiện tuyệt vời của tình cảm và tình yêu. Nó gợi lên trong chúng ta những suy nghĩ về ý nghĩa của gia đình, quê hương và tình yêu đất nước. Đây là một bài thơ đáng để đọc và suy ngẫm, để ta có thêm sự trân quý và biết ơn với những điều quan trọng nhất trong cuộc sống.

Đặc sắc nghệ thuật tiếp theo trong bài thơ “Tiếng gà trưa” là cách tác giả tạo ra một mạch cảm xúc đồng nhất và liên tục trong suốt toàn bộ bài thơ. Từ khúc đầu đến khúc cuối, cảm xúc của người cháu được thể hiện một cách liên tục và mạch lạc, tạo nên một luồng tư duy và cảm nhận mượt mà. Điều này cho phép người đọc cảm nhận được sự sâu sắc và chân thành của tác giả trong việc gợi lên những kỷ niệm đẹp và tình cảm gia đình sâu sắc của mình.

Bên cạnh đó, cách sử dụng cụm từ “tiếng gà trưa” cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện tính chất liền mạch và sự kết nối giữa các cảm xúc. Tác giả đã sử dụng cụm từ này đến bốn lần trong bài thơ, và mỗi lần, nó trở thành một dòng thơ đặc biệt, đứng đầu ở mỗi khổ thơ. Việc sử dụng này không chỉ làm tăng tính nhấn mạnh và sự chú ý đối với cụm từ này, mà còn tạo ra một sự nhất quán và liên kết giữa các phần khác nhau của bài thơ.

Ngoài ra, việc sử dụng thể thơ năm chữ cũng góp phần tạo nên sự đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ. Tác giả đã khéo léo sử dụng độ dài ngắn của mỗi khổ thơ và kỹ thuật gieo vần khác nhau để thể hiện nội dung và cảm xúc trong bài thơ. Có khi tác giả sử dụng vần liền, có khi lại sử dụng vần cách, và đôi khi không sử dụng vần. Sự đa dạng này không chỉ tạo ra một sự mới mẻ và độc đáo cho bài thơ, mà còn cho phép tác giả tự do diễn đạt những suy nghĩ và cảm xúc một cách tự nhiên, không bị gò bó.

Với những nét đặc sắc về nghệ thuật này, bài thơ “Tiếng gà trưa” của nhà thơ Xuân Quỳnh đã trở thành một tác phẩm tinh tế và sâu sắc, gợi lên những tình cảm và kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và gia đình, cũng như tình yêu đối với quê hương và đất nước.

Nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật trong bài thơ Tiếng gà trưa mẫu 2

Bài thơ Tiếng gà trưa của nhà thơ Xuân Quỳnh đã gợi lại những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu nồng ấm, qua đó nhà thơ thể hiện lòng yêu gia đình, yêu quê hương. Từ tình cảm ấy, Xuân Quỳnh nâng lên thành lòng yêu Tổ quốc trong lòng người chiến sĩ cách mạng.

Bài thơ đặc sắc ở mạch thể hiện cảm xúc của người cháu. Cảm xúc đó được thể hiện một cách liên tục từ đầu cho đến cuối bài thơ, từ cảm xúc này, tác giả gợi ra một cảm xúc khác, cứ như vậy một cách mạch lạc và trôi chảy. Từ một tiếng gà trưa tại nơi dừng chân trên đường hành quân, tác giả nhớ về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ, những tình cảm sâu nặng của bà và cháu cùng những kỉ niệm khó quên trong cuộc sống, tác giả thể hiện cảm tình cảm với gia đình, với quê hương và cuối cùng là tình cảm đối với đất nước.

Đặc sắc nghệ thuật tiếp theo là cách sử dụng cụm từ tiếng gà trưa. Trong bài thơ, tác giả đã sử dụng cụm từ tiếng gà trưa đến bốn lần, và mỗi lần như vậy, cụm từ này đều trở thành một dòng thơ và đứng đầu ở mỗi khổ thơ. Với cách dùng từ này, Xuân Quỳnh thể hiện được tính chất liền mạch của cảm xúc trong bài thơ và cảm xúc ấy đều bắt nguồn từ tiếng gà trưa.

Việc sử dụng thể thơ năm chữ cũng góp phần tạo nên đặc sắc nghệ thuật của bài thơ. Để thể hiện nội dung và cảm xúc trong bài thơ, tác giả đã sử dụng thể thơ năm chữ với độ dài ngắn của mỗi khổ thơ và cách gieo vần khác nhau. Có khi tác giả sử dụng vần liền, có khi lại sử dụng vần cách, có khi không sử dụng vần. Chính điều này làm cho nội dung, tư tưởng và cảm xúc được thể hiện một cách tự nhiên, không bị gò bó.

Ví dụ về cách gieo vần trong bài thơ:

• Vần liền: – Dừng chân bên xómnhỏ

Tiếng gà ai nhảy ổ – Vì lòng yêu Tổquốc Vì xóm làng thân thuộc

• Vần cách: – Này con gà mái mơ

Khắp mình đốm hoa trắng Này con gà mái vàng Lông óng như màu nắng

• Không gieo vần: – Gà đẻ mà mày nhìn

Rồi sau này lang mặt!

Cháu về lấy gương soi

Lòng dại thơ lo lắng.

Nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật trong bài thơ Tiếng gà trưa mẫu 3

Xuân Quỳnh (1942 – 1988) nổi tiếng với những bài thơ năm chữ như: Thuyền và biển, Sóng, Tiếng gà trưa… Những bài thơ này biểu lộ một hồn thơ nồng nàn, đằm thắm, dào dạt thương yêu.

Bài thơ Tiếng gà trưa được nữ sĩ viết vào những năm đầu cuộc kháng chiến chống Mĩ, in trong tập thơ Hoa dọc chiến hào (1968). Bài thơ có 43 câu, trong đó có 39 câu thơ ngũ ngôn, 4 câu thơ 3 chữ. Câu thơ “Tiếng gà trưa” được điệp lại bốn lần, cứ ngân vang mãi trong tâm hồn người lính trên đường hành quân ra trận, như tiếng gọi của quê nhà thân thương. Dòng cảm xúc từ hiện tại man mác và bâng khuâng trôi về những năm tháng tuổi thơ với bao kỉ niệm cảm động về đàn gà và ổ trứng hồng, về người bà đôn hậu, đã làm sâu nặng tình yêu đất nước, quê hương. “Tiếng gà trưa” là một âm thanh đồng vọng của gia đình, của xóm làng quê, trở thành hành trang của người lính trẻ.

Đoạn thơ đầu bảy câu nói về tâm trạng người chiến sĩ trên đường hành quân xa. Tiếng gà nhà ai nhảy ổ: “Cục… cục tác cục ta” cất lên nơi xóm nhỏ. Tiếng gà nhà ai nhảy ổ là âm thanh bình dị, thân thuộc của làng quê ta đã bao đời nay. Đối với người lính trẻ lại vô cùng xúc động. Tiếng gà trưa đã làm “xao động” nắng trưa và cả hồn người. Như cho người lính thêm sức mạnh mới. Như gợi nhớ tuổi thơ. Chữ “nghe” được điệp lại ba lần với sự chuyển đổi cảm giác tinh tế đã làm cho giọng thơ thêm phần ngọt ngào, tha thiết, bồi hồi:

“Cục… cục tác cục ta Nghe xao động nắng trưa Nghe bàn chân đỡ mỏi Nghe gọi về tuổi thơ”.

Đoạn thơ thứ 2 có 26 câu thơ. Câu thơ “Tiếng gà trưa” được láy đi láy lại ba lần, một âm thanh hiện hữu đồng vọng gợi nhớ bao kỉ niệm sâu sắc một thời thơ bé. Nghe tiếng gà trưa, người lính trẻ sống lại, nhớ lại màu hồng của trứng gà trên ổ rơm, nhớ lại đàn gà đông đúc mà bà đã tần tảo “chắt chiu”. Ta như được ngắm một bức tranh gà rất sông động, rất đẹp. Không phải là bức tranh gà Đông Hồ ngày xưa:

“Tiếng gà trưa Ổ rơm hồng những trứng Này con gà mái mơ Khắp mình hoa đốm trắng Này con gà mái vàng Lông óng như màu nắng”.

Nghệ thuật phối sắc của Xuân Quỳnh rất thần tình. Một gam màu sáng tươi mát dịu của bức tranh gà. Có màu hồng của trứng gà trong ổ rơm. Có “đốm trắng” của con gà mái mơ hoa. Có “lông óng như màu nắng” của con gà mái vàng. Cấu trúc song hành đối xứng, chữ “này” điệp lại hai lần: “Này con gà mái mơ… Này con gà mái vàng…”. Ta cảm thấy tay bà, tay cháu đang chỉ, đang đếm những con gà mái tìm mồi trong sân nhà, vườn nhà thân thuộc…

Nghe tiếng gà trưa cất lên nơi xóm nhỏ, người lính lại bồi hồi nhớ lại bao kỉ niệm về bà. Quên sao được “tiếng mắng” của bà vì tội cháu nhìn gà đẻ. Sợ bị lang mặt: “Cháu về lấy gương soi – Lòng dại thơ lo lắng”. Cháu nhớ mãi hình ảnh “Tay bà khum soi trứng..”. Bà tần tảo “chắt chiu” từng quả trứng hồng “cho con gà mái ấp”. Là cháu nhớ tới bao nỗi lo, bao niềm mong ước của bà với tình thương bao la:

“Khi gió mùa đông tới Bà lo đàn gà toi Mong trời đừng sương muối Để cuối năm bán gà Cháu được quần áo mới".

Cái hay của thơ Xuân Quỳnh có lúc là ở những chi tiết nghệ thuật, tuy rất bình dị mà sống động nên thơ. Đó là cái “ổ rơm hồng những trứng”, là hình ảnh “tay bà khum soi trứng”. Đó là tiếng “sột soạt” của bộ quần áo mới:

“Ôi cái quần chéo go

Ống rộng dài quết đất

Cái áo cánh chúc bâu

Đi qua nghe sột soạt”.

Tục ngữ có câu: “Già được bát canh, trẻ được manh áo mới”. Cháu có bao giờ quên được cái quần chéo go, cái áo chúc bâu ngày xưa bà mua cho saumỗi lần bán gà. Tình thương cháu của bà dã tạo nên hạnh phúc tuổi thơ. Trang thơ nữ sĩ đã đi vào mạch sống đời thường một cách dung dị, hồn nhiên.

Từ liên tưởng, nữ sĩ chuyển sang suy tưởng. Lần thứ tư câu thơ “Tiếng gà trưa” lại cất lên. Tiếng gà gọi về những giấc mơ tuổi thơ của người lính trẻ:

“Tiếng gà trưa

Mang bao nhiêu hạnh phúc

Đêm cháu về nằm mơ

Giấc ngủ hồng sắc trứng”.

Tiếng gà trưa bình dị mà thiêng liêng, nó nhắc nhở, nó lay gọi bao tình cảm đẹp dâng lên trong lòng người chiến sĩ trên đường hành quân ra trận thời chống Mĩ cứu nước:

“Cháu chiến đấu hôm nay

Vì lòng yêu Tổ quốc

Vì xóm làng thân thuộc

Bà ơi, cũng vì bà

Vì tiếng gà cục tác

Ổ trứng hồng tuổi thơ”.

Bài thơ Tiếng gà trưa có ba câu thơ hay nhất, đẹp nhất: “Ổ rơm hồng những trứng”, “Giấc ngủ hồng sắc trứng”, “Ổ trứng hồng tuổi thơ”.Tất cả đều nói về niềm vui hạnh phúc. Chữ “hồng” là tính từ, làm chức năng vị ngữ, hình tượng thơ vừa đẹp, vừa biểu cảm.

Hơn 60 năm về trước, trong làn nắng mới và âm thanh đồng quê “xao xác gà trưa gáy não nùng”, thi sĩ Lưu Trọng Lư “rượi buồn” nhớ về tuổi thơ, “nét cười đen nhánh”, nhớ màu áo đỏ của mẹ hiền nay người đã đi xa. Bằng Việt trong những năm du học ở nước ngoài, nhìn ngọn khói con tàu quê người, lại da diết nhớ về tuổi thơ, nhớ tiếng chim tu hú, nhớ bà, nhớ bếp lửa “ấp iu nồng đượm” do tay bà nhen nhóm sớm hôm. Trong bài thơ của Xuân Quỳnh, nghe tiếng gà trưa, người chiến sĩ lại nhớ bà, nhớ ổ trứng hồng tuổi thơ. Xuân Quỳnh đã tìm được một cách nói mới về kỉ niệm tuổi thơ, về tình bà cháu chan hòa trong tình yêu quê hương, đất nước.

Tiếng gà trưa là một bài thơ hay, tha thiết, ngọt ngào. Tiếng gà trưa cũng là tiếng vọng của quê hương, là tình hậu phương của anh bộ đội trong kháng chiến chông Mĩ. Rất thơ và rất đẹp.