Viết một đoạn văn trình bày suy nghĩ của em về vai trò của ngữ cảnh

Soạn Văn 7 bài Thực hành tiếng Việt lớp 7 trang 25

Viết một đoạn văn (khoảng 5-7 dòng) trình bày suy nghĩ của em về vai trò của ngữ cảnh đối với việc xác định nghĩa của từ đó là nội dung câu hỏi trong bài Thực hành tiếng Việt lớp 7 trang 25 SGK Ngữ văn 7 tập 2 Cánh diều. Sau đây là gợi ý trả lời, mời các bạn tham khảo.

1. Dàn ý trình bày suy nghĩ về vai trò của ngữ cảnh:

Giải thích thích của từ in đậm:

- Mặt Trời (1): mang nghĩa tả thực, ánh sáng soi chiếu, sưởi ấm và duy trì sự sống trên Trái Đất.

- Mặt Trời (2): hình ảnh ẩn dụ, ví Bác Hồ như Mặt Trời. Tác dụng:

+ Bác luôn trường tồn, vĩnh cửu trong tâm trí của người dân Việt Nam.

+ Bác là người đem đến ánh sáng cho dân tộc, giúp nhân dân thoát khỏi đêm đen nô lệ.

Lí do xác định được nghĩa:

- Mặt Trời (1): dựa vào từ "ngày ngày" và "trên lăng". Đây là từ chỉ thời gian, nơi chốn nhằm diễn tả sự vận động, thay đổi của Trái Đất xung quanh Mặt Trời.

- Mặt Trời (2): dựa vào từ "trong lăng", ý chỉ Bác Hồ nằm trong lăng.

3. Kết đoạn:

- Nêu cảm nhận chung về hai câu thơ.

II. Đoạn văn mẫu trình bày suy nghĩ vai trò của ngữ cảnh:

1. Trình bày suy nghĩ về vai trò của ngữ cảnh - mẫu số 1:

Ở hai dòng thơ "Ngày ngày Mặt Trời đi qua trên lăng/ Thấy một Mặt Trời trong lăng rất đỏ" có đến hai từ "Mặt Trời". Tuy nhiên, ý nghĩa của mỗi từ này lại khác nhau. Từ "Mặt Trời" thứ nhất mang nghĩa tả thực. Mặt Trời là một ngôi sao trong hệ Mặt Trời, phát ra nguồn nhiệt lượng khổng lồ giúp duy trì sự sống của con người trên Trái Đất. Việc tác giả ví Bác Hồ với Mặt Trời cho thấy Bác luôn trường tồn, vĩnh cửu trong tâm trí của người dân Việt Nam. Đồng thời, Bác còn là người đem đến ánh sáng cho dân tộc, giúp nhân dân thoát khỏi đêm đen nô lệ. Như vậy, lí do có thể xác định được nghĩa là dựa vào các từ trước và sau từ "Mặt Trời".

2. Trình bày suy nghĩ về vai trò của ngữ cảnh - mẫu số 2:

Trong hai dòng thơ này, từ "Mặt Trời" thứ nhất mang nghĩa tả thực, chỉ nguồn ánh sáng lớn có tác dụng soi chiếu, sưởi ấm và duy trì sự sống trên Trái Đất. Từ "Mặt Trời" thứ hai lại mang nghĩa ẩn dụ, ví Bác Hồ với Mặt Trời để ca ngợi Bác. Đồng thời khẳng định Bác luôn sống mãi trong lòng người dân Việt Nam. Nếu như Mặt Trời chiếu sáng Trái đất thì Bác lại là người đem ánh sáng tự do cho dân tộc Việt Nam. Lí do em có thể xác định được nghĩa của những từ này là bởi em dựa vào từ ngữ đứng trước và sau từ "Mặt Trời". Ở dòng thứ nhất, từ "ngày ngày" chỉ thời gian còn "trên lăng" chỉ nơi chốn. Cả hai từ này được sử dụng nhằm diễn tả sự vận động, thay đổi của Mặt Trời. Còn từ "Mặt Trời" thứ hai dựa vào từ "trong lăng", ý chỉ Bác Hồ đang nằm trong lăng.

3. Trình bày suy nghĩ về vai trò của ngữ cảnh - mẫu số 3:

Trong hai dòng thơ trên, tác giả đã sử dụng đến hai từ "Mặt Trời", tuy nhiên, ý nghĩa của mỗi từ lại vô cùng khác nhau. Nếu từ "Mặt Trời" ở dòng thứ nhất chỉ ánh sáng phát ra từ Mặt Trời có tác dụng sưởi ấm, chiếu sáng Trái Đất thì "Mặt Trời" ở dòng thứ hai lại ẩn dụ cho hình ảnh của Bác Hồ. Giữa Mặt Trời và Bác có sự tương đồng bởi Bác cũng giống như Mặt Trời, đem đến ánh sáng cho dân tộc Việt Nam. Lí do em có thể xác định được nghĩa của từ là vì em dựa vào những từ đứng trước và sau từ đó.

4. Trình bày suy nghĩ về vai trò của ngữ cảnh - mẫu số 4:

Ngữ cảnh luôn luôn đóng một vai trò rất quan trọng trong việc xác định nghĩa của từ, nó được coi là nền tảng để xác định được nghĩa của các từ ẩn dụ trong câu. Ví dụ trong câu thơ trên, Mặt Trời thứ nhất là mặt trời của tự nhiên (đi qua trên lăng), nhưng đến Mặt Trời thứ hai nó lại để chỉ Bác Hồ (trong lăng). Đó là hình ảnh ẩn dụ để chỉ công lao to lớn, vĩ đại của Bác đối với dân tộc Việt Nam. Nó cũng vĩ đại, thiêng liêng ngang tầm như mặt trời chiếu sáng cho muôn loài vật. Như vậy, ngữ cảnh luôn đóng một vai trò rất quan trọng để xác định nghĩa của những hình ảnh ẩn dụ.