Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ ngắn nhất

Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ ngắn nhất là tài liệu hữu ích được VnDoc.com sưu tầm và xin gửi tới bạn đọc cùng theo dõi. Bài hướng dẫn bạn đọc trả lời các câu hỏi trong SGK Ngữ văn 10 Kết nối tri thức tập 1 trang 82, 83, 84, 85. Mời các bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây nhé. 

Trước khi đọc

Câu 1 trang 82 sgk Ngữ văn 10 Tập 1

- Nhà thơ phải là người lãng mạn, nhạy cảm với mọi biến chuyển của sự sống, biết cách truyền tải mọi cảm xúc trên trang thơ.

- Em tin rằng việc làm thơ gắn liền với những phút cao hứng, “bốc đồng” bởi với nghệ sĩ, cảm hứng bất chợt rất quan trọng.

Câu 2 trang 82 sgk Ngữ văn 10 Tập 1

Sáng tác thơ là một việc do cá nhân thi sĩ làm, một thứ sản xuất đặc biệt và cá thể. Anh phải đi sâu vào tâm hồn cá biệt của anh để nói cái to tát của xã hội, cái tốt đẹp của chế độ, để tránh cái khô khan, nhạt nhẽo, anh phải có cá tính, anh phải trau dồi cái độc đáo mà công chúng rất đòi hỏi. Nhưng đồng thời anh phải đấu tranh để cái việc sự sáng tạo ấy không trở thành anh hùng chủ nghĩa. (Xuân Diệu)

Đọc văn bản

1. Tác giả không nhầm vì cách diễn đạt của văn xuôi thường trực tiếp hơn, dễ hơn thơ ca.

2. Hai cụm từ không diễn đạt cùng một ý.

3. - Tác giả “rất ghét” cái định kiến quái gở, không biết xuất hiện từ bao giờ: các nhà thơ Việt Nam thường chín sớm nên cũng tàn lụi sớm.

- Tác giả “không mê” những nhà thơ thần đồng.

- Tác giả “ưa” những nhà thơ một nắng hai sương, lầm lũi, lực điền trên cánh đồng giấy, đổi bát mồ hôi lấy từng hạt chữ.

4. Nhà thơ không còn là nhà thơ khi họ không còn cảm xúc với con chữ, không tận tụy dồn tâm trí dùi mài và lao động chữ, với ước muốn làm giàu ngôn ngữ dân tộc.

Sau khi đọc

Câu 1 trang 85 sgk Ngữ văn 10 Tập 1

Lao động chữ nghĩa trong hoạt động sáng tạo thơ ca và tính chất, ý nghĩa khác thường của “chữ” trong thơ.

Câu 2 trang 85 sgk Ngữ văn 10 Tập 1

 “Người ta làm thơ không phải bằng ý mà bằng chữ.”

Câu 3 trang 85 sgk Ngữ văn 10 Tập 1

- Thơ gắn liền với những cảm xúc bột phát, “bốc đồng”, làm thơ không cần cố gắng.

- Thơ là vấn đề của những năng khiếu đặc biệt, xa lạ với lao động lầm lũi và nỗ lực trau dồi học vấn.

Những lí lẽ, bằng chứng mà tác giả nêu lên đã thực sự thuyết phục chưa? Hãy nói rõ ý kiến của bạn.

Những lí lẽ, bằng chứng của tác giả dễ gây ấn tượng rằng tác giả có quan niệm cực đoan. Tác giả muốn nhấn mạnh ý nghĩa của việc làm thơ là con đường gian nan, vất vả chắt lọc con chữ, vì vậy, tác giả muốn người đọc đừng tin dễ dãi những nhận định phổ biến mà cần đào sâu vấn đề với ý thức phản biện. Nhưng tác giả không đặt vấn đề và công nhận làm thơ trước hết phải xuất phát từ những rung cảm về cuộc đời bên trong con người.

Câu 4 trang 85 sgk Ngữ văn 10 Tập 1

"Chữ” ở đây là ngôn ngữ nghệ thuật in đậm dấu ấn sáng tạo cá nhân của nhà văn, nhà thơ. “Chữ” trong thơ là loại ngôn ngữ đặc thù khác với ngôn ngữ đời thường và ngôn ngữ văn xuôi, không còn là phương tiện biểu đạt thông thường mà là đối tượng tự dựng mình thành cõi riêng, thách thức khám phá.

Câu 5 trang 85 sgk Ngữ văn 10 Tập 1

Luận điểm đã nêu rõ quan điểm riêng của Lê Đạt về vấn đề nhà thơ làm thơ. Khi làm thơ, nhà thơ luôn phải làm mới “chữ”, khiến “chữ” gây chú ý vì nội hàm ý nghĩa khác thường của nó với nghĩa trong từ điển, đồng thời tạo được âm sắc riêng mà chỉ ở bài thơ, câu thơ ấy mới cảm nhận được.

VD: trong bài Mùa xuân chín, từ “chín” lập tức gợi nên trạng thái tâm lí lưỡng phân khó giải thích: vừa hân hoan vì vẻ đẹp phồn thịnh của mùa xuân, vừa bồn chồn vì dự cảm được sự tàn phai.

Câu 6 trang 85 sgk Ngữ văn 10 Tập 1

Sáng tác thơ ca là loại lao động có tính đặc thù, đòi hỏi nhà thơ phải tốn nhiều tâm sức trong cuộc vật lộn với con chữ để làm nên những sản phẩm ngôn từ độc đáo, đặc sắc, làm phong phú tiếng nói chung.

Kết nối đọc viết

Bài tập trang 85 sgk Ngữ văn 10 Tập 1: Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu suy nghĩ về một nhận định mà bạn thấy tâm đắc trong văn bản Chữ bầu lên nhà thơ của Lê Đạt.

Đoạn văn tham khảo:

Trong văn bản "Chữ bầu lên nhà thơ" của Lê Đạt, em tâm đắc nhất với nhận định "Mỗi lần làm một bài thơ, nhà thơ lại phải ứng cử trong một cuộc bầu cử khắc nghiệt của cử tri chữ". Mượn câu nói của Gia-bét, tác giả đã thể hiện quan niệm của mình về quá trình sáng tác thơ ca. Trước hết, mỗi lần làm thơ, nhà thơ cần biết lựa chọn và sử dụng ngôn từ sao cho sáng tạo. Tiếp đến, nhà thơ cần có sự thay đổi trong các sáng tác, không nên dập mẫu một khuôn. Để làm được điều ấy, mỗi nhà thơ cần đem hết tâm trí vào dùi mài và lao động chữ nghĩa như những người nông dân cày bừa trên đồng ruộng. Ngoài ra, các nhà thơ hãy biết biến ngôn ngữ chung của cộng đồng thành ngôn ngữ đặc sản, từ đó làm phong phú cho tiếng mẹ đẻ như "lão bộc trung thành của ngôn ngữ". Qua đây, ta thấy được quan niệm của Lê Đạt về quá trình mỗi nhà thơ sáng tạo thơ ca.