Soạn bài Chữ người tử tù ngắn nhất
Soạn bài Chữ người tử tù Siêu ngắn
VnDoc.com xin gửi tới bạn đọc bài viết Soạn bài Chữ người tử tù ngắn nhất để bạn đọc có thêm tài liệu học tập môn Ngữ văn 10 Kết nối tri thức nhé.
Trước khi đọc
Câu hỏi trang 20 sgk Ngữ văn 10 Tập 1
Tác phẩm viết về câu chuyện xoay quanh cuộc đời và tài viết chữ của một người tử tù đang chờ ngày hành quyết.
Đọc văn bản
1. Viên quản ngục bày tỏ với thầy thơ lại lòng cảm phục tài năng và nhân cách người tử tù Huấn Cao. Ông cũng giãi bày mong muốn biệt nhỡn và xin chữ Huấn Cao, bày tỏ tiếc nuối một tâm hồn cao đẹp.
2.
|
Ngoại hình |
Người ngồi đấy, đầu đã điểm hoa râm, râu đã ngả màu |
|
Suy nghĩ |
Những đường nhăn nheo của một bộ mặt tư lự bây giờ biến mất hẳn, chỉ còn là mặt nước ao xuân, bằng lặng, kín đáo và êm nhẹ. |
|
Lời nói |
“Có lẽ lão bát này cũng là một người khá đây. Có lẽ hắn cũng như mình. Chọn nhầm nghề mất rồi. Một kẻ biết kính mến khí phách, một kẻ biết tiếc, biết trọng người tài, hẳn không phải kẻ xấu hay là vô tình. Ta muốn biệt đãi ông Huấn Cao, ta muốn cho ông ta đỡ cực trong những ngày cuối cùng còn lại, nhưng chỉ sợ tên bát phẩm thơ lại này đem cáo giác với quan trên thì khó mà ở yên. Để mai ta dò ý tứ hắn lần nữa xem sao rồi sẽ liệu” |
|
Sở thích |
Kính mến khí phách, biết trọng người tài |
|
Môi trường |
Trong hoàn cảnh đề lao, người ta sống bằng tàn nhẫn, bằng lừa lọc |
|
Tính cách |
Trong hoàn cảnh đề lao, người ta sống bằng tàn nhẫn, bằng lừa lọc, tính cách dịu dàng và lòng biết giá người, biết trọng người ngay của viên coi ngục này là một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ. |
3.
- Viên quản ngục sẽ đối xử với Huấn Cao với thái độ kính nể, biệt nhỡn nhân tài.
- Chi tiết:
+ Bày tỏ ý ngưỡng mộ tử tù sắp đến và bảo thầy thơ lại dọn dẹp phòng giam.
+ Ngỏ ý với thầy thơ lại với mong muốn biệt đãi Huấn Cao một cách kín đáo.
4. Cuộc gặp gỡ sẽ diễn ra ở nơi đặc biệt – buồng biệt giam ẩm thấp, hôi hám, tăm tối giữa 2 người có thân phận khác biệt tử tù – quản ngục. Tử tù khí phách kiêu bạc, quản ngục quỵ lụy, nhún nhường.
5. Huấn Cao thản nhiên nhận rượu thịt nhưng khi được quản ngục ngỏ ý chu cấp thêm, Huấn Cao dứt khoát từ chối và mong quản ngục không bước chân vào phòng giam.
6. Huấn Cao sẽ bằng lòng cho chữ viết quản ngục.
7.
- Bối cảnh: thời gian, không gian.
- Lời nói, cử chỉ, hành động của người xin chữ và người cho chữ.
- Bối cảnh:
+ Thời gian: Đêm trước ngày Huấn Cao bị đưa ra pháp trường.
+ Không gian: Buồng giam chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, đất bừa phân chuột.
- Lời nói, cử chỉ, hành động
|
|
Lời nói |
Cử chỉ, hành động |
|
Người cho chữ |
Ở đây lẫn lộn. Ta khuyên thầy quản nên thay chốn ở đi.... |
Đậm tô những nét chữ trên tấm lụa trắng tinh |
|
Người nhận chữ |
Kẻ mê muội này xin bái lĩnh |
- Khúm núm cất những đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ đặt trên phiến lụa. - Cảm động, vái người tù một vái, chắp tay nói một câu mà nước mắt rỉ vào kẽ miệng làm cho nghẹn ngào. |
8.
- Huấn Cao khuyên quản ngục nên thay chốn ở, tìm về quê nhà và thoát khỏi chốn lẫn lộn này rồi hãy nghĩ đến việc chơi chữ vì nơi đây khó giữ thiên lương trong sạch.
- Quản ngục cảm động, vái người tù một vái, chắp tay nói một câu mà nước mắt rỉ vào kẽ miệng làm cho nghẹn ngào.
9. Nội dung truyện giống với suy đoán ban đầu của em.
Sau khi đọc
Câu 1 trang 27 sgk Ngữ văn 10 Tập 1
Tình huống truyện: Cuộc gặp gỡ khác thường tạo nên tình thế đặc biệt của người tử tù tài hoa hơn người và viên quản ngục yêu cái đẹp, có sở thích cao quý.
Câu 2 trang 27 sgk Ngữ văn 10 Tập 1
- Lời kể về nhân vật quản ngục (trong phần 1) là của tác giả Nguyễn Tuân.
- Lời kể tác động khiến em có ấn tượng tốt đẹp và thiện cảm với viên quản ngục sống ở nơi tàn nhẫn, tăm tối vẫn giữ được lương tri trong sáng.
Câu 3 trang 27 sgk Ngữ văn 10 Tập 1
- Sự kiện làm thay đổi thái độ của Huấn Cao với quản ngục: thầy thơ lại đến gặp Huấn Cao, kể sự tình và tấm lòng của quản ngục.
- Sau sự kiện ấy, mối quan hệ của họ đã thay đổi: Huấn Cao xúc động, trân trọng con người có "sở thích cao quý"; ân hận vì “Thiếu chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ.". Từ khoảnh khắc ấy, Huấn Cao và quản ngục đã trở thành tri kỉ, tri âm,...
Câu 4 trang 27 sgk Ngữ văn 10 Tập 1
|
Chi tiết khắc họa Huấn Cao |
Tính cách Huấn Cao |
|
- Tài viết chữ đẹp hơn người. |
Tài hoa tuyệt đích |
|
- Cách ứng xử, thái độ với nghệ thuật, cái đẹp, con người. |
Nhân cách cao thượng |
|
- Đứng lên khởi nghĩa chống lại triều đình. - Không hề run sợ chốn ngục tù, cái chết. |
Khí phách anh hùng, kiêu bạc |
Câu 5 trang 27 sgk Ngữ văn 10 Tập 1
- Yếu tố khiến cảnh cho chữ trở thành một cảnh tượng “xưa nay chưa từng có”:
+ Cảnh diễn ra trong một không gian tối tăm, bẩn thỉu (trái ngược với cảnh cho chữ trong không gian thiêng liêng, thanh sạch trong văn hóa truyền thống).
+ Huấn Cao cho chữ vào đêm trước ngày ra pháp trường.
+ Mối quan hệ đặc biệt: Phạm nhân – người cho chữ - khuyên nhủ thân tình viên quản ngục ; quản ngục – người xin chữ - nghẹn ngào vái lạy Huấn Cao.
- Ý nghĩa cảnh cho chữ kì lạ: Nổi bật sự lên ngôi của cái đẹp, cái thiện ngay giữa "vương quốc" của cái xấu, cái ác.
Câu 6 trang 27 sgk Ngữ văn 10 Tập 1
- Thông điệp: Khẳng định sức mạnh kì diệu của nghệ thuật, thiên lương, thể hiện quan niệm của Nguyễn Tuân về cái đẹp, phẩm cách người nghệ sĩ:
+ Người sáng tạo và cả người thưởng thức cái đẹp không chỉ cần tài hoa mà cần có thiên lương và khí phách.
+ Cái đẹp không bao giờ song hành với thói vụ lợi, sự hèn nhát, không chấp nhận môi trường xấu xa, hỗn độn,...
+ Cái đẹp chân chính có sức mạnh gìn giữ thiên lương, thanh lọc tâm hồn, cải hoá con người, chiến thắng cái xấu, cái ác,... và có sức sống bất diệt.
Câu 7 trang 27 sgk Ngữ văn 10 Tập 1
Hai nhân vật Tử Văn và Huấn Cao đều mang dáng dấp, đặc điểm của kẻ sĩ trong văn học trung đại truyền thống. Đặc biệt, Huấn Cao và Tử Văn đều có tinh thần chính nghĩa, yêu lẽ phải, công bằng, không chấp nhận sự bất công, cái ác lên ngôi và luôn đấu tranh vì lẽ phải, bảo vệ điều tốt đẹp của thế gian.
Kết nối đọc viết
Một yếu tố nghệ thuật đặc sắc trong truyện ngắn Chữ người tử tù đó là cách Nguyễn Tuân xây dựng không gian trong truyện. Câu chuyện được miêu tả trong cảnh ngục tù, nơi chất chứa những cái xấu, cái ác. Phòng biệt giam ẩm thấp, bẩn thỉu, đầy những phân gián, phân chuột… Vậy mà, giữa khung cảnh đấy, ánh sáng của ngọn đuốc trong đêm thắp lên làm bừng tỉnh viên quản ngục. Huấn Cao cho chữ viên quản ngục trong bộ dạng không thể thảm hơn nhưng khí phách toát ra khiến con người ta phải ngưỡng mộ, trầm trồ. Con người có thể chung sống với cái xấu nhưng không thể để cái xấu hòa vào mình. Cảnh cho chữ cũng vậy, như một lời minh chứng rằng, cái đẹp không thể tồn tại với cái xấu. Phải giữ được sự thiện lương dù trong hoàn cảnh nào.