Thực hành tiếng Việt lớp 6 trang 121 Tập 1 Chân trời sáng tạo Ngắn nhất

Soạn Văn 6 Tập 1 trang 121 Chân trời sáng tạo Ngắn nhất

Bản quyền tài liệu thuộc về VnDoc.
Nghiêm cấm mọi hành vi sao chép với mục đích thương mại.

Câu 1

- Các câu văn có sử dụng biện pháp so sánh, biện pháp ẩn dụ trong Lao xao ngày hè:

So sánh

Hoa móng rồng bụ bẫm thơm như mùi mít chín ở góc vườn ông Tuyên. Cái con này bao giờ cũng vừa bay vừa kêu cứ như bị ai đuổi đánh. Quả chín đỏ, đầy ụ như mâm xôi gấc. Con diều hâu lao như mũi tên xuống, gà mẹ xù cánh vừa kêu, vừa mổ, vừa đạp diều hâu. Lông diều hâu bay vung tứ linh, miệng kêu la “chéc, chéc”, con mồi rời mỏ diều hơi rơi xuống như một quả rụng. Lia lia láu láu như quạ dòm chuồng lợn. Chim cắt cánh nhọn như dao bầu chọc tiết lợn. Cắt kiệt sức rồi, quay tròn xuống đồng, xóc như cái diều đứt dây. Nước từ núi Tiên giội như thác, trắng xóa, qua núi Cộc xóm xóm Đông tràn sang suối xóm Tây rồi dồn về suối xóm Trại chúng tôi. Mùa hè nào cũng được như mùa hè này.

Ẩn dụ

Bướm hiền lành bỏ chỗ lao xao. Lần này nó chửa kịp ăn, những mũi tên đen, mang hình đuôi cá từ đâu tới tấp bay đến. Người ta nói chèo bẻo là kẻ cắp. Kẻ cắp hôm nay gặp bà già. Thì ra, người có tội khi trở thành người tốt thì tốt lắm. Chúng là loài quỷ đen, vụt đến, vụt biến…

- Điểm giống và khác nhau giữa so sánh và ẩn dụ:

	So sánh	Ẩn dụ
Điểm giống	- Được xây dựng dựa trên nét tương đồng của các sự vật, hiện tượng.
Điểm khác	- Có đầy đủ hai sự vật, hiện tượng có nét tương đồng (có cả vế A và B)	- Một sự vật, hiện tượng đã bị ẩn đi (chỉ có vế B)
	→ Cách nói ẩn dụ hàm súc và ngắn gọn hơn, có nhiều không gian để gợi sự liên tưởng, tưởng tượng của người đọc hơn	→ Cách nói so sánh thì dễ hiểu, dễ tưởng tượng hơn ẩn dụ

Câu 2

a.

• kẻ cắp, người có tội → ẩn dụ chỉ chèo bẻo
• bà già → ẩn dụ chỉ loài chim diều hâu

b. Nét tương đồng:

• kẻ cắp: chèo bẻo là loài chim độc ác, thường trộm gà con, vật nuôi, hoặc cướp mồi của loài chim khác (sự tương đồng về hành động trộm cắp)
• người có tội: trong thế giới loài chim, chèo bẻo là loài chim xấu, thường trộm cắp nên là kẻ có tội (tương đồng về hành động, phẩm chất)
• bà già: chỉ sự khôn ngoan, tinh ranh, mưu mẹo của chim diều hâu - kẻ ác không kém gì chim chèo bẻo trong tự nhiên

→ Tác dụng:

• giúp hình ảnh và câu văn trở nên sinh động, hấp dẫn
• giúp thế giới loài chim hiện lên gần gũi hơn

Câu 3

Hình ảnh hoán dụ	Dấu hiệu nhận biết
cả làng xóm (chỉ người trong xóm)	hành động "thức cùng trời đất"
hai đõ ong (chỉ những con ong trong đõ)	đặc điểm "sây" lắm
thành phố (chỉ người dân trong thành phố)	hành động "lấy xe bò kéo chở nước đi tưới"
nhà trong, nhà ngoài (chỉ những người thân ở nhà trong và nhà ngoài - mỗi nhà là một gia đình riêng)	chi tiết "đọc truyện tàu" cho cả nhà nghe

Câu 4

• Cụm từ "mắt xanh" gợi liên tưởng đến hình ảnh chiếc lá trầu có hình dáng như một con mắt có màu xanh
• Trường hợp này, "mắt xanh" là ẩn dụ, bởi hình ảnh "mắt xanh" và lá trầu có sự tương đồng về hình dáng và màu sắc.

Câu 5

Văn bản Lao xao ngày hè:

- Câu văn sử dụng biện pháp ẩn dụ:

• "Khi nó kêu thì một loạt chim ác, chim xấu mới ra mặt."
• "Lần này nó chửa kịp ăn, những múi tên đen, mang hình đuôi ca từ đâu tới tấp bay đến."
• "Người ta gọi chèo bẻo là kẻ cắp."
• "Kẻ cắp hôm nay gặp bà già."
• "Chèo bẻo trị kẻ ác."
• "Thì ra, người có tội khi trở thành người tốt thì tốt lắm."
• "Chúng là loài quỷ đen, vụt đến, vụt biến..."

- Câu văn sử dụng biện pháp hoán dụ:

• "Hoa móng rồng bụ bẫm thơm như mùi mít chín ở góc vườn ông Tuyên."
• "Cả xóm hình như không ai ngủ, cùng thức với giời, với đất"

Câu 6

- Biện pháp tu từ: nhân hóa

- Dấu hiệu nhận biết:

• gọi trầu là "mày" - xưng hô như với một người bạn
• trầu đang thực hiện hành động "ngủ" - hành động của con người

Câu 7

Cả ba văn bản đều sử dụng biện pháp nhân hóa. Vì:

• Tác giả muốn tạo sự hấp dẫn, sinh động cho câu chuyện
• Giúp thế giới loài vật, cây cối trở nên thân thiết, gần gũi, dễ cảm nhận và theo dõi hơn