Phân biệt nghĩa của những từ ngữ sau và đặt câu với mỗi từ ngữ đó

Phân biệt nghĩa của các từ:

– nhuận bút: tiền trả cho người viết một tác phẩm

– thù lao: tiền trả công để bù đắp vào lao động đã bỏ ra.

– tay trắng: không còn vốn liếng, của cải gì

– trắng tay: bị mất hết cả tiền bạc, không còn gì.

– kiểm điểm: xem xét, đánh giá lại từng việc để có được nhận định chung.

– kiểm kê: kiểm lại từng thứ để xác định số lượng và chất lượng của chúng.

– lược khảo: nghiên cứu một cách khái quát về những cái chính, không đi vào chi tiết.

– lược thuật: kể, trình bày tóm tắt.

a) Nhuận bút là “tiền trả cho người viết một tác phẩm”; còn thù lao là “trả công để bù đắp vào lao động đã bỏ ra” (động từ) hoặc “khoản tiền trả công để bù đắp vào lao động đã bỏ ra” (danh từ). Như vậy, nghĩa của thù lao rộng hơn nghĩa của nhuận bút rất nhiều.

b) Tay trắng là “không có chút vốn liếng, của cải gì”, còn trắng tay là “bị mất hết tất cả tiền bạc, của cải, hoàn toàn không còn gì”.

c) Kiểm điểm là “xem xét, đánh giá lại từng cái hoặc từng việc để có được một nhận định chung”, còn kiểm kê là “kiểm lại từng cái, từng món để xác định số lượng và chất lượng của chúng”.

d. Lược khảo là “nghiên cứu một cách khái quát về những cái chính, không đi vào chi tiết”, còn lược thuật “kể, trình bày tóm tắt”.

Phân biệt nghĩa:

a) Nhuận bút là Tiền trả cho tác giả các công trình văn hoá, nghệ thuật, khoa học được xuất bản hoặc được sử dụng. Thù lao là tiền trả công để bù đắp vào lao động đã bỏ ra, căn cứ vào khối lượng công việc hoặc theo thời gian lao động.

➜ Như vậy, thù lao có nghĩa rộng hơn nhuận bút.

Đặt câu:

- Tiền nhuận bút cho một bài báo là một trăm ngàn.

- Thù lao một ngày đi xây của anh là một trăm ngàn.

b) Tay trắng là ở tình trạng không có chút vốn liếng, của cải gì. Trắng tay là bị mất hết của cải, tiền bạc, hoàn toàn không còn gì.

➜ Khác nhau là một bên không có gì (tay trắng) một bên có mà bị mất hết (trắng tay).

Đặt câu:

- Giám đốc tôi khởi nghiệp bằng tay trắng từ khi mới 18 tuổi.

- Công ty phá sản và chú tôi đã trắng tay.

c) Kiểm điểm là xem xét, đánh giá lại từng cái hoặc từng việc để có được một nhận định chung, kiểm kê là kiểm lại từng cái, từng món để xác định số lượng hiện có và tình trạng chất lượng.

➜ Khác nhau: một bên có đánh giá chung (kiểm điểm), một bên xác định số lượng và chất lượng hiện có (kiểm kê).

Đặt câu:

- Tối nay về viết bản kiểm điểm cho cô !

- Đơn vị đang kiêm kê tài sản trước cuối năm.

d) Lược khảo: Nghiên cứu khái quát về những cải chính, không đi vào chi tiết. Lược thuật trình bày tóm tắt (thường bằng văn viết).

➨ Em căn cứ vào nghĩa của những từ ngữ trên để đặt câu.

Đặt câu:

- Bài lược khảo văn học dân gian của sinh viên Nguyễn Văn A đã đạt giải nhất nghiên cứu cấp trường.

- Em hãy viết một bài văn lược thuật lại cuốn sách Dế Mèn phiêu lưu kí.