Tìm hai đoạn văn tự sự, trong đó một đoạn người kể chuyện kể theo ngôi thứ nhất

Đoạn văn tự sự kể theo ngôi thứ ba:

Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi thẳng. Tiếng cười nói xôn xao của đám người tản cư lên ấy vẫn dõi theo.

…

Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi. Ông thoáng nghĩ đến mụ chủ nhà.

(Làng- Kim Lân)

=> Người kể chuyện giấu mặt, không tham dự vào câu chuyện.

Đoạn văn tự sự kể theo ngôi thứ nhất:

Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăng trối lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được, anh đưa tay vào túi móc cây lược đưa cho tôi và nhìn tôi một hồi lâu. Tôi không đủ lời lẽ để tả lại cái nhìn ấy… đôi mắt của anh.

(Chiếc lược ngà)

– Vai trò kể theo ngôi thứ nhất: sự kiện, nhân vật được nhìn dưới mắt nhân vật tôi với những nhận xát, cảm xúc chủ quan nên sinh động nhưng cũng có thể phiến diện, một chiều trong cách nhìn, đánh giá.

– Vai trò của người kể theo ngôi thứ ba: tất cả được đánh giá theo điểm nhìn của tác giả. Tuy nhiên, đối với một số tác phẩm hiện đại, người kể chuyện có thể đứng ở nhiều điểm nhìn, do đó sự kiện, nhân vật hiện lên ở nhiều chiều, nhiều cách đánh giá.

- Chiếc lược ngà: Người kể là người bạn của ông Sáu kể chuyện theo ngôi thứ nhất. Cách chọn vai kể này làm cho câu chuyện chân thực, thể hiện được sự đồng cảm của người kể với các nhân vật khác trong truyện.

- Đoạn kể theo ngôi thứ 3 như trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ. Cách chọn vai kể này khiến nội dung câu chuyện trở nên khách quan, rõ ràng, cụ thể, sinh động hơn; người kể như hiểu được suy nghĩ, cảm xúc của từng nhân vật.

* Đoạn văn tự sự có người kể chuyện kể theo ngôi thứ nhất:

Xe chạy chầm chậm... Mẹ tôi cầm nón vẫy tôi, vai giây sau, tôi đuổi kịp. Tôi thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi, và khi trèo lên xe, tôi ríu cả chân lại. Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì tôi òa lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ toi cũng sụt sùi theo:

- Con nín đi! Mợ đã về với các con rồi mà.

Mẹ tôi lấy vạt áo nâu thấm nước mắt cho tôi rồi xốc nách tôi lên xe. Đến bấy giờ tôi mới kịp nhận ra mẹ tôi không còm cõi xơ xác quá như cô tô nhắc lại lời người họ nội của tôi...

(Trong lòng mẹ - Nguyên Hồng, Ngữ văn 8, tập một)

* Đoạn văn tự sự có người kể chuyện kể theo ngôi thứ ba:

Vua Quang Trung tự mình đốc suất đại binh, cả thủy lẫn bộ cùng ra đi. Ngày 29 đến Nghệ An, vua Quang Trung cho với người cống sĩ ở huyện La Sơn là Nguyễn Thiếp vào dinh và hỏi:

- Quân Thanh sang đánh, tôi sắp đem binh ra chống cự. Mưu đánh và giữ, cơ được hay thua, tiên sinh nghĩ như thế nào?

Thiếp nói:

- Bây giờ trong nước trống không, lòng người tan rã. Quân Thanh ở xa tới đay, không biết tình hình quân ta yếu hay mạnh, không hiểu thế nên đánh nên giữ ra sao. Chúa công đi ra chuyến này, không quá mười ngày, quân Thanh sẽ bị dẹp tan.

(Hoàng Lê nhất thống chí- Ngô gia văn phái, Ngữ văn 9, tập một)

* Nhận xét về người kể chuyện trong hai đoạn văn:

- Ở đoạn thứ nhất, người kể chuyện là nhân vật chú bé Hồng. Ngôi kể này giúp cho người kể dễ đi sâu vào tâm tư tình cảm, miêu tả được những diễn biến tâm lí tinh vi, phức tạp đang diễn ra trong tâm hồn nhân vật tôi... Tuy nhiên ngôi kể này cũng có hạn chế là không miêu tả bao quát được các đối tượng một cách khách quan, sinh động, khó tạo ra cái nhìn nhiều chiều và do đó dễ gây nên sự đơn điệu trong giọng văn trần thuật.

- Ở đoạn thứ hai, người kể chuyện ở đây là vô nhân xưng, không xuất hiện trong câu chuyện. Người kể câu chuyện ở đây thấy hết và biết tất mọi việc, mọi người, mọi hành động, tâm tư, tình cảm của các nhân vật,... và kể lại câu chuyện một cách khách quan. Tuy nhiên ngôi kể này cũng có hạn chế là không thể đi sâu vào tâm tư tình cảm, miêu tả được những diễn biến tâm lí tinh vi, phức tạp đang diễn ra trong tâm hồn của từng nhân vật, không dẫn dắt, chủ động điều khiển nhịp kể như ngôi thứ nhất.