Công nghệ 11 Kết nối tri thức bài 17
Công nghệ 11 Kết nối tri thức bài 17: Nuôi dưỡng và chăm sóc vật nuôi
VnDoc.com xin gửi tới bạn đọc bài viết Công nghệ 11 Kết nối tri thức bài 17: Nuôi dưỡng và chăm sóc vật nuôi để bạn đọc cùng tham khảo và có thêm tài liệu giải SGK Công nghệ 11 Kết nối tri thức nhé. Mời các bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây.
Mở đầu
Thế nào là nuôi dưỡng và chăm sóc vật nuôi? Nuôi dưỡng và chăm sóc gà đẻ trứng, lợn thịt và bò sữa cần chú ý những vấn đề gì?
Bài làm
Nuôi dưỡng và chăm sóc vật nuôi:
- Nuôi dưỡng: là cung cấp cho vật nuôi đủ chất dinh dưỡng, đủ lượng, phù hợp với từng giai đoạn và từng đối tượng.
- Chăm sóc: là quá trình con người thường xuyên quan tâm tới vật nuôi như tạo ra môi trường trong chuồng nuôi phù hợp, vệ sinh chuồng nuôi sạch sẽ, … để vật nuôi được sống thoải mái, khỏe mạnh và cho nhiều sản phẩm chăn nuôi nhất.
- Nuôi dưỡng và chăm sóc gà đẻ trứng, lợn thịt và bò sữa cần chú ý những vấn đề:
Thức ăn.
- Chuồng nuôi và mật độ nuôi.
- Phương thức nuôi.
I. Quy trình nuôi dưỡng và chăm sóc gà đẻ trứng
1. Chuồng nuôi và mật độ nuôi
Kết nối năng lực: Theo em, nếu chuồng nuôi không yên tĩnh sẽ ảnh hưởng như thế nào đến gà đẻ trứng?
Bài làm
Nếu chuồng nuôi không yên tĩnh sẽ ảnh hưởng đến gà đẻ trứng vì:
- Gà thường nhút nhát, dễ bị hoảng sợ bởi tiếng động.
- Khi bị kích động bởi tiếng động của khu vực xung quanh như: mưa, gió, sấm chớp, tiếng rơi vỡ của đồ vật.. thì chúng chạy dồn về góc chuồng và kêu ầm ĩ.
2. Thức ăn và cho ăn
Câu hỏi: Tại sao nên cho gà đẻ trứng ăn tự do bột vỏ trứng, bột xương, vỏ sò, vỏ hến nghiền nhỏ?
Bài làm
Nên cho gà đẻ trứng ăn tự do bột vỏ trứng, bột xương, vỏ sò, vỏ hến nghiền nhỏ để bổ sung thêm canxi.
3. Chăm sóc gà đẻ trứng
II. Quy trình nuôi dưỡng và chăm sóc lợn thịt
1. Chuồng nuôi và mật độ nuôi
2. Thức ăn và cho ăn
Câu hỏi: Vì sao khẩu phần ăn của lợn ở các giai đoạn khác nhau lại khác nhau?
Bài làm
Khẩu phần ăn của lợn ở các giai đoạn khác nhau lại khác nhau vì để đảm bảo với từng giai đoạn phát triển, đặc điểm sinh lí của lợn.
3. Chăm sóc lợn thịt
Câu hỏi: Liên hệ với thực tiễn chăn nuôi ở gia đình, địa phương, nêu một số biện pháp chống nóng cho lợn thịt.
Bài làm
Một số biện pháp chống nóng cho lợn thịt là:
Về chuồng trại cần làm chuồng cao ráo, mái hiên cách mặt đất 2m, có hệ thống cửa sổ và quạt thông gió để lưu thông không khí khi cần thiết. Nền chuồng thường xuyên dọn phân sạch sẽ để giảm sức nóng do phân bốc nên. Xung quanh chuồng nuôi nên trồng cây xanh để tạo bóng mát cho chuồng nuôi.
Thiết kế hệ thống giàn phun mưa, phun nước trực tiếp lên mái chuồng nuôi vào những thời điểm nắng nóng cao độ trong ngày (từ 11h trưa đến 16h chiều).
Đối với kiểu chuồng kín bà con tăng cường hệ thống quạt thông gió, kiểm tra giàn mát bằng hơi nước để ổn định nhiệt độ và ẩm độ trong chuồng nuôi.
Đảm bảo tắm mát cho lợn từ 1 - 2 lần/ngày, tăng cường thêm vòi uống, giãn thưa mật độ nuôi lợn trong ngày nhiệt độ cao.
Tăng số lượng máng uống, cung cấp đủ nước mát, sạch cho vật nuôi, tốt nhất có máng uống tự động, đồng thời bổ sung thêm vitamin C, đường glucose nhằm giảm nhiệt độ cơ thể, nâng cao sức đề kháng vật nuôi.
III. Quy trình nuôi dưỡng và chăm sóc bò sữa
IV. Chế biến thức ăn bổ sung khoáng cho vật nuôi
Thực hành
1. Làm bánh dinh dưỡng (đá liếm) bổ sung khoáng cho trâu, bò
Chuẩn bị:
Dụng cụ: khuôn bánh (có thể bằng nhựa, inox....), cân (chính xác đến gram), xô, chậu nhựa, thùng đựng nước, thìa trộn, chày nén,...
Nguyên liệu:
STT | Tên nguyên liệu | Công thức hóa học | Khối lượng (g) hoặc thể tích (mL) | Ghi chú |
1 | Xi măng trắng | - | 100 (g) | Hỗn hợp 1 (để tạo độ kết dính) |
2 | Đát sét | - | 50 (g) | |
3 | Calcium hydrogen phosphate | CaHPO4 .2H20 | 300 (g) | Hỗn hợp 2 (cung cấp khoáng) |
4 | Calcium carbonate | CaCO3 | 300 (g) | |
5 | Muối ăn | NaCl | 200 (g) | Hỗn hợp 3 (cung cấp khoáng) |
6 | Magnesium sulfate | MgSO4 | 50 (g) | |
7 | Nước | H2O | 159 (mL) |
Các bước tiến hành:
Bước 1: Tạo hỗn hợp 1: Cân xi măng trắng và đất sét, trộn đều.
Bước 2: Tạo hỗn hợp 2: Cân calcium hydrogen phosphate và calcium carbonate, trộn đều.
Bước 3: Tạo hỗn hợp 3: Cân muối ăn và magnesium sulfate, trộn đều.
Bước 4: Tạo hỗn hợp 4: Đổ hỗn hợp 1 vào hỗn hợp 2, trộn đều.
Bước 5: Tạo hỗn hợp 5: Đổ hỗn hợp 3 vào hỗn hợp 4, trộn đều.
Bước 6: Trộn hỗn hợp 5 với nước. Sau khi trộn, cho một ít hỗn hợp vào lòng bàn tay nắm lại, nếu thấy tạo được hình trong lòng bàn tay, khi buông tay ra hỗn hợp không bị rạn, vỡ là phù hợp.
Bước 7: Tạo bánh dinh dưỡng.
Bước 8: Làm khô: Phơi nắng từ 2 đến 3 ngày cho đá khô và rắn lại, đem sử dụng hoặc bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát.
2. Làm thức ăn bổ sung khoáng cho gia cầm và chim cảnh
Chuẩn bị:
Dụng cụ: nồi, chảo, bếp, dụng cụ nghiền (chày, cối hoặc máy xay sinh tố,...), cân (chính xác đến gram), chậu nhựa, thìa trộn, chày nén,...
Nguyên liệu: vỏ trứng, vỏ sò, vỏ hến hoặc vỏ ngao, sỏi.
Các bước tiến hành:
Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu: Thu gom vỏ trứng, vỏ sò, vỏ hến hoặc vỏ ngao, sỏi,... rổi rửa sạch, phơi khô tự nhiên.
Bước 2: Xử lí nguyên liệu:
Đối với vỏ trứng: cho vào luộc sôi khoảng 10 phút để loại bỏ các mầm bệnh (nếu có), sau đó vớt ra, để cho ráo nước. Cho vào trong lò nước ở nhiệt độ từ 90oC đến 100oC trong khoảng 10 phút hoặc rang trên bếp lửa khoảng 15 phút để làm khô hoàn toàn vỏ trứng.
Đối với vỏ sò, vỏ hến hoặc vỏ ngao: sấy trong lò nướng ở nhiệt độ khoảng 150oC trong khoảng 20 phút (có thể dùng trấu, rơm rạ để hun).
Bước 3: Nghiền nguyên liệu: Dùng máy xay sinh tố hoặc chày, cối phù hợp để nghiền vỏ trứng, vỏ sò, vỏ hến hoặc vỏ ngao thành dạng bột. Bảo quản bột trong các hộp kín nắp, để nơi khô ráo và thoáng mát.
Bước 4: Phối trộn nguyên liệu: Các nguyên liệu được phối trộn theo tỉ lệ dưới đây:
STT | Tên nguyên liệu | Tỉ lệ trong thức ăn bổ sung (%) |
1 | Sỏi | 80 |
2 | Bột vỏ trứng | 10 |
3 | Bột vỏ sò | 10 |
Cộng | 100 | |
Luyện tập
Câu hỏi 1: Mô tả quy trình nuôi dưỡng và chăm sóc gà đẻ trứng, lợn thịt và bò sữa.
Bài làm
Chuồng nuôi và mật độ nuôi | Thức ăn và cho ăn | Chăm sóc | |
Quy trình nuôi dưỡng và chăm sóc gà đẻ trứng |
|
|
|
Quy trình nuôi dưỡng và chăm sóc lợn thịt | Chuồng nuôi có nền xi măng hoặc nền xi măng kết hợp lớp độn chuồng, diện tích nền xi măng chiếm khoảng 1/3 diện tích chuồng. |
|
|
Quy trình nuôi dưỡng và chăm sóc bò sữa | Nuôi trong chuồng thông thoáng tự nhiên theo 2 phương thức: bán công nghiệp hoặc công nghiệp. | Ba nhóm thức ăn chính: ăn thô, ăn tinh và ăn bổ sung. Thức ăn thô: bao gồm thức ăn xanh (cỏ tự nhiên, cỏ trồng), thức được ăn ủ chua (được tạo ra thông qua ủ chua thức ăn xanh), cỏ khô và rơm lúa, thức ăn củ quả (khoai lang, khoai tây, cà rốt, củ cải, bầu bị,...). Thức ăn tinh: bao gồm các loại hạt ngũ cốc và bột từ hạt ngũ cốc (như ngô, sắn, gạo), bột và khô dầu đậu tương, hạt các loại cây họ Đậu, bã bia và thức ăn tinh hỗn hợp được sản xuất công nghiệp. Thức ăn bỗ sung: gồm urea và hỗn hợp khoáng - vitamin... Khi cho bò ăn, nên trộn lẫn thức ăn tinh với thức ăn thô thành hỗn hợp hoàn chỉnh để tăng tỉ lê tiêu hoá thức ăn. | Chống nóng cho bò sữa Một số biện pháp cơ bản để chống nóng cho bò sữa như thiết kế và xây dựng chuồng trại hợp lí: lắp đặt các thiết bị điều hoà nhiệt độ trong chuồng như tường nước, quạt, giàn phun nước,... trồng cây bóng mát trong khu vực chuồng trại và trên đồng cỏ (nếu chăn thả); có chế độ tắm thích hợp vào những ngày/giờ nắng nóng. Chiếu sáng hợp lí Chế độ chiếu sáng được khuyến cáo như sau:
Cần ổn định tối đa các yếu tố ngoại cảnh như nhiệt độ, độ ẩm, cảnh quan, ánh sáng, âm thanh, thái độ ứng xử của người nuôi,... sẽ giúp giảm các tác nhân gây stress cho bò. Vệ sinh và quản lí sức khoẻ Luôn đảm bảo vệ sinh sạch sẽ cho chuồng trại và cơ thể bò. Cần tập trung chú ý đến khu vực quan trọng như chỗ nằm, bầu vú,... Phải có sổ theo dõi và ghi chép thường xuyên tình trạng sức khoẻ, tình trạng sinh sản của từng bò cái. Thực hiện tiêm phòng theo yêu cầu của cơ quan thú y. Khai thác sữa Sữa bò có thể được khai thác (vắt) bằng tay, bằng máy hoặc bằng robot. Các phương pháp này đều có chung nguyên lí là bắt chước động tác của bê khi chúng bú mẹ. Cần chú ý đảm bảo ổn định quy trình vắt sữa, thời gian, thiết bị,... để tránh gây stress cho bò, đảm bảo vệ sinh trước và sau khi khai thác sữa. |
Câu hỏi 2: Theo em, khi nuôi dưỡng và chăm sóc vật nuôi cần chú ý đến những vấn đề gì? Vì sao?
Bài làm
Khi nuôi dưỡng và chăm sóc vật nuôi cần chú ý đến sức khỏe và điều kiện sống của vật nuôi vì:
- Tránh tình trạng cá thể vật nuôi bị bệnh, ảnh hưởng đến cả đàn.
- Giúp cho vật nuôi phát triển tốt nhằm tăng năng suất sản phẩm.
Vận dụng
Câu hỏi: Quan sát quá trình nuôi dưỡng, chăm sóc một loại vật nuôi ở gia đình, địa phương em và đề xuất những việc cần thay đổi nhằm nâng cao hiệu quả chăn nuôi, đảm bảo đối xử nhân đạo với vật nuôi và bảo vệ môi trường.
Bài làm
Quá trình nuôi dưỡng, chăm sóc trâu cái sinh sản:
Kỹ thuật xây dựng chuồng trại
Yêu cầu vị trí xây dựng: Chuồng nuôi phải đảm bảo ấm áp vào mùa đông, thoáng mát vào mùa hè, xây dựng nơi cao ráo, khung chuồng và nền phải chắc chắn, mái lợp đảm bảo. Chuồng nuôi phải cách xa nhà ở và khu dân cư, cách xa nguồn nước sinh hoạt và có nơi thu gom phân chuồng, có hố chứa nước thải.
Nền chuồng: Nền chuồng phải cao hơn mặt đất bên ngoài 20-30cm, có thể sử dụng nền láng xi măng hoặc nền đất nện. Với nền chuồng bằng xi măng cần phải đảm bảo chắc chắn và có độ nhám thích hợp, tránh làm quá trơn trâu sẽ khó đi lại và dễ bị té ngã. Nền chuồng phải có độ dốc hợp lý khoảng 2 - 3% hướng về rãnh thoát nước.
Mái lợp: Mái lợp có thể dùng tôn lạnh hoặc tôn fibro xi măng. Nóc chuồng cao so mặt đất khoảng 3m, đuôi mái cách mặt đất khoảng 1,8 - 2m. Có thể làm kiểu chuồng 2 mái hoặc 4 mái, mái lợp phải rộng hơn khung chuồng để tránh mưa tạt.
Kỹ thuật nuôi trâu cái sinh sản
Giai đoạn trâu cái chửa: Thời gian mang thai của trâu nội là 320-325 ngày. Theo sự phát triển của thai việc nuôi dưỡng cần thực hiện tốt các yêu cầu sau:
Thời kỳ bắt đầu mang thai đến 7-8 tháng, nuôi trâu chủ yếu là thức ăn thô xanh. Trước khi đẻ 2-3 tháng, ngoài thức ăn thô xanh cần cho trâu ăn thức ăn tinh (cám, bắp, lúa nghiền ...) từ 0,5 - 1,5 kg/con/ngày.
Ở tháng tháng thứ nhất và tháng cuối của thai kỳ, không sử dụng trâu để làm những việc nặng nhọc như cày, kéo, không xua đuổi nhiều... tránh ảnh hưởng đến thai. Giai đoạn gần đẻ, nên chăn thả gần và nuôi riêng trâu mang thai để tiện chăm sóc.
Trước khi trâu đẻ 1-2 ngày, nhốt trâu tại chuồng, tắm rửa sạch sẽ, dọn chuồng, chuẩn bị dụng cụ và trực trâu đẻ. Nghé vừa sinh phải được móc sạch nhớt ở miệng, mũi và lau khô sạch toàn thân, cắt rốn để dài khoảng 10cm và dùng cồn I-ốt sát trùng vết cắt, xong cho bú ngay. Sau khi trâu đẻ, cho trâu uống nước ấm có pha ít muối, tránh để trâu mẹ ăn nhau thai.
Giai đoạn nuôi con: Trong giai đoạn này cần cho trâu cái ăn nhiều để phục hồi cơ thể và sản xuất sữa để nuôi con. Ngoài chăn thả phải bổ sung thêm thức ăn xanh và thức ăn tinh tại chuồng. Chăn thả trâu mẹ từ gần tới xa để nghé con quen dần, luôn để nghé con được bú sữa mẹ. Mùa mưa cần chú ý việc che chắn để chuồng nuôi không bị mưa tạt gió lùa, giữ cho nghé khỏi bị lạnh. Hàng ngày dọn chuồng sạch sẽ, khô ráo; đảm bảo có nước sạch thường xuyên tại chuồng.
Đề xuất những việc cần thay đổi nhằm nâng cao hiệu quả chăn nuôi, đảm bảo đối xử nhân đạo với vật nuôi và bảo vệ môi trường:
Hàng ngày vệ sinh chuồng trại, máng ăn uống sạch sẽ; định kỳ tiêu độc, khử trùng chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi và thu gom phân để ủ. Sử dụng thức ăn, nước uống không bị nhiễm độc, nhiễm bẩn và mùa nắng thường xuyên tắm chải cho trâu, nghé.
Cách ly trâu bệnh với trâu khỏe, những trâu mua về nên nuôi cách ly ít nhất 3 tuần để theo dõi.
Bố trí chuồng nuôi trâu không quá gần nhà ở, nguồn nước sinh hoạt và không nuôi chung với các loại vật nuôi khác.
Tẩy nội, ngoại ký sinh trùng cho nghé lúc 1- 3 và 6 tháng tuổi. Tẩy sán lá gan lúc trâu 12 tháng tuổi và sau đó định kỳ 6 tháng tẩy lại 1 lần (cần chủ động tẩy sán trước khi phối giống). Định kỳ tiêm phòng các loại vaccine Tụ huyết trùng, Lở mồm long móng... theo lịch của thú y.
-------------------------------------
Bài tiếp theo: Công nghệ 11 Kết nối tri thức bài 18
VnDoc.com vừa gửi tới bạn đọc bài viết Công nghệ 11 Kết nối tri thức bài 17: Nuôi dưỡng và chăm sóc vật nuôi. Mời các bạn cùng tham khảo thêm tại mục Công nghệ 11 Kết nối tri thức.
