2. Phong trào cách mạng trong những năm 1936 - 1939
Câu hỏi 1: Trình bày nguyên nhân, diễn biến chính của phong trào cách mạng 1936 – 1939.
Lời giải
- Nguyên nhân của phong trào cách mạng 1936 – 1939:
+ Tháng 7/1935, Đại hội VII của Quốc tế Cộng sản đã họp và chủ trương thành lập Mặt trận Nhân dân ở các nước nhằm tập hợp các lực lượng dân chủ chống chủ nghĩa phát xít và nguy cơ chiến tranh
+ Ở Việt Nam, cuối năm 1934 – 1935, các tổ chức Đảng và phong trào quần chúng dần được phục hồi
+ Tháng 7/1936, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương xác định nhiệm vụ trước mắt là đấu tranh chống chế độ phản động thuộc địa, chống phát xít và nguy cơ chiến tranh, đòi tự do, dân sinh, dân chủ, cơm áo và hòa bình
+ Hội nghị chủ trương thành lập Mặt trận Nhân dân phản đế Đông Dương (sau đổi tên là Mặt trận Dân chủ Đông Dương)
- Diễn biến chính của phong trào cách mạng 1936 – 1939:
+ Mở đầu là phong trào Đông Dương đại hội: Quốc hội Pháp cử phái đoàn sang điều tra tình hình Đông Dương, Đảng chủ trương phát động một phong trào đấu tranh công khai, rộng lớn của quần chúng nhằm thu thập nguyện vọng của họ, tiến tới triệu tập Đông Dương đại hội
+ Đầu năm 1937, nhân dịp đón Gô-đa – phái viên của Chính phủ Pháp sang điều tra tình hình Đông Dương và Brê-vi-ệ sang nhậm chức Toàn quyền Đông Dương, nhiều cuộc mít tinh, biểu tình, đưa “dân nguyện”,... đã diễn ra
+ Phong trào đấu tranh nghị trường: mở rộng lực lượng của Mặt trận Dân chủ và vạch trần chính sách phản động của chính quyền thực dân và tay sai, bênh vực nhân dân lao động.
+ Cuối năm 1938, phong trào đấu tranh công khai bị thu hẹp dần và chấm dứt khi Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ (9 – 1939)
Câu hỏi 2: Hãy cho biết ý nghĩa lịch sử của phong trào cách mạng 1936 – 1939
Lời giải
Ý nghĩa lịch sử:
+ Buộc chính quyền thực dân phải nhượng bộ một số yêu sách cụ thể về dân sinh, dân chủ
+ Được xem là cuộc diễn tập cho Cách mạng tháng Tám năm 1945. Từ phong trào, Đảng tích luỹ được nhiều bài học kinh nghiệm trong lãnh đạo, tổ chức đấu tranh,...
Luyện tập và vận dụngCâu hỏi: Hoàn thành bảng so sánh về phong trảo cách mạng 1930 – 1931 và 1936 – 1939 (theo gợi ý dưới đây vào vở)
Nội dung so sánh | Phong trào cách mạng 1930 - 1931 | Phong trào cách mạng 1936 - 1939 |
Kẻ thù | ? | ? |
Nhiệm vụ | ? | ? |
Hình thức, phương pháp đấu tranh | ? | ? |
Lực lượng tham gia | ? | ? |
Ý nghĩa | ? | ? |
Lời giải
Nội dung so sánh | Phong trào cách mạng 1930 - 1931 | Phong trào cách mạng 1936 - 1939 |
Kẻ thù | Đế quốc Pháp và phong kiến | Chế độ phản động thuộc địa, phát xít |
Nhiệm vụ | Chống thực dân Pháp và địa chủ phong kiến giành độc lập dân tộc và ruộng đất dân cày | Đấu tranh chống chế độ phản động thuộc địa, chống chủ nghĩa phát xít, chống nguy cơ chiến tranh, đòi tự do, dân sinh, dân chủ, cơm áo, hòa bình. |
Hình thức, phương pháp đấu tranh | Mít tinh, biểu tình, bãi công, biểu tình có vũ trang, hoạt động bí mật. | Đấu tranh công khai, đấu tranh nghị trường, đấu tranh trên lĩnh vực báo chí |
Lực lượng tham gia | Công nhân, nông dân và các tầng lớp lao động khác | Công nhân, nông dân, binh lính |
Ý nghĩa | - Khẳng định vai trò lãnh đạo cách mạng của Đảng - Khối liên minh công - nông được hình thành, để lại nhiều bài học quý báu cho phong trào cách mạng sau này | - Buộc chính quyền thực dân phải nhượng bộ một số yêu sách cụ thể về dân sinh, dân chủ - Là cuộc diễn tập cho Cách mạng tháng Tám năm 1945. Từ phong trào, Đảng tích luỹ được nhiều bài học kinh nghiệm trong lãnh đạo, tổ chức đấu tranh,... |
Câu hỏi: Tìm hiểu và cho biết: Ở địa phương em (tỉnh hoặc thành phố) trong những năm 1930 – 1931 và 1936 – 1939 đã diễn ra những cuộc đấu tranh nào?
Lời giải
Tại Hà Nội trong những năm 1930 – 1931 và 1936 – 1939 đã diễn ra những cuộc đấu tranh:
- Ngày 24/4/1930, nhóm công tác phụ vận đã vận động những người buôn bán nhỏ ở chợ Đồng Xuân đấu tranh với chủ chợ đòi giảm thuế, chống dồn chỗ, chống đánh đập.
- Hưởng ứng phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh, đêm ngày 30/4 sáng ngày 1/5 cờ đỏ cùng với truyền đơn xuất hiện nhiều trong thành phố, thậm chí ngay cả tại Tòa Đốc lý Hà Nội, với những khẩu hiệu: tăng tiền lương, bớt giờ làm việc, bỏ đánh đập, thi hành luật lao động cho công nhân, giảm sưu, hoãn thuế cho nông dân,
- Sau ngày 1/5, bọn Pháp đàn áp dã man cuộc đấu tranh của nhân dân Nghệ Tĩnh, Thành ủy Hà Nội lãnh đạo đẩy mạnh cuộc đấu tranh của nhân dân Hà Nội nhằm ủng hộ Xô viết Nghệ Tĩnh. Đội tuyên truyền của Thành phố tổ chức các cuộc diễn thuyết tố cáo tội ác của Pháp và phản đối Pháp đàn áp đồng bào.
