Vì sao có thể nói chiếc lá cuối cùng là một kiệt tác?

Bằng sự nhảy cảm của một nghệ sĩ giàu lòng nhân ái, cụ Bơ-men đã nhận ra chìa khóa mở cánh cửa đưa Giôn-xi trở lại cuộc sống. Bằng tài năng, cụ đã vẽ nên bức kiệt tác của mình, cũng chính là bức tranh cuối cùng mà cụ vẽ để mang lại cho Giông-xi niềm tin yêu vào cuộc sống.

Nhà văn đã bỏ qua không kể lại sự việc cụ đã vẻ chiếc lá trên tường trong đêm mưa tuyết là để tạo nên ấn tượng sâu xa để chiếc lá trở thành bức thông điệp màu xanh.

Thông qua bức vẽ cuối cùng, « bức thông điệp màu xanh » gắn liền với sự hi sinh thầm lặng của Bơ-men, tác giả muốn nói tới một vấn đề có ý nghĩa lớn : Mục đích của nghệ thuật là vì con người, vì sự sống của con người. Đây là một kiệt tác vì nó đã cứu sống một người.

Những chi tiết nói lên lòng thương yêu của cụ Bơ-men dành cho Giôn-xi:

▪ Cụ Bơ-men sợ sệt nhìn ra cửa sổ, nhìn cây thường xuân

➜ Cụ Bơ-men vội vã tới thăm Giôn-xi, lo lắng cho Giôn-xi

▪ Cụ Bơ-men âm thầm vẽ chiếc lá trong đêm mưa gió

➜ Tình yêu thương, sự hi sinh quên mình vì Giôn-xi

- Tác giả không kể sự việc cụ đã vẽ chiếc lá bởi vì muốn dành sự bất ngờ đặc biệt ở kết truyện.

- Hình ảnh chiếc lá thường xuân trở thành kiệt tác bởi nó làm lay động sức sống của con người, giúp Giôn-xi vượt qua trọng bệnh. Đánh đổi lại cụ Bơ-men hi sinh cả mạng sống.

- Trong bài, ở phần đầu chỉ có vài chi tiết liên quan đến cụ Bơ-men. Đáng lưu ý nhất là mấy câu ngắn : "Tại đây, họ (nghĩa là cả Xiu và cụ Bơ-men) sợ sệt ngó ra ngoài cửa sổ, nhìn cây thường xuân. Rồi họ nhìn nhau một lát chẳng nói năng gì". Thái độ "sợ sệt" của cụ khi nhìn thấy những chiếc lá theo nhau rụng (lúc này có lẽ trên cây chỉ còn một hai chiếc) nói lên tấm lòng của cụ thương yêu, lo lắng cho số mệnh của Giôn-x. Cụ Bơ-men và Xiu "nhìn nhau chẳng nói năng gì", nhưng có lẽ trong thâm tâm cụ đang nghĩ đến cách vẽ chiếc lá cuối cùng để cứu sống Giôn-xi, điều này ta được biết ở cuối truyện của lời kể của Xiu.

- Cụ thật cao thượng, quên mình vì người khác, lai cứ lẳng lặng mà làm, không hé răng cho ngay cả Xiu biết ý định của mình.

- Tác giả bỏ qua không nói đến việc cụ sẽ vẽ chiếc lá trong đêm mưa gió ra sao mà đợi đến những dòng cuối cùng của truyện mới cho bạn đọc biết qua lời kể lại của Xiu : Có thể mới tạo được bất ngờ cho Giôn-xi và gây hứng thú bất ngờ cho cả bạn đọc chúng ta.

- Chiếc lá cụ vẽ đúng là một kiệt tác. Trước hết vì lá vẽ rất giống (cuống lá, rìa lá răng cưa màu sắc ra sao), khiến Giôn-xi tưởng đấy là chiếc lá thật. Tuy nhiên, ngày nay người ta không quan niệm cứ vẽ thật giống, như chụp ảnh, là được một bức tranh kiệt tác. Chiếc lá cụ Bơ-men vẽ trên tường trong đêm mưa gió thật sự là một kiệt tác vì nó đem lại sự sống cho Giôn-xi. Chiếc lá không phải chỉ được vẽ bằng bút lông, bột màu mà bằng cả tình thương bao la và lòng hi sinh cao thượng của cụ Bơ-men.