Cây bút thần - Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm

Cây bút thần - Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩmđược VnDoc sưu tầm và đăng tải nhằm giới thiệu Nội dung tác phẩm, Hoàn cảnh sáng tác nằm trong chương trình giảng dạy môn Ngữ văn lớp 6. Mời quý thầy cô cùng các bạn tham khảo tài liệu dưới đây.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

I. Đôi nét về tác phẩm: Cây bút thần

1. Thể loại: truyện cổ tích

- Cây bút thần thuộc nhóm truyện cổ tích viết về kiểu nhân vật có tài năng kì lạ

2. Phương thức biểu đạt

- PTBĐ chính là tự sự

3. Tóm tắt văn bản Cây bút thần

a. Các diễn biến, sự kiện chính của câu chuyện.

- Mã Lương là một cậu bé nghèo, mồ côi từ bé nhưng rất đam mê vẽ và có tài vẽ rất đẹp

- Mã Lương luôn chăm chỉ tập vẽ, tài vẽ của em xuất thần như thật, vì thế em được thần tặng cho một cây bút thần.

- Mã Lương dùng bút thần để vẽ các vật dụng giúp đỡ dân nghèo

- Bị tên địa chủ bắt giam và yêu cầu làm theo lời hắn, Mã Lương đã dùng bút thần vẽ ra các đồ vật để chạy thoát và tiêu diệt tên địa chủ.

- Tên vua tham lam cướp bút thần của Mã Lương nhưng toàn vẽ ra thứ ghê sợ.

- Mã Lương dùng cây bút thần vẽ biển, thuyền buồm và các đợt sóng dữ dội, tiêu diệt bọn vua quan độc ác.

- Mã Lương ở ẩn, lang bạt khắp nơi giúp đỡ người dân.

b. Đoạn văn tóm tắt câu chuyện

Mã Lương là một em bé mồ côi, thông minh, nghèo nhưng say mê học vẽ, vẽ giỏi và ao ước có một cây bút vẽ. Được thần cho cây bút thần, Mã Lương vẽ vật nào, vật ấy đều thành vật thực. Em vẽ cho tất cả người nghèo trong làng. Đến tai địa chủ, hắn bắt Mã Lương vẽ theo ý hắn, em quyết không làm theo, trừng trị và bỏ đi vùng khác. Em vẽ tranh kiếm sống, sơ ý để lộ năng lực bút thần, vua biết và bắt em vẽ theo ý vua. Vì chống lại nên em bị bắt vào ngục. Vua cướp bút thần vẽ nhưng không thành, Mã Lương được thả, em vờ đồng ý, rồi vẽ biển, vẽ sóng trừng trị tên vua tham. Mã Lương trở về với dân, đem tài năng giúp đỡ người nghèo khổ.

(Mời các bạn tham khảo thêm các bài tóm tắt khác của truyện cổ tích Cây bút thần tại đây)

4. Bố cục văn bản Cây bút thần

- Gồm 5 phần:

5. Giá trị nội dung văn bản Cây bút thần

Truyện “Cây bút thần” là truyện cổ tích về nhân vật có tài năng kì lạ. Truyện thể hiện quan niệm của nhân dân về công lí xã hội, về mục đích của tài năng nghệ thuật, đồng thời thể hiện ước mơ về những khả năng kì diệu của con người

6. Giá trị nghệ thuật

- Sử dụng chi tiết tưởng tượng, thần kỳ đặc sắc, tạo sự hấp dẫn cho câu chuyện.

- Xây dựng hai tuyến nhân vật đối lập: nhân vật chính diện (Mã Lương) - nhân vật phản diện (tên địa chủ, bọn vua quan độc ác, tham lam...)

- Sử dụng nghệ thuật kể chuyện dân gian:

• Kể chuyện theo trình tự thời gian, chuyện gì xảy ra trước thì kể trước, chuyện gì xảy ra sau thì kể sau.
• Nội dung câu chuyện xoay quanh một nhân vật chính là Mã Lương theo mô tip quen thuộc của truyện cổ tích (sinh ra và lớn lên với tài năng đặc biệt, được thần tiên ban cho cây bút thần với phép lạ, cứu giúp dân nghèo, gặp các khó khăn đến từ kẻ xấu, dùng tài năng để chiến thắng và tiêu diệt kẻ ác) với kết thúc luôn có hậu.

II. Phân tích văn bản Cây bút thần

1. Mở bài

- Giới thiệu về truyện cổ tích (khái niệm, các kiểu nhân vật, đặc sắc nghệ thuật, ý nghĩa…)

- Giới thiệu về truyện cổ tích “Cây bút thần” (thuộc kiểu nhân vật nào, tóm tắt, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật…)

2. Thân bài

a. Mã Lương học vẽ và có được cây bút thần

- Cha mẹ đều mất sớm, phải chặt củi, cắt cỏ, kiếm ăn qua ngày nhưng vẫn không đủ tiền mua một cây bút

- Là một em bé rất thông minh, có tài vẽ và hằng ngày đều chăm chỉ, dốc lòng học vẽ: vẽ chim, cá giống hệt

- Luôn ao ước có được một chiếc bút

- Được ban một chiếc bút thần – vẽ gì được nấy

→ Mã Lương là người có tài, có tâm, thuộc kiểu nhân vật có tài năng kì lạ

b. Mã Lương dùng bút thần giúp đỡ dân nghèo

- Với những người nghèo: vẽ cho họ dụng cụ lao động – cày, cuốc, đèn, thùng nước, chò múc…

→ Nhân hậu, giúp đỡ những người cùng khổ

c. Mã Lương dùng bút thần chống lại tên địa chủ

- Nhân vật tên địa chủ: tham lam, độc ác, bắt giam Mã Lương, dụ dỗ, dọa nạt, thậm chí muốn giết Mã Lương với mong muốn có được cây bút thần

- Mã Lương vẽ cung tên bắn chết tên địa chủ

→ Trừng phạt kẻ tham lam, độc ác, hung hăng

d. Mã Lương dùng bút thần chống lại tên vua hung ác, tham lam

- Nhân vật nhà vua: tham lam, làm điều tàn ác với dân nghèo, dụ dỗ, dọa nạt bắt Mã Lương về hoàng cung để vẽ những điều mà hắn muốn

- Mã Lương và cây bút thần trước những yêu cầu của ông vua:

• Bắt vẽ rồng:vẽ con cóc ghẻ
• Bắt vẽ con phượng: vẽ con gà trụi lông
• Vẽ núi vàng: biến thành những tảng đá lớn
• Vẽ thỏi vàng: biến thành con mãng xà

→ Kết quả: Mã Lương vẽ thuyền và biển cả, gió bão, sóng dữ và tên vua bị nhấn chìm trong những lớp sóng hung dữ

→ Tiêu diệt, trừng trị kẻ tham lam, độc ác

e. Những truyền tụng về Mã Lương và cây bút thần

- Có nhiều lời truyền tụng khác nhau về Mã Lương và cây bút thần khắp cả nước:

• Mã Lương trở về quê cũ, sống với ruộng đồng
• Mã Lương đi khắp đó đây, đem hết thời gian và sức lực để vẽ cho những người nghèo khổ…

3. Kết bài

- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật:

• Nội dung: Truyện thể hiện quan niệm của nhân dân về công lí xã hội, về mục đích của tài năng nghệ thuật, đồng thời thể hiện ước mơ về những khả năng kì diệu của con người
• Nghệ thuật: sử dụng chi tiết tưởng tượng thần kì….

- Bài học cho bản thân: sống hiền lành, không tham lam, ở hiền gặp lành….

Như vậy là chúng tôi đã giới thiệu cho các bạn bài Cây bút thần - Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm. Mời các bạn tham khảo thêm đề thi học kì 1 lớp 6, văn mẫu lớp 6 cho các bạn tham khảo ý tưởng khi viết bài.

Ngoài ra các bạn có thể xem thêm chuyên mục Soạn văn 6 mà VnDoc đã chuẩn bị để học tốt hơn môn Ngữ văn lớp 6. Mời các em học sinh, các thầy cô cùng các bậc phụ huynh tham khảo.

Các bài liên quan đến tác phẩm:

• Soạn Văn 6: Cây bút thần
• Soạn bài lớp 6: Cây bút thần
• Phân tích nhân vật Mã Lương trong truyện cây bút thần