Đọc hiểu bài Cuộc thám hiểm vào lòng đất

Đọc hiểu bài Cuộc thám hiểm vào lòng đất chi tiết giúp học sinh dễ dàng tham khảo để chuẩn bị tốt cho kiểm tra sắp tới trong chương trình học Ngữ văn 7

Đọc hiểu bài Cuộc thám hiểm vào lòng đất - Giuyn Véc-nơ

Đọc phần văn bản sau rồi trả lời câu hỏi:

“Cuộc thám hiểm vào lòng đất” là một cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng của Jules Verne xuất bản vào năm 1864. Câu chuyện kể về Giáo sư Otto Lidenbrock và Axel (cháu trai của giáo sư, nhân vật xưng tôi) mong muốn có chuyến thám hiểm trong lòng đất. Họ đã đi vào miệng núi lửa, rồi phiêu lưu trên biển, gặp những sinh vật kỳ lạ, khổng lồ. Bè của họ bị cuốn trôi vào một không gian rất lạ…

[…]
Một sự ghê sợ dai dẳng không gì cưỡng nổi bỗng xâm chiếm tâm hồn tôi. Tôi linh cảm một tai biến rùng rợn sắp tới, ngoài trí tưởng tượng của con người. Thoạt đầu chỉ là một ý nghĩ lờ mờ, nhưng dần dần nó được định hình, rồi bám chặt lấy suy nghĩ của tôi. Tôi nhận ra những lớp đá hoa cương bắt đầu lay động. Nhiệt độ càng ngày càng tăng đang hừng hực khắp khoảng không gian nhỏ hẹp của cái giếng này. Tôi quyết định lấy địa bàn ra xem.

Nhưng hình như nó cũng điên lên! Kim của nó chỉ loạn xạ từ hướng này sang hướng khác. Tôi biết rất rõ rằng tác động của từ trường dưới lòng đất rất mạnh, do vậy chuyển động của kim địa bàn cũng không làm tôi sợ. Nhưng có những hiện tượng khác khiến tôi không thể bỏ qua. Đâu đây bắt đầu có những tiếng nổ ì ầm, nghe càng lúc càng liên tục hơn. Rồi chẳng mấy chốc nó trở thành tiếng ầm vang không dứt. Không còn nghi ngờ gì nữa, vỏ trái đất sắp bị phá vỡ, chúng tôi sắp bị nghiền nát.

– Chú ơi! – tôi kêu lên – chúng ta sắp nguy đến nơi rồi!

– Cháu lo sợ gì vậy? – giáo sư bình tĩnh hỏi – Có chuyện gì thế?

– Chú nhìn mà xem, vách đá đang chuyển động, nước sôi sùng sục, hơi nước càng ngày càng dày đặc, kim địa bàn giật giật như lên cơn động kinh… toàn là những triệu chứng của động đất.

– Động đất à? Không phải đâu! – giáo sư nhẹ nhàng lắc đầu nói – Theo chú, đây là những dấu hiệu báo trước sắp có một vụ phún xuất!

– Núi lửa sắp hoạt động! Chúng ta đang ở trong miệng ống của một núi lửa sắp phun trào?

– Đúng vậy! – giáo sư tươi cười nói – Chú nghĩ chúng ta đang gặp may đấy!
Gặp may? Chú tôi phát điên rồi sao? Ý ông muốn nói gì? Mà sao ông lại bình thản và mỉm cười thế kia?

– Cái gì? – tôi gào lên – Mình sắp bị phun lên trời cùng với lửa và nham thạch, một trận mưa tro bụi! Vậy mà chú cho là mình gặp may sao!

– Đúng vậy! – giáo sư bình thản nhìn tôi qua cặp kính trắng và nói – Bởi đây chính là dịp may duy nhất để chúng ta có thể trở lại mặt đất.

Nghĩ đi nghĩ lại, tôi thấy giáo sư nói đúng, hoàn toàn đúng! Chưa bao giờ tôi thấy ông có vẻ can đảm và tự tin hơn khi ông bình tĩnh tính toán cơ hội thoát chết của chúng tôi.

Suốt đêm, chiếc bè vẫn cứ đi lên. Tiếng nổ ì ầm càng âm vang dữ dội. Tôi thở không muốn nổi và cứ nghĩ giây phút cuối cùng của mình sắp cận kề. Tuy vậy, trí tưởng tượng là một thứ kì lạ đến độ tôi bỗng thấy mình cũng bình thản ngẫm nghĩ về tình trạng hiện tại. Bên dưới chiếc bè là một khối nước sôi và bên dưới nữa là một khối dung nham với đá tảng. Một khi bắn ra khỏi miệng núi lửa, những tảng đá đó sẽ văng khắp nơi. Vì chúng tôi đang ở trong đường ống của một ngọn núi lửa nên không còn nghi ngờ gì về điều đó nữa. Nhưng lần này, thay vì một ngọn núi lửa đã tắt như ngọn Sneffels, chúng tôi lại ở trong một ngọn núi lửa nào đó đang hoạt động. Do vậy, tôi bắt đầu tự hỏi ngọn núi này ở đâu và mình bị bắn ra ở phần nào của mặt đất. Chắc chắn là đâu đó phía cực bắc. Trước khi bị hư, kim địa bàn luôn chỉ cho thấy chúng tôi đi về phương bắc. Phải chăng chúng tôi đã trở lại dưới lòng đất Iceland? Phải chăng chúng tôi sẽ bắn ra theo một trong tám ngọn núi lửa của hòn đảo này? Dĩ nhiên ở đó có nhiều miệng núi lửa, nhưng tôi muốn biết chính xác là mình sẽ ra theo miệng núi lửa nào.

Về sáng, nhiệt độ xung quanh cũng như vận tốc đùn lên của những chất phun trào càng tăng. Đó là hiện tượng bình thường của núi lửa khi tới gần mặt đất. Giếng cũng rộng ra, thoáng hơn, nhuốm ánh sáng vàng hung. Từ nhiều đường hầm sâu tun hút đâm ngang thành giếng, hơi nước ùn ùn tuôn ra, trong khi lửa lưu huỳnh bắt đầu cháy trên vách đường hầm…

(Giun Véc-nơ, “Cuộc thám hiểm vào lòng đất”, theo Giang Hà Vỵ dịch, Nhà xuất bản Văn học)

Câu 1. Cuộc du hành vào lòng đất của Giáo sư Otto Lidenbrock, cháu trai của ông là Axel Lidenbrock (nhân vật tôi), và hướng dẫn viên Hans Belker diễn ra ở không gian nào? Nhận xét về không gian được miêu tả trong truyện.

Phương pháp giải

Xác định không gian của cuộc du hành, nêu nhận xét

Lời giải chi tiết

– Cuộc du hành đi vào lòng đất của giáo sư Otto Lidenbrock diễn ra ở phễu núi lửa…

– Nhận xét: Không gian đặc biệt thể hiện trí tưởng tượng của tác giả…

Câu 2. Việc miêu tả không gian truyện nói đến đặc điểm nào của thể loại truyện có đoạn trích trên?

Phương pháp giải

Dựa vào đặc trưng thể loại

Lời giải chi tiết

Không gian trong đoạn trích nói đến đặc điểm của thể loại truyện Khoa học viễn tưởng về không gian, về đề tài. Đề tài thường viết về những vấn đề liên quan đến khoa học vũ trụ, thám hiểm… Không gian thường là không gian vũ trụ, lòng đất, đáy biển…

Câu 3. Theo em, tại sao giáo sư Giáo sư Otto Lidenbrock lại có suy nghĩ “Chúng ta đang gặp may đấy”? Điều may mắn này dựa trên hiện tượng nào của tự nhiên?

Phương pháp giải

Dựa vào ngữ cảnh để xác định lí do

Lời giải chi tiết

– Giáo sư suy nghĩ “Chúng ta đang gặp may đấy” vì giáo sư phát hiện ra mình đang ở trong miệng ống của núi lửa, núi lửa sắp phun trào.

– Điều suy nghĩ dựa vào hiện tượng khi phun trào, núi lửa sẽ đẩy vật chất trong lòng nó ra ngoài, nhờ vậy, ba người từ lòng đất sẽ bắn ra ngoài…

Câu 4. Ghi lại ba từ ngữ thuộc chuyên ngành khoa học vũ trụ được sử dụng trong văn bản.

Phương pháp giải

Đọc và xác định 3 từ ngữ thuộc chuyên ngành

Lời giải chi tiết

3 từ: núi lửa, dung nham, vỏ trái đất.

Câu 5. Đoạn trích trên gợi em nhớ tới những tác phẩm nào cùng thể loại? Theo em, điều gì làm nên sức hấp dẫn của những tác phẩm đó?

Phương pháp giải

Dựa vào đặc trưng thể loại

Vận dụng kiến thức, trải nghiệm văn chương của bản thân

Lời giải chi tiết

- Một số tác phẩm cùng thể loại: “Hai vạn dặm dưới đáy biển” (Giuyn Véc-nơ), “Thiên mã” (Hà Thủy Nguyên)…

– Điều hấp dẫn của các tác phẩm:

+ Những kiến thức khoa học luôn đánh thức khả năng sáng tạo, khơi dậy trí tò mò và ham hiểu biết của người đọc ở mọi lứa tuổi;

+ Thể hiện được trí tưởng tượng phong phú của tác giả. Sự hiểu biết “đi trước thời đại” của tác giả;

+ Người đọc thỏa sức trong không gian thế giới tưởng tượng của các tác phẩm này;

+ Truyện có khả năng liên hệ với những sản phẩm ứng dụng trong đời sống con người…