Giải Sách bài tập Hóa học 9 bài 44

Bài 44.5 trang 53 Sách bài tập Hóa học 9: Đốt cháy hoàn toàn 3 gam chất hữu cơ A chứa các nguyên tố C, H, O thu được 6,6 gam khí CO₂ và 3,6 gam H₂0.

a) Hãy xác định công thức phân tử của A, biết khối lượng mol phân tử của A là 60 gam/mol.

b) Viết công thức cấu tạo có thể có của A, biết phân tử A có nhóm -OH.

c) Viết phương trình hoá học của phản ứng giữa A với Na.

Lời giải:

a) Gọi công thức của A là C_xH_yO_z.

Đốt cháy 3 gam A được 6,6 gam CO₂ và 3,6 gam H₂0.

Vậy m_C trong 3 gam A là 6,6/44 x 12 = 1,8g

m_H trong 3 gam A là 3,6/18 x 2 = 0,4g

Vậy trong 3 gam A có 3 - 1,8 - 0,4 = 0,8 (gam) oxi.

Ta có quan hệ:

60 gam A → 12x gam C → y gam H → 16z gam O

3 gam A → 1,8 gam C → 0,4 gam H → 0,8 gam O

=> x = 60 x 1,8 /36 = 3; y = 60 x 0,4/3 = 8

z = 60 x 0,8/48 = 1

Công thức của A là C₃H₈0.

b) Công thức cấu tạo của A có thể là:

c) Phương trình hoá học của phản ứng giữa A với Na :

Bài 44.6 trang 54 Sách bài tập Hóa học 9: Hỗn hợp X gồm rượu etylic và một rượu A có công thức C_nH_2n+1OH.

Cho 1,52 gam X tác dụng hết với Na thấy thoát ra 0,336 lít H₂ (đktc). Biết tỉ lệ số mol của rượu etylic và rượu A trong hỗn hợp là 2 : 1.

a) Xác định công thức phân tử của rượu A.

b) Tính thành phần phần trăm khối lượng của mỗi rượu trong X.

c) Viết công thức cấu tạo của X.

Lời giải:

a) Phương trình hoá học của phản ứng giữa X với Na

(1) 2C₂H₅OH + 2Na → 2C₂H₅ONa + H₂ ↑

(2) 2C_nH_2n+1OH + 2Na → 2C_nH_2n+1ONa + H₂ ↑

Đặt số mol rượu etylic trong hồn hợp là 2x.

Theo đề bài: số mol rượu C_nH_2n+1OH là x.

Theo phương trình (1), (2) ta có:

Số mol H₂ = x + x/2 = 3x/2

Theo đề bài số mol H₂ = 0,336/22,4 = 0,015 mol

→ 3x/2 = 0,015 → x= 0,01 mol

Vậy: \(m_{C_2H_5OH}\) = 2x x 46 = 2 x 0,01 x 46 = 0,92g

→ \(m_{C_nH_{2n}}\) _{+ 1OH} = 1,52 - 0,92 = 0,6

Ta có: x(14n + 1 + 17) = 0,6.

Hay 0,01(14n + 18) = 0,6 => n = 3.

Rượu A có công thức C₃H₇OH.

b) Phần trăm khối lượng của C₂H₅OH: 0,92/1,52 x 100% = 60,53%

Phần trăm khối lượng của C₃H₇OH: 100% - 60,53% = 39,47%.

Bài 44.7 trang 54 Sách bài tập Hóa học 9: Hai chất hữu cơ A, B có cùng công thức phân tử. Đốt cháy hoàn toàn 7,4 gam hỗn hợp A, B thu được 17,6 gam CO₂ và 9 gam H₂0. Xác định công thức phân tử của A, B. Biết trong phân tử A, B chứa một nguyên tử oxi.

Cho 7,4 gam hỗn hợp A, B tác dụng với Na dư sao cho phản ứng xảy ra hoàn toàn thấy tạo ra 0,672 lít khí H₂ ở đktc. Hãy xác định công thức cấu tạo của A, B.

Lời giải:

Gọi công thức phân tử của A, B là C_xH_yO

Phương trình hoá học:

C_xH_yO + (x +y/4 -1/2)O₂ → xCO₂ + y/2 H₂O

\(n_{CO_2}\) = 17,6/44 = 0,4 mol; \(n_{H_2O}\) = 9/18 = 0,5 mol (1)

m_C = 0,4.12 = 4,8 gam; m_H = 0,5.2 = 1g (2)

Từ (1), (2)

→ x : y : 1 = 4,8/12 : 1/1 : 1,6/16 = 0,4 : 1 : 0,1

Vậy m_O = 7,4 - 4,8 - 1,0 = 1,6 (gam)

=> Công thức phân tử của A, B là C₄H₁₀O.

Ta có M_A,B = 74 (g/mol)

n_A,B = 7,4/74 = 0,1 mol

Khi phản ứng với Na có khí bay ra → trong A, B có nhóm OH.

Phương trình hoá học:

C₄H₉OH + Na → C₄H₉ONa + 1/2H₂

Vậy số mol có nhóm OH là 2\(n_{H_2}\) = 2. 0,672/22,4 = 0,06 < n_A,B

→ trong A, B có 1 chất không có nhóm OH → Cấu tạo tương ứng là

Chất không có nhóm OH: