Giáo dục công dân 6 bài 1 Tự hào về truyền thống gia đình, dòng họ Cánh Diều
Tự hào về truyền thống gia đình dòng họ
Giáo dục công dân lớp 6 bài 1 Tự hào về truyền thống gia đình, dòng họ hướng dẫn trả lời câu hỏi trong SGK GDCD 6 Cánh diều trang 4, 5, 6, 7, 8 giúp các em nắm vững kiến thức được học trong bài, từ đó vận dụng làm các bài tập liên quan hiệu quả. Sau đây mời các bạn tham khảo chi tiết.
I. Khởi động GDCD 6 trang 4
Cả lớp cùng nghe bài hát "Ba ngọn nến lung linh", nhạc và lời Ngọc Lễ
Trả lời câu hỏi:
- Nội dung của bài hát nói lên điều gì?
- Ghi lại ca từ thể hiện nội dung đó.
Gợi ý trả lời
Sau khi nghe xong bài hát "Ba ngọn nến lung linh" em thấy:
- Nội dung bài hát Ba ngọn nến lung linh nói về tình cảm, tình yêu thương của các thành viên trong gia đình.
- Ca từ thể hiện điều đó: ôm ấp ta ngày thơ, cho ta bao nhiêu niềm thương mến, ấm áp trái tim quay về, bên nhau mỗi khi đơn độc, cùng một mái nhà, cùng buồn cùng vui.
II. Khám phá GDCD 6 trang 5, 6, 7
1. Truyền thống của gia đình, dòng họ
Đọc thông tin và trả lời câu hỏi GDCD 6 Cánh Diều trang 4, 5
MỘT GIA ĐÌNH TRUYỀN THỐNG NGÀNH Y
Cố giáo sư Tôn Thất Tùng (1912 – 1982) là bác sĩ nổi tiếng trong và ngoài nước. Ngoài công trình được tặng Huy chương Bạc của trường Đại học Tổng hợp Pa–ri (Pháp), ông còn để lại 123 công trình khoa học khác trong ngành y văn thế giới. Ông là người có công lớn trong việc đào tạo đội ngũ các thầy thuốc có y đức, giỏi chuyên môn. Ba người con của giáo sư Tôn Thất Tùng là Tôn Nữ Ngọc Trân, Tôn Nữ Hồng Tâm và Tôn Thất Bách đều tiếp nối truyền thống, sự nghiệp của cha trong ngành y. Trong đó, nổi tiếng nhất là phó giáo sư, viện sĩ, bác sĩ Tôn Thất Bách (1946 – 2004) là chuyên gia đầu ngành về tim mạch của Việt Nam và Thế giới; được phong phó giáo sư y học, nhà giáo nhân dân, Viện sĩ Viện Hàn lâm ngoại khoa Pháp, Viện sĩ viện hàn lâm, khoa học Niu–ooc (New York) – Mỹ, Tiến sĩ danh dự trường Đại học Ô–đéc, U–crai–na (Odessa, Ukraine).
Gia đình giáo sư, bác sĩ Tôn Thất Tùng là gia đình y đức, nổi tiếng trong lịch sử y học của Việt Nam và thế giới.
Câu hỏi:
a. Truyền thống của gia đình giáo sư Tôn Thất Tùng được thể hiện như thế nào qua thông tin trên?
b. Em còn biết những truyền thống nào khác của các gia đình, dòng họ?
c. Em hiểu thế nào là truyền thống gia đình, dòng họ?
Gợi ý trả lời
a. Truyền thống của gia đình giáo sư Tôn Thất Tùng được thể hiện: Ba người con của Giáo sư đều tiếp nối truyền thống, sự nghiệp của cha trong ngành Y. Là gia đình nổi tiếng trong lịch sử y học của Việt Nam và thế giới.
b. Những truyền thống khác của gia đình, dòng họ là: nghề giáo viên, nghề làm gốm, nghề đúc đồng, nghề làm quạt giấy, nghề đi biển, nghề làm mộc....
c. Truyền thống gia đình, dòng họ là những giá trị tốt đẹp được hình thành trong quá trình và phát triển, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, được mọi người trong một gia đình, dòng họ thực hiện.
2. Ý nghĩa của truyền thống gia đình, dòng họ
Đọc thông tin và trả lời câu hỏi GDCD 6 Cánh Diều trang 6
LÀM GIÀU TỪ NGHỀ LÀM CỐM TRUYỀN THỐNG
Kế thừa nghề làm cốm của gia đình, khi lớn lên chị Huỳnh Thị Tuyết ở xã Cát Tường, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định quyết định chọn nghề làm cốm truyền thống để lập nghiệp. Chị Nga đã mở rộng quy mô sản xuất và đa dạng hóa sản phẩm có thương hiệu nổi tiếng; đồng thời, tích cực tìm kiếm thị trường tiêu thụ để tạo đầu ra ổn định cho sản phẩm.
Đến nay, nghề cốm truyền thống của gia đình của chị Nga đã xây dựng được thương hiệu nổi tiếng, mang lại thu nhập cho gia đình và tạo công ăn việc làm cho nhiều người ở địa phương.
Câu hỏi:
a. Vì sao chị Nga đã thành công trong nghề làm cốm?
b. Theo em, truyền thống gia đình, dòng họ mang lại điều gì cho mỗi chúng ta?
Gợi ý trả lời:
a. Theo em, chị Nga thành công trong nghề làm cốm vì đây là nghề truyền thống của gia đình chị, từ xa xưa chị đã học hỏi và tiếp thu được những kinh nghiệm nhất định về nghề cốm. Do đó, khi theo nghề làm cốm, chị dễ dàng thành công hơn so với các nghề khác.
b. Truyền thống gia đình, dòng họ mang lại cho mỗi chúng ta thêm những kinh nghiệm và sức mạnh trong cuộc sống, góp phần làm phong phú truyền thống và bản sắc dân tộc, nhất là thời đại ngày nay.
3. Giữ gìn, phát huy truyền thống gia đình, dòng họ
Thảo luận các tình huống GDCD 6 Cánh Diều trang 6, 7
- Tình huống 1:
Tiến sinh ra trong một gia đình, dòng họ có truyền thống hiếu học, từ bao đời nay đều có người học giỏi, đỗ đạt cao, một số người là tiến sĩ, nhiều người là cử nhân đại học, đang công tác ở nhiều nơi trên đất nước. Tự hào về dòng họ của mình, Tiến quyết tâm phấn đấu học giỏi để tiếp bước truyền thống của gia đình, dòng họ mình. Suốt từ lớp 1 đến lớp 6 Tiến luôn chăm chỉ học hành ở trường và ở nhà. Năm nào Tiến cũng là học sinh xuất sắc.
Tiến đã biết giữ gìn, phát huy truyền thống của gia đình, dòng họ như thế nào?
- Tình huống 2:
Yến sinh ra trong một gia đình làm nghề dệt chiếu cói truyền thống. Đời cụ, đời ông, đời bố và các cô, chú, bác của Yến đều có người theo nghề này. Tự hào về nghề truyền thống của gia đình, Yến thường hỏi bố mẹ để tìm hiểu về nghề dệt chiếu cói của gia đình, dòng họ mình từ các đời. Ngay từ khi học lớp 6, khi có thời gian ở nhà, Yến thường giúp bố mẹ và dần làm quen về cách dệt chiếu cói. Tiếp nối bố mẹ, Yến học hỏi từng bước và quyết đi theo nghề dệt chiếu cói của gia đình.
Yến đã làm gì để giữ gìn truyền thống của gia đình?
Gợi ý trả lời:
Tình huống 1: Tiến đã biết giữ gìn, phát huy truyền thống của gia đình, dòng họ: Được sinh ra trong một gia đình, dòng họ có truyền thống hiếu học nên Tiến luôn quyết tâm phấn đấu học giỏi. Từ lớp 1 -> 6 Tiến luôn chăm chỉ học và đạt học sinh xuất sắc.
Tình huống 2: Để giữ gìn nghề truyền thống gia đình, Yến đã hỏi bố mẹ để tìm hiểu về nghề dệt chiếu cói của gia đình mình, phụ giúp bố mẹ và làm quen về cách dệt chiếu cói => quyết định đi theo nghề dệt chiếu cói của gia đình.
III. Luyện tập GDCD 6 trang 7, 8
Câu 1: Em hãy bày tỏ quan điểm của mình với các ý kiến dưới đây:
A. Trong thời đại công nghiệp 4.0, con người càng phải giữ gìn và phát huy truyền thống của gia đình, dòng họ.
B. Chỉ những gia đình làm nghề cổ truyền mới cần giữ gìn và phát huy truyền thống của gia đình, dòng họ.
C. Gia đình, dòng họ nào cũng có truyền thống tốt đẹp cần phát huy
D. Chỉ những gia đình, dòng họ nổi tiếng mới có truyền thống tốt đẹp.
Gợi ý trả lời
- Em đồng ý với các ý kiến:
+ Ý kiến A: Cho dù trong thời đại nào đi chăng nữa con người vẫn cần giữ gìn và phát huy những truyền thống và giá trị tốt đẹp của gia đình, dòng họ mình; nhất là trong thời kỳ phát triển 4.0 con người lại càng phát giữ gìn và phát huy truyền thống của dân tộc để nó không bị mai một theo thời gian.
+ Ý kiến C: Truyền thống tốt đẹp nào gia đình, dòng họ cũng cần phải giữ gìn và phát huy không có phân biệt sang hay hèn, tất cả những truyền thống đều có giá trị như nhau.
- Em không đồng ý với các ý kiến:
+ Ý kiến B: Không chỉ những gia đình làm nghề cổ truyền mới cần giữ gìn và phát huy truyền thống của gia đình, dòng họ mà tất cả các truyền thống tốt đẹp đều được giữ gìn và phát huy.
+ Ý kiến D: Không chỉ những gia đình, dòng họ nổi tiếng mới có truyền thống tốt đẹp mà ngay cả khi dòng họ đó có nghèo về kinh tế nhưng những giá trị tốt đẹp của họ vẫn được lưu truyền đến các thế hệ mai sau.
Câu 2: Bình rất tự hào về nghề làm lồng đèn trung thu truyền thống do ông nội là “nghệ nhân làm lồng đèn” đã truyền lại cho con cháu trong gia đình. Bình kể với các bạn rằng, để làm được một chiếc lồng đèn đòi hỏi nhiều công đoạn rất công phu, tỉ mỉ và sự khéo léo của đổi bàn tay. Nghe kể, một số bạn tỏ vẻ coi thường nói: Nghề làm lồng đèn thì có gì cao siêu mà tự hào, phải học giỏi, đỗ đạt cao hay phát minh ra cái gì đó thì mới đáng kể chứ!
a. Theo em, suy nghĩ của các bạn là đúng hay sai? Tại sao ?
b. Em có thể học tập được điều gì ở Bình?
Gợi ý trả lời
a. Theo em, suy nghĩ của các bạn là không đúng. Vì nghề làm lồng đèn cũng là một nghề truyền thống và là truyền thống tốt đẹp của gia đình nhà bạn Bình. Vì vậy, việc bạn Bình yêu và tự hào về nghề làm lồng đèn là đúng đắn. Các bạn khác không được phép chế giễu, coi thường nghề truyền thống của gia đình bạn.
b. Điều em học tập được ở bạn Bình: Luôn giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ mình.
Câu 3. Em đã làm gì để giữ gìn và phát huy truyền thống của gia đình, dòng họ trong học tập và lao động?
Gợi ý trả lời
Dòng họ em là dòng họ nổi tiếng về sự hiếu học, hiếu thảo của con cháu trong gia đình. Tiếp nối truyền thống đó, em luôn cố gắng hoàn thiện bản thân mỗi ngày, biết vâng lời, lễ phép, kính trên nhường dưới và đặc biệt cố gắng phấn đấu, chăm chỉ học tập để đạt được kết quả học tập cao nhất, xứng đáng là người con, người cháu của dòng họ.
>> Chi tiết: Em đã làm gì để giữ gìn và phát huy truyền thống của gia đình, dòng họ trong học tập và lao động
IV. Vận dụng GDCD 6 trang 8
Câu 1: Em hãy lập và thực hiện kế hoạch cá nhân về giữ gìn, phát huy truyền thống gia đình, dòng họ mình theo các bước sau:
- Tìm hiểu truyền thống của gia đình, dòng họ mình.
- Lập kế hoạch chỉ tiết về giữ gìn, phát huy truyền thống của gia đình, dòng họ mình bằng những việc làm cụ thể, thiết thực, phù hợp.
(Yêu cầu: dự kiến thời gian, các bước thực hiện, biện pháp thực hiện, người có thẻ hồ trợ)
- Thực hiện kế hoạch đề ra.
Gợi ý
Tham khảo chi tiết: Lập và thực hiện kế hoạch cá nhân về giữ gìn, phát huy truyền thống gia đình, dòng họ mình
Câu 2. Thử làm “Phóng viên nhí”
Em hãy phỏng vấn 3 người lớn tuổi trong dòng họ của em hoặc các dòng họ xung quanh về truyền thống của dòng họ mình. Sản phẩm của các em sẽ được trưng bày trong lớp vào tuân học tiếp theo.
Gợi ý:
- Lấy tin (phỏng vấn về đòng họ đó);
- Lấy ảnh, tư liệu;
- Viết bài báo.
Thực hiện
Bước 1: Chuẩn bị câu hỏi phỏng vấn
VD:
? Bác hãy kể những truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ mình ạ?
? Theo chú, có phải chúng ta cần giữ gìn và phát huy tất cả các truyền thống của gia đình và dòng họ không ạ?
? Theo chị, cần phải làm gì và không nên làm gì để phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình và dòng họ ạ?
? Bác có đồng ý giới thiệu về truyền thống của dòng họ mình lên các trang mạng xã hội không ạ?
? Những truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ đã ảnh hưởng như thế nào đến cuộc đời của ông ạ?
Bước 2: Liên hệ nhân vật phỏng vấn.
Bước 3: Chuẩn bị đạo cụ phỏng vấn: Micro, máy quay, máy ảnh, máy ghi âm.
Bước 4: Chọn địa điểm phỏng vấn.
Bước 5: Tiến hành phỏng vấn, quay video, chụp ảnh.
Bước 6: Biên tập, chỉnh sửa, hoàn thiện.
>> Bài tiếp theo: Giáo dục công dân 6 bài 2 Yêu thương con người Cánh Diều
