Lịch Sử

Bữa tui chép lời giải ở bài Giải bài tập SGK Lịch sử 12 bài 12 á

* Những chuyển biến mới về kinh tế: nền kinh tế Việt Nam tuy có một số chuyển biến tuy nhiên về cơ bản vẫn là nền kinh tế nông nghiệp nghèo nàn, lạc hậu, chậm phát triển.

* Những chuyển biến mới về xã hội: bên cạnh những giai cấp cũ, xã hội Việt Nam xuất hiện thêm các giai cấp mới, tiếp tục bị phân hóa và có ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng tham gia cách mạng.

- Giai cấp địa chủ phong kiến: tiếp tục phân hóa, một bộ phận trung, tiểu địa chủ có tham gia phong trào dân tộc chống Pháp và tay sai.

- Giai cấp nông dân:

+ Bị đế quốc, phong kiến chiếm đoạt ruộng đất, phá sản không lối thoát.

+ Mâu thuẫn giữa nông dân Việt Nam với đế quốc phong kiến tay sai gay gắt.

+ Nông dân là một lực lượng cách mạng to lớn của dân tộc.

- Giai cấp công nhân:

+ Ngày càng phát triển (đến 1929 có trên 22 vạn người), bị tư sản áp bức bóc lột gắn bó với nông dân có truyền thống yêu nước.

+ Chịu ảnh hưởng của trào lưu cách mạng vô sản, trở thành một động lực của phong trào dân tộc dân chủ theo khuynh hướng cách mạng tiên tiến.

- Giai cấp tiểu tư sản:

+ Phát triển nhanh về số lượng, có tinh thần dân tộc chống Pháp và tay sai.

+ Bộ phận học sinh, sinh viên, trí thức nhạy cảm với thời cuộc, tha thiết canh tân đất nước, hăng hái đấu tranh vì độc lập tự do của dân tộc.

- Tư sản: bị phân hóa thành hai bộ phận:

+ Tư sản mại bản: quyền lợi gắn chặt với đế quốc nên cấu kết chặt chẽ với chúng.

+ Tư sản dân tộc: kinh doanh độc lập, có khuynh hướng dân tộc và dân chủ.

Sau khi nhìn nhận được đất nước đang bị thực dân Pháp khai thác thuộc địa với những chính sách thô bạo, khiến đời sống người dân khổ cực. Hai nhà yêu nước là Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh đã gây vang dội với những phong trào yêu nước.

Đầu tiên khi hưởng ứng cách mạng tháng 10 - Nga, Phan Bội Châu đã như tiếp nhận một luồng sáng mới. Đã cùng với những nhà tri thức hoạt động phong trào yêu nước, tuy nhiên không thành công.

Với nhà yêu nước Phan Châu Trinh ông đã viết Thất điều thư tổ chức diễn thuyết, vạch những tội ác của chế độ quân chủ, ở Việt Nam. Hô hào Khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh. Ông tiếp tục tuyên truyền lên án chế độ quân chủ vào trong nước với những nhà tri thức yêu nưỡ, khơi dậy các phong trào yêu nước lúc bấy giờ.

Trong bối cảnh đó rất nhiều người Việt Nam sống ở pháp đã tham gia hoạt động yêu nước, chuyển các tài liệu sách báo về nước để khai sáng hoạt động yêu nước trong nước. tập hợp những nhà tri thức sinh viên yêu nước 1923 đã tổ chức hội tâm tâm xã.

Trong cuộc khia thác thuộc địa lần thứ hai của Pháp, Pháp đã có những sự phát triển mới. Đầu tư lớn vào nông nghiệp và một số nghành công nghiệp. Điều này đã làm ít nhiều thay đổi cơ cấu kinh tế ở Việt Nam tuy nhiên người dân ở đây vẫn phải chịu nhiều khổ cực.

Do cuộc khai thác của thuộc địa cảu pháp đã làm cho các tầng lớp trong xã hội có sự chuyển biến.

- Giai cấp địa chủ phong kiến tiếp tục bị phân hóa. Một bộ phận địa chủ vừa và nhỏ nhận thức được và cũng bị chịu ít nhiều bóc lột của Pháp nên tham gia vào phong trào dân tộc chống Pháp.

- Giai cấp nông dân:đây là giai cấp có nhiều mâu thuẫn với đế quốc và tay sai vô cùng gay gắt. Đây là lực lượng cách mạng to lớn của dân tộc. Và cũng chịu rất nhiều sự bóc lột của thực dân và địa chủ.

- Giai cấp tiểu tư sản: phát triển nhanh chóng về số lượng, họ có tinh thần dân tộc, chống thực dân Pháp và tay sai. Phần lớn là các học sinh trí thức có nhận thức và có sự nhạy cảm với thời cuộc và hang hái chiến đấu vì độc lập tự do.

- Giai cấp tư sản: ra đời sau chiến tranh thế giới thứ nhất, bị thực dân Pháp chèn ép, bộ phận này phân hóa thành hai bộ phận: Tư sản mại bản (quyền lợi gắn với đế quốc) và tư bản dân tộc (có khuynh hướng dân tộc và dân chủ).

- Giai cấp công nhân Việt Nam: phát triển nhanh chóng về số lượng, và bị bóc lột nặng nề có quan hệ gắn kết với nông dân. Và đây là lực lượng chủ yếu trong phong trào dân tộc.

Pháp tăng cường đầu tư với tốc độ nhanh, quy mô lớn vào các ngành kinh tế ở Việt Nam:

- Nông nghiệp: đầu tư nhiều nhất, mở rộng diện tích đồn điền cao su, nhiều công ty cao su được thành lập (Đất đỏ, Mi-sơ-lanh…)

- Công nghiệp: đặc biệt là khai thác mỏ than, mở mang các ngành dệt, muối, xay xát,….

- Thương nghiêp: ngoại thương phát triển, giao lưu buôn bán nội địa được đẩy mạnh.

- Giao thông vận tải: phát triển, mở rộng để phục vụ công cuộc khai thác.

- Ngân hàng Đông Dương: nắm quyền chỉ huy kinh tế Đông Dương, phát hành tiền giấy và cho vay lãi.

- Tăng thu các loại thuế.

=> Tất cả các chính sách của Pháp đối với kinh tế Việt Nam đều nhằm mục đích bóc lột nền kinh tế Việt Nam, mang lại lợi ích kinh tế cho tư bản Pháp, nhằm phục hồi nền kinh tế Pháp sau chiến tranh thế giới thứ nhất.

* Các xu thế phát triển của thế giới hiện nay:

1. Các nước ra sức điều chỉnh chiến lược phát triển lấy kinh tế làm trọng điểm và mở rộng hợp tác.

2. Quan hệ theo hướng đối thoại, thỏa hiệp, với đặc điểm nổi bật là: mâu thuẫn và hài hòa, cạnh tranh và hợp tác, tiếp xúc và kiềm chế…

3. Ở nhiều khu vực lại bùng nổ các cuộc nội chiến và xung đột, thế giới bị đe dọa bởi chủ nghĩa ly khai, khủng bố.

4. Toàn cầu hóa đã trở thành một xu thế tất yếu. Các quốc gia dân tộc đang đứng trước thời cơ thuận lợi và thách thức gay gắt để vươn lên.

* Thời cơ và thách thức đối với các dân tộc:

- Thời cơ:

+ Từ sau “Chiến tranh lạnh” bối cảnh chung của thế giới là ổn định nên các nước có cơ hội thuận lợi trong việc xây dựng và phát triển đất nước.

+ Tăng cường hợp tác và tham gia các liên minh kinh tế khu vực.

+ Các nước đang phát triển có thể tiếp thu những tiến bộ khoa học – kĩ thuật và nguồn đầu tư của nước ngoài để rút ngắn thời gian xây dựng và phát triển đất nước.

- Thách thức:

+ Các nước đang phát triển cần nhận thức đầy đủ sự cần thiết tất yếu và tìm kiếm con đường, cách thức hợp lí nhất trong quá trình hội nhập quốc tế, biết phát huy thế mạnh của mình.

+ Hầu hết các nước đang phát triển có điểm xuất phát thấp về kinh tế, trình độ dân trí và chất lượng nguồn lực còn hạn chế.

+ Sự cạnh tranh quyết liệt của thị trường thế giới.

+ Việc sử dụng hiệu quả các nguồn vốn vay từ bên ngoài….

+ Vấn đề giữ gìn, bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc và sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại.

Những nội dung chủ yếu của lịch sử thế giới từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai:

- Sau chiến tranh thế giới thứ 2, một trật tự thế giới mới được xác lập, đó là trật tự hai cực Ianta.

- Chủ nghĩa xã hội đã vượt ra khỏi phạm vi một nước, trở thành một hệ thống thế giới.

- Cao trào giải phóng dân tộc phát triển mạnh mẽ ở các nước Á, Phi, Mĩ Latinh. Hệ thống thuộc địa và chế độ phân biệt chủng tộc bị sụp đổ hoàn toàn.

- Trong nửa sau thế kỉ XX, hệ thống đế quốc chủ nghĩa đã có những biến chuyển quan trọng.

- Quan hệ quốc tế được ở rộng và đa dạng.

- Cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật đã diễn ra với quy mô, nội dung và nhịp điệu chưa từng thấy trong lịch sử đã mang lại nhiều thành tựu quan trọng đối với nhân loại, bên cạnh đó là những hệ quả tiêu cực.

Về thời cơ:

+ Từ sau Chiến tranh lạnh, hòa bình thế giới được củng cố, nguy cơ chiến tranh thế giới bị đẩy lùi. Xu thế chung của thế giới là hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển.

+ Các quốc gia đều ra sức điều chỉnh chiến lược phát triển và lấy kinh tế làm trọng điểm, cùng sự tăng trưởng hợp tác và tham gia các liên minh kinh tế khu vực và quốc tế.

+ Các nước đang phát triển có thể khai thác các nguồn vốn đầu tư, kĩ thuật công nghệ và kinh nghiệm quản lí từ bên ngoài, nhất là các tiến bộ khoa học-kĩ thuật để có thể :”đi tắt đón đầu” rút ngắn thời gian xây dựng và phát triển đất nước…

Như thế, bối cảnh chung của thế giới là có nhiều cơ hội và thuận lợi cho các nước trong công cuộc phát triển đất nước. Vấn đề là có tầm nhìn và nắm bắt kịp thời, không bỏ lỡ thời cơ.

- Về thách thức:

+ Các nước đang phát triển cần nhận thức đầy đủ sự cần thiết tất yếu và tìm kiếm con đường, cách thức hợp lí nhất trong quá trình hội nhập quốc tế, phát huy thế mạnh: hạn chế với mức thấp nhất những rủi ro, bất lợi và cả sai lầm; có những bước đi thích hợp, kịp thời.

+ Phần lớn các nước đang phát triển đều từ điểm xuất phát thấp về kinh tế, trình độ dân trí thấp, nguồn nhân lực đào tạo có chất lượng còn nhiều hạn chế.

+ Sự cạnh tranh quyết liệt của thị trường thế giới và các quan hệ kinh tế quốc dân còn nhiều bất bình đẳng, gây nhiều thiệt hại đối với các nước đang phát triển.

+ Vấn đề sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn vay.

+ Vấn đề giữ gìn, bảo vệ bản sắc bản sắc văn hóa dân tộc, kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại…

⟹ Toàn cầu hóa vừa là thời cơ, vừa là thách thức đối với các nước phát triển.

Trước đây khi chưa có khoa học phương thức sản xuất nghào nàn, kinh tế chậm phát triển đời sống nhân dân đói khổ. Khoa học ra đời đã đưa ra rất nhiều thành tựu những phát minh phục vụ sản xuất con người đưa nền kinh tế lên một bước mới.

Đặc điểm lớn nhất của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ hiện nay là khoa học kĩ thuật và sản xuất gắn bó mật thiết với nhau. Khoa học phát triển đua ra những kĩ thuật điêu luyện nhằm giúp công nghệ các nước phát triển nhanh chóng. Nếu như trước đây các phát minh được đưa ra như máy hơi nước còn đơn sơ và chủ yếu là những phát minh của những người dân lao động phục vụ cho bản thân và sản xuất, thì ngày nay những phát minh đã phát triển lên một tầm cao mới những phát minh ra máy điện tử, vật liệu mới đã giúp cho người lao động không còn mất quá nhiều sức lực trong sản xuất. Ngoài ra còn làm năng suất lao đông tăng lên mức rõ rệt.

Như vậy khoa học đã thực sự xâm nhập vào sản xuất, trở thành một lực lượng sản xuất trực tiếp, đưa đời sống nhân dân nâng cao thoát ra cảnh nghèo khổ.

Xu thế toàn cầu hóa được thể hiện:

- Trên cả hai lĩnh vực kinh tế và chính trị: tăng cường những ảnh hưởng, tác động lẫn nhau. Cụ thể:

+ Thứ nhất, sự phát triển và tác động của các quan hệ thương mại quốc tế.

+ Thứ hai, sự phát triển và tác động của các công ti xuyên quốc gia. Hiện nay, 500 công ti xuyên quốc gia trên thế giới đã kiểm soát ¾ giá trị thương mại toàn cầu.

+ Thứ ba, sự sát nhập và hợp nhất các công ti thành những tập đoàn sản xuất lớn nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh.

+ Thứ tư, sự ra đời các tổ chức liên kết kinh tế, tài chính quốc tế và khu vực như Ngân hàng thế giới (WB), Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Liên minh châu Âu (EU), Hiệp ước Thương mại tự do Bắc Mĩ (NAFTA), Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC)…