Lịch Sử 9 Cánh diều Bài 1: Nước Nga và Liên Xô từ năm 1918 đến năm 1945

I. Tình hình nước Nga trước khi Liên Xô thành lập (1918-1922)

Nêu những nét chính về tình nước Nga trước khi Liên Xô được thành lập?

Lời giải chi tiết:

- Từ năm 1918 đến năm 1920, nước Nga Xô viết phải đấu tranh chống lại lực lượng Bạch vệ nổi dậy ở trong nước và sự can thiệp của 14 nước đế quốc.

Trong bối cảnh đó, chính quyền Xô viết xây dựng quân đội lên tới hơn 5,3 triệu người;thực hiện chính sách Cộng sản thời chiến, phân hóa và từng bước tiêu diệt các nhóm quân Bạch vệ, đánh đuổi quân đội nước ngoài, bảo vệ thành quả cách mạng. Năm 1920, cuộc chiến đấu chống thù trong giặc ngoài về cơ bản kết thúc thắng lợi.

Tháng 3-1921, nước Nga tiến hành khôi phục kinh tế. Đảng Bôn-sê-vích thay thế chính sách Cộng sản thời chiến bằng chính sách Kinh tế mới do Lê-nin đề xướng: ban hành thuế lương thực, tổ chức lại công nghiệp, khôi phục thương nghiệp, cùng cố nền tài chính, khuyến khích tư bản nước ngoài đầu tư, kinh doanh ở Nga...

Nhờ thực hiện chính sách Kinh tế mới, nước Nga từng bước được phục hồi.Tháng 12-1922. Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (gọi tắt là Liên Xô)được thành lập, gồm bốn nước: Nga. Bê-lô-rút-xi-a, U-crai-na và Ngoại Cáp-ca-do.

II. Liên Xô từ năm 1922 đến năm 1945

Trình bày những thành tựu của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô. Công cuộc này còn tồn tại những hạn chế nào?

Lời giải chi tiết:

Những thành tựu của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô:

- Công nghiệp:Cuối thập niên 30 của thế kỉ XX, Liên Xô trở thành cường quốc công nghiệp hùng mạnh đứng đầu châu Âu và đứng thứ hai thế giới (sau Mỹ).

- Nông nghiệp: Hoàn thành tập thể hóa nông nghiệp, xây dựng nền nông nghiệp cơ giới hóa và sản xuất trên quy mô lớn.

- Văn hoá, xã hội:Tầng lớp bóc lột ở nông thôn bị xóa bỏ, nạn mù chữ được thanh toán, giáo dục phổ thông và giáo dục bậc cao phát triển, đời sống nhân dân được cải thiện.

- Hạn chế: Mất cân đối giữa công nghiệp nặng và công nghiệp nhẹ, giữa công nghiệp và nông nghiệp,vi phạm nguyên tắc tự nguyện trong tập thể hóa nông nghiệp,...

Luyện tập - Vận dụng

Luyện tập 1 trang 7 Lịch Sử 9: Hoàn thiện nội dung các giai đoạn của lịch sử nước Nga Liên Xô từ năm 1918 đến năm 1945 theo mẫu sau vào vở ghi.

Trả lời:

Vận dụng 2 trang 7 Lịch Sử 9: Sưu tầm tư liệu về thành tựu kinh tế của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô. Giới thiệu tư liệu đó với thầy cô và bạn học.

Trả lời:

(*) Tham khảo: Một số tư liệu về thành tựu kinh tế của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô:

Tư liệu 1 - Sản lượng một số sản phẩm công nghiệp của Liên Xô trong những năm 1928 - 1940

(Nguồn: Thế giới trong khủng hoảng, Quyển 2, NXB Pi-ơ-sơn, 2013, tr.48)

Tư liệu 2 - Nhà máy thủy điện Đni-ép (Dnepr) được xây dựng năm 1927. Đây là đập thủy điện lớn nhất châu Âu đương thời và được ca ngợi là một trong những thành tựu lớn nhất của chương trình công nghiệp hóa Liên Xô.