Lịch Sử 9 Cánh diều Bài 19: Châu Á từ năm 1991 đến nay

I. SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA CÁC NƯỚC ĐÔNG BẮC Á

Câu hỏi trang 95 Lịch sử 9 Cánh diều

Kinh tế - xã hội của Trung Quốc từ năm 1991 đến nay phát triển như thế nào ?

Trả lời:

- Từ sau năm 1991, Trung Quốc đẩy mạnh công cuộc cải cách, mở cửa một cách toàn diện và sâu rộng, làm thay đổi toàn bộ đời sống kinh tế xã hội của đất nước.

- Kinh tế, khoa học- kỹ thuật: Tốc độ tăng trưởng GDP liên tục tăng. Tỉ trọng đóng góp trong GDP toàn cầu tăng từ 8,1 % (2002) lên 18,8 % (2022). Vượt qua Nhật Bản, trở thành nền kinh tế thứ hai thế giới (từ năm 2010). Vươn lên trở thành cường quốc về khoa học - công nghệ, đạt nhiều thành tựu trên lĩnh vực chinh phục vũ trụ, giao thông vận tải, công nghệ sinh học,...

- Xã hội: Đời sống nhân dân được cải thiện và nâng cao, thu nhập bình quân đầu người tăng nhanh. Công cuộc xóa đói giảm nghèo được đẩy mạnh và đạt được thành tựu lớn. Hệ thống bảo hiểm y tế được thực hiện đối với hơn 1,4 tỉ người (2021).

Câu hỏi trang 95 Lịch sử 9 Cánh diều

Giới thiệu về tình hình kinh tế- xã hội của Nhật Bản từ năm 1991 đến nay?

Trả lời:

- Nhật Bản duy trì vị thế thứ hai thế giới về kinh tế từ cuối thế kỉ XX đến năm 2010. Các lĩnh vực sản xuất ô tô, tàu thuỷ, rô-bốt, công nghệ sinh học, công nghệ nano, năng lượng tái tạo, mặt hàng điện tử,... của Nhật Bản vẫn dẫn đầu thế giới.

- Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng kinh tế Nhật Bản chậm lại, không ổn định, phục hồi chậm sau các cuộc khủng hoảng năm 1997 và những năm 2008 - 2009. Bên cạnh đó, Nhật Bản phải đối phó với nhiều vấn đề xã hội như tình trạng già hóa dân số, thiếu lao động, dân số tăng trưởng âm, tỉ lệ tự tử và tội phạm gia tăng....

Câu hỏi trang 96 Lịch sử 9 Cánh diều

Giới thiệu về sự phát triển kinh tế- xã hội của Hàn Quốc từ năm 1991 đến nay?

Trả lời:

Sau năm 1991, Hàn Quốc tiếp tục phát triển mạnh, vươn lên trở thành quốc gia phát triển ở châu Á và trên thế giới.

Kinh tế, Tăng trưởng liên tục với tốc độ cao, quy mô kinh tế đứng thứ 10 thế giới, thứ 4 châu Á (2020). GDP tăng gấp 3 lần, từ 504.6 ti USD (2001) lên 1 910 tỉ USD (2022). Là một trong những nước dẫn đầu thế giới về đóng tàu, sản xuất hàng điện tử, công nghiệp ô tô, khai khoáng, thời trang, mĩ phẩm,.

Xã hội, Đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện. Hàn Quốc thuộc nhóm nước có chỉ số phát triển con người (HDI) cao. Âm nhạc, điện ảnh, thời trang, ẩm thực... có sức lan tỏa mạnh mẽ trên thế giới, từ đó gia tăng sức mạnh mềm của Hàn Quốc.

II. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA ASEAN TỪ NĂM 1991 ĐẾN NAY VÀ CỘNG ĐỒNG ASEAN

Câu hỏi trang 97 Lịch sử 9 Cánh diều

Mô tả quá trình phát triển của ASEAN từ năm 1991 đến nay?

Trả lời:

- Tháng 10-1991, Hiệp định Hoà bình Pa-ri được kí kết, vấn đề Cam-pu-chia được giải quyết. Quan hệ giữa Việt Nam với nhóm nước sáng lập ASEAN từ đối đầu chuyển sang giai đoạn hòa bình, hợp tác. Từ thập niên cuối của thế kỉ XX đến nay, ASEAN không ngừng phát triển, trở thành một tổ chức liên kết khu vực chặt chẽ, toàn diện trên nhiều lĩnh vực.

- Năm 1992: Kí thỏa thuận về Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN (AFTA).

- Năm 1995: Việt Nam trở thành thành viên thứ 7 của ASEAN.

- Năm 1997: Thông qua Tầm nhìn ASEAN năm 2020; Lào, Mi-an-ma gia nhập ASEAN

- Năm 1999: Cam-pu-chia gia nhập ASEAN, hoàn thành mục tiêu trở thành tổ chức khu vực với 10 quốc gia thành viên.

- Năm 2003: Ra Tuyên bố Ba-li II, xác định mục tiêu thành lập Cộng đồng ASEAN.

- Năm 2007: Công bố Hiến chương ASEAN.

- Năm 2015: Chính thức thành lập Cộng đồng ASEAN.

- Năm 2016: Thông qua Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN 2025.

Câu hỏi trang 97 Lịch sử 9 Cánh diều

Mô tả những nét chính của cộng đồng ASEAN?

Trả lời:

- Năm 2003, các nhà lãnh đạo của ASEAN quyết định thành lập Cộng đồng ASEAN vào năm 2020. Tuy nhiên, ngày 31-12-2015, Cộng đồng ASEAN đã chính thức được thành lập, sớm hơn 5 năm so với dự kiến.

Chính trị - An ninh: Chính trị, quốc phòng, an ninh và phòng chống tội phạm xuyên quốc gia, tư pháp,...

Kinh tế: Thương mại hàng hóa, đầu tư, dịch vụ, thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau

Văn hóa - Xã hội: Phát triển con người, phúc lợi và bảo hiểm xã hội, các quyền và bình đẳng xã hội, xây dựng bản sắc ASEAN,....

- Sự hình thành của Cộng đồng ASEAN đã tạo ra một dấu mốc quan trọng trong tiến trình liên kết, bảo đảm hòa bình, an ninh và tự cường lâu dài trong một khu vực hướng

ra bên ngoài, với các nền kinh tế năng động, cạnh tranh và liên kết sâu rộng. Đồng thời, sự hình thành Cộng đồng ASEAN là bước chuẩn bị nền tăng, định hướng và khuôn khô cho ASEAN bước vào giai đoạn mới với những mục tiêu liên kết cao hơn.

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu 1: Lập bảng thống kê về sự phát triển kinh tế – xã hội của Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc theo mẫu sau vào vở ghi.

Trả lời: