Giao diện mới của VnDoc Pro: Dễ sử dụng hơn - chỉ tập trung vào lớp bạn quan tâm. Vui lòng chọn lớp mà bạn quan tâm: Lưu và trải nghiệm
Bé Heo Văn học lớp 9

Phân tích bài thơ Bếp Lửa của Bằng Việt

3
3 Câu trả lời
  • Ngọc Mỹ Nguyễn
    Ngọc Mỹ Nguyễn

    1. Mở bài:

    - Bài thơ “Bếp lửa” của Bằng Việt sáng tác năm 1963, khi tác giả là sinh viên du học ở Liên Xô.

    - Dòng hồi tưởng và suy ngẫm của người cháu đã trưởng thành, bài thơ gợi lại những kỉ niệm xúc động tình bà cháu,

    - Tình cảm kính yêu và biết ơn vô hạn của cháu đối với bà, cùng là đối với quê hương, đất nước.

    2. Thân bài:

    * Phân tích:

    - Hình ảnh bếp lửa gắn với những kỉ niệm vui buồn của tuổi thơ.

    Bài thơ mở ra với hình ảnh bếp lửa, gắn liền với hình ảnh người bà tần tảo sớm khuya:

    Một bếp lửa chờn vờn sương sớm,

    Một bếp lửa ấp iu nồng đượm,

    Cháu thương bà biết mấy nắng mưa…

    - Bếp lửa khơi dòng hoài niệm, khơi dòng cảm xúc.

    - Từ "ấp iu" gợi liên tưởng đến bàn tay khéo léo và tấm lòng kiên trì của người nhóm lửa.

    -> Người bà mỗi sớm nhen lên ngọn lửa, ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác, suốt một đời…

    - Hồi tưởng về thời gian được sống trong tình yêu thương, chăm chút của bà.

    - Cuộc sống nhọc nhằn của hai bà cháu trước cách mạng và trong kháng chiến: đói mòn đói mỏi, khô rạc ngựa gầy, xóm làng bị giặc đốt cháy tàn cháy rụi…

    - Cha mẹ đi kháng chiến, cháu ở cùng bà, được bà chăm sóc: Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học…

    - Tuổi thơ vất vả gắn liền với bếp lửa bập bùng, bếp lửa hiện diện như tình thương ấm áp, như sự cưu mang, an ủi của bà đối với đứa cháu nhỏ, như một phần cuộc đời gian truân của chính bà.

    - Tuy vất vả, nhọc nhằn nhưng bà vẫn vượt qua tất cả để các con yên tâm đánh giặc nơi chiến trường xa:

    Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen,

    Một ngọn lửa lòng bà luôn ủ sẵn,

    Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng.

    - Đến đây thì hình ảnh bếp lửa đã mang ý nghĩa tượng trưng sâu sắc: tình thương — sự sống — niềm tin bất diệt.

    - Những suy ngẫm của người cháu về bà, gắn liền với hình ảnh bếp lửa hồng quen thuộc.

    - Tình cảm thương yêu và biết ơn chân thành: Cháu thương bà biết mấy nắng mưa.

    - Giữa người bà và bếp lửa như có những nét tương đồng. Bà là người ấp iu giữ lửa, người nhóm lửa để ngọn lửa của tình thương trong mỗi gia đình luôn cháy sáng, nối kết quá khứ, hiện tại, tương lai

    - Cháu giờ đã trưởng thành, được chắp cánh bay xa nhưng luôn nhớ về bà, về bếp lửa của gia đình. Bếp lửa đã thành điểm nhớ, thành chỗ dựa tinh thần cho đứa cháu xa quê: Ôi kì lạ và thiêng liêng bếp lửa…

    3. Kết bài:

    - Bài thơ Bếp lửa mang một ý nghĩa triết lí sâu sắc: Những gì là kỉ niệm thân thiết của tuổi thơ đều có sức toả sáng, nuôi dưỡng tâm hồn, nâng đỡ con người trong hành trình dài rộng của cuộc đời.

    - Tình cảm gia đình là cơ sở vững chắc của tình yêu quê hương đất nước.

    0 Trả lời 31/05/23
    • Người Sắt
      Người Sắt

      Văn học truyền tải những tình cảm, cảm xúc cao đẹp, trong sáng cho tâm hồn con người hướng tới cái đẹp của chân, thiện, mỹ. Vì vậy, văn học giống như nguồn sống cho tâm hồn mỗi người. Những trang thơ làm giàu những cảm xúc ta đã có và làm giàu những cảm xúc ta chưa có. Bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt là một bài thơ như vậy. Tìm đến thơ Bằng Việt, đâu đó vẫn làm rung động tâm hồn ta với những trăn trở riêng, vẫn ám ảnh và đầy ắp kỉ niệm về sự hy sinh của người bà cần mẫn và tình yêu thương của bà cháu.

      Bài thơ “Bếp lửa” như tiếng lòng của người cháu đối với bà trong những năm tháng tuổi thơ đầy gian nan, lo âu. Hình ảnh “bếp lửa” gần gũi, giản dị trong mỗi gia đình Việt Nam xưa nhưng dường như có sức ám ảnh, lay động trái tim tác giả. Bởi bếp lửa gắn liền với bà, gắn với những kỉ niệm tuổi thơ không thể phai mờ.

      Một bếp lửa chờn vờn sương sớm

      Một bếp lửa ấp iu nồng đượm

      Cháu thương bà biết mấy nắng mưa

      Ôi kỳ lạ và thiêng liêng bếp lửa

      Điệp từ “một bếp lửa” có sức truyền cảm, cảm xúc lớn mà chân thành, gợi cho tác giả luôn có một nỗi nhớ thường trực trong đó. Hình ảnh ngọn lửa “đong đưa”, “ấp ủ” thể hiện sự gắn bó, không thể tách rời. Hàng loạt kí ức về bà, về kỉ niệm xưa cứ ùa về thật mạnh mẽ khiến tác giả phải thốt lên “ôi”. Một chữ “ôi” sao mà chan chứa yêu thương, thiêng liêng quá, tha thiết quá. Chắc hẳn Bằng Việt đã có những năm tháng đáng nhớ và đáng quý khi ở bên bà. Kỉ niệm cứ ùa về:

      Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói

      Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi

      Bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy

      Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu

      Nghĩ lại bây giờ sống mũi còn cay

      Một tuổi thơ khốn khó, vất vả bên cạnh bà. Một cậu bé bốn tuổi đã quá quen thuộc với mùi khói từ đám cháy. Đất nước rơi vào ách đô hộ, nạn đói thảm khốc là điều khó tránh khỏi. Khói bếp tuổi thơ trong khóe mắt, âm ỉ cả một bầu trời tuổi thơ. Chữ “cay” cuối câu thơ như lắng lại, gieo vào lòng người một nỗi buồn man mác. Là sống mũi “cay” hay cay đắng tuổi thơ, là thương bà, thương cha mẹ hay thương bếp lửa sớm mai.

      Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa

      Tu hú kêu trên những cánh đồng xa

      Khi tu hú kêu bà còn nhớ không bà

      Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế

      Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế

      “Tám năm” là khoảng thời gian dài, khoảng thời gian tuổi thơ cháu vất vả bên bà ngoại. Bà và cháu cùng nhau đốt lửa, thắp sáng cuộc đời và thắp sáng tình yêu thương vô bờ bến. Tiếng “tu hú” lặp đi lặp lại trong câu thơ làm cho nhịp thơ đau đớn, khắc khoải. Tu hú sao gọi là hè, tu hú sao gọi là lúa chín, cả ước mơ của cháu tôi về tương lai đất nước hòa bình, độc lập.

      Mẹ cùng cha công tác bận không về

      Cháu ở cùng bà bà bảo cháu nghe

      Bà dạy cháu làm bà chăm cháu học

      Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc

      Tu hú ơi chẳng đến ở cùng bà

      Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa

      Một bài thơ cảm động. Một khổ thơ cảm động được bộc lộ ra sau bao năm đè nén trong lòng. Những năm tháng chung sống với bà tuy khó khăn nhưng tràn đầy yêu thương. Cậu bé thương bà vất vả bên bếp lửa, thương bà một mình nuôi cháu khôn lớn. Và tiếng tu hú làm lòng nặng trĩu.

      Tình bà cháu trong bài thơ này thực sự khiến người đọc rơi nước mắt. Đất nước chìm trong bom đạn nhưng bà luôn bảo vệ, chăm sóc cho anh từ bữa ăn đến giấc ngủ. Không có tình yêu nào thiêng liêng và cao cả hơn.

      Nhưng chiến tranh đã lấy đi bao nhiêu thứ, máu và nước mắt, cả tình yêu:

      Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi

      Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh

      Vẫn vững lòng bà dặn cháu đinh ninh

      Bố ở chiến khu bố còn việc bố

      Mày có viết thư chớ kể này kể nọ

      Cứ bảo nhà vẫn được bình yên

      Sự hi sinh cao cả của người bà dành cho cháu. Dù gian khổ, mất mát, hậu phương phải luôn là chỗ dựa vững chắc, bình yên nhất cho tiền tuyến. Hình ảnh người bà trong bài thơ này đầy đức hy sinh cho gia đình, cho đất nước. Lời dặn dò của bà với cháu nặng như ngàn thu, chan chứa tình cảm sâu sắc. Bà thương cháu, thương con, thương quê nghèo.

      Một ngọn lửa lòng bà luôn ủ sẵn

      Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng

      Nhóm yêu thương khoai sắn ngọt bùi

      Nhóm nồi xôi gạo sẻ chung đôi

      Khổ thơ cuối là khoảnh khắc trở về với thực tại của tác giả, như một chuyến trở về tuổi thơ. Giọng thơ trùng xuống, xúc động nghẹn ngào:

      Giờ cháu đã đi xa, có ngọn khói trăm tàu

      Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả

      Nhưng vẫn chẳng lúc nào quên nhắc nhở

      Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa

      Đứa cháu bé nhỏ của bà giờ đã lớn, đến một đất nước xa xôi cách bà nửa vòng trái đất, nhưng những ký ức tuổi thơ ấy mãi là một điều thiêng liêng mà bà luôn trân trọng.

      Bài thơ “Bếp lửa” với ngôn từ giản dị, hành văn nhẹ nhàng nhưng dường như khiến người đọc thấy cay cay nơi khóe mắt. Một bài thơ chan chứa yêu thương, chan chứa hạnh phúc giữa bao cay đắng của cuộc đời.

      0 Trả lời 31/05/23
      • Phô Mai
        Phô Mai

        Bạn tham khảo bài viết hay nhé: https://vndoc.com/phan-tich-bai-tho-bep-lua-cua-nha-tho-bang-viet-87359

        0 Trả lời 31/05/23

        Văn học

        Xem thêm