Tản văn là gì? Một số yếu tố của tản văn
Thơ năm chữ (hay Ngũ ngôn) là một thể thơ kinh điển, nổi bật trong dòng chảy văn học Việt
Cùng với Tùy bút và Bút ký, Tản văn thuộc nhóm thể loại văn xuôi giàu tính chủ quan và cảm xúc, nhưng lại mang một sắc thái riêng biệt.
Bài viết này được xây dựng để giúp bạn hiểu rõ Tản văn là gì, nội dung, hình thức… của thể loại văn xuôi này.
Hãy cùng bước vào thế giới của Tản văn để cảm nhận sự duyên dáng, chiêm nghiệm những điều bình dị và khám phá phong cách viết đầy mê hoặc của nó.
Mục lục bài viết
1. Tản văn là gì?
Tản văn là một tiểu loại kí thường sử dụng đồng thời cả yếu tố tự sự và trữ tình, có thể còn kết hợp nghị luận, miêu tả,… nhằm thể hiện những rung cảm thẩm mĩ và quan sát tinh tế của tác giả về các đối tượng đa dạng trong đời sống.
2. Nội dung của tản văn
Thường nêu lên các hiện tượng chân thực, gần gũi với cuộc sống nhưng giàu ý nghĩa xã hội. Qua đó, người viết bộc lộ trực tiếp tình cảm, suy nghĩ mang đậm cá tính của mình.
3. Hình thức của tản văn
Tản văn thường không quá dài, tập trung vào một chủ đề nhất định và diễn đạt một cách ngắn gọn, cô đọng.
4. Chất trữ tình trong tản văn
Chất trữ tình trong tản văn là yếu tố được tạo từ vẻ đẹp của cảm xúc, suy nghĩ, vẻ đẹp của thiên nhiên tạo vật để tạo nên rung động thẩm mĩ cho người đọc.
5. Cái tôi trong tản văn
Cái tôi trong tản văn là yếu tố thể hiện cảm xúc, suy nghĩ riêng của tác giả qua văn bản. Thông thường, có thể nhận biết cái tôi ấy qua các từ nhân xưng ngôi thứ nhất.
6. Ngôn ngữ tản văn
Ngôn ngữ tản văn thường tinh tế, sống động, mang hơi thở đời sống, giàu hình ảnh và chất trữ tình.
7. Đặc điểm của tản văn
- Gần với tuỳ bút, cũng là loại tác phẩm tự sự phi hư cấu, sử dụng kết hợp nhiều phương thức biểu đạt.
- Nội dung thường nêu lên các hiện tượng chân thực, gần gũi với cuộc sống nhưng giàu ý nghĩa xã hội.
- Thông qua nội dung, người viết bộ lộ trực tiếp tình cảm, suy nghĩ mang đậm cá tính của mình.
- Cái tôi của tác giả luôn hiện diện rõ nét, nhưng việc triển khai những liên hệ, suy tưởng phần nào được tiết chế so với tuỳ bút.
8. Yếu tố tự sự và trữ tình trong tuỳ bút, tản văn
Trong tuỳ bút, tản văn, yếu tố tự sự và yếu tố trữ tình luôn có sự kết hợp linh hoạt, tuỳ vào ý tưởng trung tâm được triển khai, đối tượng của sự quan sát, chiêm nghiệm và đặc điểm phong cách nghệ thuật của người viết.
- Ghi chép sự thật của đời sống => bộc lộ những suy nghĩ, tình cảm, cảm xúc của người viết
- Tuỳ vào đề tài và mục đích bài viết mà kết hợp các yếu tố tự sự và trữ tình với những mức độ khác nhau
=> Tuỳ bút sử dụng nhiều yếu tố trữ tình, còn tản văn dùng nhiều yếu tố tự sự.
9. Các loại tản văn
- Tản văn trữ tình
- Tản văn tự sự
- Tản văn nghị luận
- Tản văn miêu tả
- Tản văn khắc hoạ nhân vật
10. Các tác phẩm tiêu biểu
- Một thứ quà của lúa non: Cốm (Thạch Lam)
- Sài Gòn tôi yêu (Minh Hương)
- Tháng Giêng mơ về trăng non rét ngọt (Vũ Bằng)
- "Cánh đồng bất tận", "Hoa vàng cỏ xanh",... (Nguyễn Ngọc Tư)
- Chiếc lư đồng mắt cua, Tóc chị Hoài, Một chuyến đi,… (Nguyễn Tuân)
.....
