Đoạn thơ có thể chia làm ba phần: 8 câu đầu, 20 câu tiếp theo và 8 câu cuối

- 8 câu thơ đầu : hoàn cảnh đất nước và tâm trạng chia li.

- 20 câu tiếp : lời dặn dò của người cha.

- Còn lại : giao phó trọng trách với non sông đất nước.

- Phần 1 (8 câu đầu): Tâm trạng của người cha trong cảnh ngộ éo le, đau đớn.

- Phần 2 (20 câu tiếp): Cảnh đất nước trong nỗi đau thương, tang tóc.

- Phần 3 (8 câu cuối): Lời than về thế bất lực của người cha và lời trao gửi cho con.

– Phần 1 (8 câu thơ đầu): Cảnh sầu thảm đất Bắc trời Nam khi giặc xâm lược

– Phần 2 ( 20 câu thơ tiếp): Tội ác của giặc Minh và tiếng khóc xót thương vận nước.

– Phần 3 ( 8 câu cuối): Lời căn dặn của cha về trách nhiệm với đất nước