Giải Toán tiểu học: Phương pháp chia tỉ lệ
Tài liệu bồi dưỡng học sinh giỏi lớp 4, 5
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
CÁC PHƯƠNG PHÁP GIẢI TOÁN TIỂU HỌC
PHƯƠNG PHÁP CHIA TỈ LỆ
Người ta thường sử dụng phương pháp chia tỉ lệ khi gặp các bài toán đã cho
biết tỉ số của các số và cho biết tổng (hoặc hiệu) của các số đó. Nhiều bài toán
về đại lượng tỷ lệ thuận, về đại lượng tỉ lệ nghịch có thể giải được bằng phương
pháp này.
Ví dụ 1a. Nhà trường chia đều 800 quyển vở cho mỗi lớp của khối Năm và
khối Bốn. Hỏi mỗi khối được chia bao nhiêu quyển vở, biết rằng khối Năm có
3 lớp và khối Bốn có 5 lớp ?
Giải
Số lớp của hai khối Năm và Bốn là:
3 + 5 = 8 ( lớp )
Số vở của mỗi lớp là:
800 : 8 = 100 ( quyển )
Số vở của khối Năm là:
100 x 3 = 300 ( quyển )
Số vở của khối Bốn là :
100 x 5 = 500 ( quyển )
(hoặc 800 – 300 = 500)
Ở bài toán này ta tìm được hai số (là 300 và 500) mà tổng của hai số đó bằng
là mô hình cụ thể của bài toán được nêu ở ví dụ 1b sau đây
Ví dụ 1b. Hãy chia số 800 thành hai số tỉ lệ thuận với 3 và 5
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
Phân tích. Bài toán này đòi hỏi ta phải tìm hai số sao cho tổng của hai số đó
bằng 800 và tỉ số của chúng bằng 3/5. Ở Tiểu học có thể hiểu “tỉ số của hai số
bằng 3/5” một cách đơn giản như sau : nếu số thứ nhất gồm có 3 phần bằng
nhau thì số thứ hai gồm có 5 phần như thế. Thông thường ta hay dùng sơ đồ
đoạn thẳng để biểu diễn cụ thể tỉ số của các số
Khi giải bài toán này ta thường tiến hành theo các bước sau đây:
1.Vẽ sơ đồ đoạn thẳng (hình 6)
Ở bài toán này ta đã biểu diễn số thứ nhất thành 3 phần bằng nhau và số thứ hai
thành 5 phần như thế
2. Tính giá trị của mỗi phần. Muốn vậy ta làm như sau:
Đếm hoặc tính số phần của các số. Ở bài toán này, cả hai số có 8 phần bằng
nhau.
- Lấy tổng các số chia cho số phần đó. Ở bài toán này ta thực hiện phép chia
sau:
800 : 8 = 100
3. Tìm từng số. Ở bài toán này ta tìm số thứ nhất như sau:
100 x 3 = 300
Tìm số thứ hai như sau :
100 x 5 = 500
(hoặc : 800 – 300 = 500)
4. Kiểm tra lại cách giải (không phải yêu cầu bắt buộc)
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
Ở bài toán này ta thực hiện như sau :
- Tính xem tổng hai số vừa tìm có bằng 800 không?
300 + 500 = 800 ( đúng )
Nhìn chung, ta không cần ghi lại bước kiểm tra trong việc trình bày bài giải
( trừ trường hợp bắt buộc )
Dưới đây nêu lên hình thức trình bình bài giải
Giải
Nhìn trên sơ đồ ta thấy số thứ nhất gồm có 3 phần bằng nhau và số thứ hai gồm
có 5 phần như thế
Cả hai số gồm có 8 phần bằng nhau và bằng 800. Vậy:
Số thứ nhất là:
800 : 8 x 3 = 300
Số thứ hai là :
800 : 8 x 5 = 500
Chú ý. Ta có thể giải bài toán này theo cách lập luận sau đây :
a) Giả sử ta chọn số thứ nhất là 3 thì số thứ hai là 5; khi đó tổng của hai số vừa
chọn bằng 8
b) Bây giờ ta phải gấp số 8 lên bao nhiêu lần để được số 800 ?
800 : 8 =100 (lần)
c) Theo quy tắc nhân một tổng với một số ta phải gấp số 3 lên 100 lần và gấp
số
5 lên 100 lần thì ta tính được hai số phải tìm
Phương pháp chia tỉ lệ
Giải Toán tiểu học: Phương pháp chia tỉ lệ được VnDoc sưu tầm, tổng hợp các bao gồm các ví dụ minh họa có kèm theo đáp án chi tiết và các bài tập tự luyện giúp các em học sinh ôn tập, củng cố nâng cao kiến thức dạng Toán này ôn thi học sinh giỏi. Mời các thầy cô cùng các em học sinh tham khảo.
Giải Toán Tiểu học: Các bài toán giải bằng phương pháp thay thế
Giải Toán Tiểu học: Phương pháp dùng sơ đồ đoạn thẳng
Giải Toán tiểu học: Phương pháp rút về đơn vị, phương pháp tỉ số
Các bài Toán giải bằng phương pháp chi tỉ lệ là dạng Toán nâng cao trong chương trình phạm vi Toán nâng cao lớp 4, 5 có các dạng bài tập và đáp án chi tiết kèm theo cho các em học sinh lớp 4, lớp 5 củng cố kiến thức, mở rộng các dạng Toán từ cơ bản đến nâng cao.
