Giáo án Ngữ văn 11 bài Hầu trời

GV: Nêu những điểm đáng lưu ý về cuộc đời Tản Đà?

HS trả lời GV ghi bảng

GV: bên bờ sông Đà gần chân núi Tản → Tản Đà

GV: sự nghiệp sáng tác của Tản Đà có điểm gì đáng chú ý?

HS trả lời Gv chốt lại

GV: đọc 1 đoạn → gọi HS đọc và nhận xét cách đọc
- Cảm nhận ban đầu của em về văn bản vừa đọc

HS phát biểu

GV: Bài thơ được in trong tập thơ nào?

GV: Bài thơ được sáng tác theo thể thơ nào? Em hãy nêu những hiểu biết của em về thể thơ đó?

HS phát biểu Gv chốt lại

GV: 4 câu/7 tiếng/khổ, kéo dài không hạn định, vần nhịp tương đối tự do, phóng khoáng có khổ vần bằng, có khổ vần trắc, có khổ 6 câu, khổ 10 câu.

GV: Nhận xét cách mở đầu của tác giả? Câu đầu gợi không khí gì?

HS phát biểu Gv chốt lại

GV: nghệ thuật chính mà tác giả sử dụng? Tác dụng?

HS: điệp từ "thật"

I. Khái quát về tác giả và tác phẩm

1. Tác giả

a. Cuộc đời

- (1889 - 1939), tên khai sinh: Nguyễn Khắc Hiếu

- Quê: làng Khê Thượng, huyện Bất Bạt, tỉnh Sơn Tây

- Sinh ra và lớn lên trong buổi giao thời

- Nhỏ: học chữ Hán, sau 2 khoá thi Hương hỏng bỏ thi sáng tác văn chương chữ quốc ngữ

b. Sự nghiệp sáng tác

- Các tác phẩm chính: SGK (T.12)

- Sáng tác chủ yếu bằng chữ quốc ngữ, sử dụng các thể loại truyền thống với cảm hứng mới mẻ

- Cái tôi lãng mạn bay bổng vừa phóng khoáng vừa cảm thương vừa tìm về ngọn nguồn dân tộc, vừa có sáng tạo tài hoa độc đáo

- Thơ văn của ông là gạch nối giữa 2 thời đại văn học: trung đại và hiện đại

2. Tác phẩm

a. Đọc

b. Xuất xứ

- In trong tập "Còn chơi" xuất bản 1921

c. Thể thơ và bố cục

- Thể thơ: thất ngôn trường thiên

- Thơ tự sự - trữ tình: có cốt truyện, mở đầu, phát triển, kết thúc, có các nhân vật tình tiết nhưng được kể bằng thơ đẫm cảm xúc trữ tình

- Bố cục:

• Phần 1: khổ thơ đầu - nhớ lại cảm xúc đêm qua, đêm được lên tiên
• Phần 2: 6 khổ thơ tiếp, kể chuyện theo 2 cô tiên lên gặp trời
• Phần 3: 12 khổ tiếp theo, kể chuyện Tản Đà đọc thơ văn cho trời và tiên nghe
• Phần 4: còn lại, cảnh và cảm xúc trên đường về hạ giới

II. Đọc hiểu

1. Khổ thơ đầu

- Kể chuyện 1 giấc mơ → không khí hư ảo

- Nghệ thuật: điệp từ "thật" → nhấn mạnh đây không phải là mơ mà là thực, sự thật tác giả đã trải qua, muốn người đọc cảm nhận điều cơ bản ở đây là mộng mà như tỉnh, hư mà như thực.

=> Tạo cảm giác bàng hoàng vì lạ lùng, được gặp tiên, gây mối nghi ngờ, gợi trí tò mò của người đọc. Cách mở đầu rất duyên và đầy sáng tạo.