Giáo án Văn 8: Câu nghi vấn theo Công văn 5512

- Mục tiêu: HS nắm được đặc điểm hình thức và chức năng của câu nghi vấn

- Phương pháp: Giải quyết vấn đề, Thảo luận nhóm, vấn đáp, đóng vai

- Kĩ thuật: Động não, trình bày một phút

- Tiến trình:

I. Đặc điểm hình thức và chức năng chính.

Gọi HS đọc

Hoàn thành phiếu học tập theo nhóm bàn(3p)

Bước 1: giao nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

Bước 3: HS nhận xét về phần trả lời

Dự kiến sản phẩm

Bước 4: GV nhận xét, chiếu đáp án

1. Tìm hiểu ngữ liệu (sgk/11)

? Ngoài những từ nghi vấn trong ví dụ trên, em còn biết những từ nghi vấn nào khác?

- Đâu,tại sao, bao nhiêu,..đã….chưa

? Đặt câu với một từ nghi vấn mà em vừa tìm được

? Xác định mục đích nói trong những câu nghi vấn ở trên

- Cái Tí hỏi thăm mẹ

? Từ những Vd chúng ta vừa tìm hiểu, em hãy cho biết chức năng chính câu nghi vấn được dùng để làm gì?

- Có chức năng chính dùng để hỏi.

? Khi viết, câu nghi vấn thường kết thúc bằng dấu câu nào?

- Khi viết, kết thúc câu bằng dấu chấm hỏi.

G : Những câu có đặc điểm hình thức và chức năng như thế này được gọi là câu nghi vấn

? Vậy em hãy cho biết thế nào là câu nghi vấn?

G: Đây chính là ND phần ghi nhớ (sgk/11)

?Đọc ghi nhớ SGK?

2. Nhận xét:

*Hình thức:

- Có từ nghi vấn: có…không, làm sao, hay là, ai, gì, nào, tại sao…

- Kết thúc câu có dấu chấm hỏi

* Chức năng chính:

- Dùng để hỏi.

* Ghi nhớ: SGK trang 11

? Em thường sử dụng câu nghi vấn trong những hoàn cảnh nào?

- Trong giao tiếp hằng ngày

- Trong tạo lập văn bản

G : khi sử dụng câu nghi vấn khi viết các em chú ý dùng dấu chấm hỏi cuối câu. Khi nói chú ý nhấn mạnh các từ nghi vấn tạo ngữ điệu khi hỏi.

? Cô có 2 câu nghi vấn sau:

A, Hôm qua em đi đâu vậy?

B, Hôm nay bạn Minh hay bạn Hiền trực nhật lớp?

Lên bảng viết 2 phương án trả lời cho mỗi câu

G: - Câu a người được hỏi có thể có những câu trả lời khác nhau

-> kiểu câu nghi vấn không lựa chọn

- Câu b người được hỏi chỉ có thể lựa chọn một trong hai phương án trong câu hỏi

-> kiểu câu nghi vấn có lựa chọn

(sử dụng quan hệ từ hay,hay là)

? Ở ý b có thể thay từ “hay” bằng từ “hoặc” được không?

- không vì từ “hoặc ” tuy là QHT biểu thị quan hệ lựa chọn nhưng chỉ dùng trong câu trần thuật. Nếu thay thì câu sẽ chuyển sang dạng câu trần thuật, câu sẽ sai ý nghĩa.

G: Các em sẽ vận dụng kiến thức này để về nhà làm BT 2 phần luyện tập

G: Cho đoạn thơ:

? Tìm câu nghi vấn trong đoạn trích

- Hồn ở đâu bây giờ?

? Câu thơ thể hiện nội dung gì

- Sự tiếc nuối cảm thương đối với ông Đồ trong thời kỳ Nho học suy tàn

? Mục đích của câu nghi vấn trên là để làm gì?

- Thể hiện tình cảm, cảm xúc

G đây là biện pháp nghệ thuật câu hỏi tu từ, hỏi nhưng không cần trả lời…

G: Qua VD này ta thấy bên cạnh chức năng chính là để hỏi câu nghi vấn còn có các chức năng khác như khẳng định, cầu khiến, bộc lộ cảm xúc. Ta sẽ tìm hiểu kỹ về các chức năng này trong tiết học 79 câu nghi vấn phần tiếp theo ở tuần sau.

? Chúng ta vừa tìm hiểu về câu nghi vấn,vận dụng kiến thức đã học hoạt động cặp đôi dựng đoạn đối thoại có sử dụng câu nghi vấn. Mỗi bạn phải có một lượt hỏi và một lượt trả lời

HS thực hiện hoạt động cặp đôi

Hoạt động 3: Luyện tập

- Mục tiêu: Củng cố, khắc sâu kiến thức đã học

- Phương pháp: Vấn đáp, Thảo luận nhóm, giải quyết vấn đề, trò chơi, phân tích video

- Kĩ thuật: Động não, trình bày một phút, công đoạn