Lịch sử 11 bài 24: Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)

Lý thuyết Lịch sử lớp 11 bài 24: Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) được chúng tôi sưu tầm và đăng tải xin gửi tới bạn đọc cùng tham khảo. Bài viết được tổng hợp các câu hỏi lí thuyết trong chương trình giảng dạy môn Lịch sử lớp 11. Mời quý thầy cô cùng các bạn tham khảo tài liệu dưới đây.

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết

A/ Lý thuyết Lịch sử 11 bài 24

I. Tình hình kinh tế - xã hội

1. Những biến động về kinh tế

  • Trong chiến tranh thế giới thứ nhất, Pháp ra sức vơ vét tối đa nhân lực vật lực và tài lực để gánh đỡ những tổn thất và thiếu hụt của Pháp trong chiến tranh.
  • Pháp tăng thuế, bắt nhân dân Việt Nam mua công trái, vơ vét lương thực, nông lâm sản, kim loại… đem về Pháp.
  • Sự cướp bóc của Pháp ảnh hưởng trầm trọng đến kinh tế - xã hội Việt Nam.
    • Công nghiệp: ngành khai mỏ được bỏ vốn thêm, một vài công ty than mới xuất hiện, các kim loại cần cho chiến tranh được khai thác mạnh. Trong giai đoạn này, Pháp nới lỏng cho các xí nghiệp của người Việt mở rộng quy mô sản xuất và kinh doanh (công ty của Nguyễn Hữu Thụ, Bạch Thái Bưởi), nhiều xí nghiệp mới xuất hiện.
    • Công thương nghiệp, giao thông vận tải: phát triển do chính sách nới tay độc quyền cho tư bản người Việt được kinh doanh tương đối tự do.
  • Công việc kinh doanh của người Việt được mở rộng như Công ty của Nguyễn Hữu Thu, Bạch Thái Bưởi, nhiều xí nghiệp mới xuất hiện.
  • Công nghiệp và giao thông vận tải ở Việt Nam có sự phát triển hơn trước, biến đổi so với trước.
  • Nông nghiệp: chuyển từ chuyên canh cây lúa sang trồng cây công nghiệp phục vụ chiến tranh (thầu dầu, đậu, lạc…). Đời sống nông dân khó khăn.

2. Tình hình phân hóa xã hội

Chính sách của Pháp và những biến động về kinh tế trong chiến tranh đã tác động mạnh đến sự phân hóa xã hội Việt Nam.

  • Nạn bị bắt lính và những chính sách trong nông nghiệp đã làm sức sản xuất ở nông thôn giảm sút nghiêm trọng, đời sống nông dân bị bần cùng.
  • Giai cấp công nhân lớn lên về số lượng, đặc biệt trong hai ngành khai mỏ và trồng cao su.
  • Tư sản Việt Nam dần thoát khỏi sự kiềm chế của người Pháp và phát triển: Bạch Thái Bưởi, Nguyễn Hữu Thụ.
  • Các tầng lớp tiểu tư sản thành thị phát triển rõ rệt về số lượng.

Tư sản và tiểu tư sản tăng về số lượng nhưng chưa trở thành giai cấp. Họ giữ những vai trò kinh tế, chính trị nhất định, song lực lượng chủ chốt của phong trào dân tộc thời kỳ này vẫn là công nhân và nông dân.

Lính người Việt bị đưa sang Pháp

Lý thuyết Lịch sử 11 bài 24: Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)

II. Phong trào đấu tranh vũ trang trong chiến tranh

1. Hoạt động của Việt Nam Quang phục hội

  • Do Phan Bội Châu lãnh đạo .
  • Lực lượng: công nhân, viên chức hỏa xa tuyến Hải Phòng - Vân Nam.
  • Hình thức đấu tranh: vũ trang .
  • Hoạt động:
    • Tấn công các đồn binh Pháp ở Cao Bằng, Phú Thọ, Nho Quan, Móng Cái…
    • Phá nhà ngục Lao Bảo.
  • Thất bại và tan rã năm 1916.

2. Cuộc vận động khởi nghĩa của Thái Phiên và Trần Cao Vân (1916)

  • Vua Duy Tân, Thái Phiên và Trần Cao Vân lãnh đạo.
  • Lực lượng là nhân dân và binh lính ở Trung Kì, có sự lãnh đạo của vua Duy Tân.
  • Dự định phối hợp với binh lính Việt, chủ yếu ở miền Trung nổi dậy khởi nghĩa nhưng thất bại.
  • Cả ba ông bị bắt.

Lý thuyết Lịch sử 11 bài 24: Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)

Vua Duy Tân

Lý thuyết Lịch sử 11 bài 24: Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)

Trần Cao Vân

TRẦN CAO VÂN: (hiệu: Bạch Sĩ; 1866 - 1916), sĩ phu yêu nước Việt Nam trong phong trào kháng Pháp cuối thế kỉ 19, đầu thế kỉ 20. Quê: làng Tư Phú, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Tham gia phong trào Cần vương. Phong trào bị tan vỡ, vào Bình Định dạy học. Năm 1898, cùng Võ Trứ lãnh đạo khởi nghĩa chống Pháp tại Phú Yên. Bị bắt giam hai lần. Năm 1908, cùng Thái Phiên vận động binh lính (sắp bị đưa sang chiến trường Châu Âu) khởi nghĩa ở Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi. Đã liên hệ với vua Duy Tân, được giao viết "Chiếu khởi nghĩa". Kế hoạch bại lộ, bị bắt cùng vua và bị giết ngày 17.5.1916. Hiện còn một ít bài thơ: "Côn Lôn cảm tác" (2 bài) và "Côn Lôn phong cảnh ca" (đều viết lúc bị đày ở Côn Đảo); "Thơ tuyệt mệnh" làm trước lúc bị chém với khí phách kiên cường, bất khuất.

3. Khởi nghĩa của binh lính Thái Nguyên.

Lý thuyết Lịch sử 11 bài 24: Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)

Trịnh Văn Cấn

Lý thuyết Lịch sử 11 bài 24: Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)

Lương Ngọc Quyến là con cụ Lương Văn Can, ông tham gia phong trào Đông Du, sang Nhật, năm 1914 ông bị bắt ở Hương Cảng, và bị thực dân Pháp kết án tù và đưa về nhà lao Thái Nguyên

  • Trịnh Văn Cấn và Lương Ngọc Quyến lãnh đạo .
  • Lực lượng là tù chính trị và binh lính người Việt
  • Hoạt động:
    • Đêm 30 rạng 31.08.1817, quân khởi nghĩa kiểm soát toàn bộ thị xã (trừ trại lính Pháp), giương cờ “Nam binh phục quốc”.
    • Phát hịch tuyên bố Thái Nguyên độc lập, đặt quốc hiệu là Đại Hùng, vạch tội ác của giặc Pháp, kêu gọi khôi phục nền độc lập của đất nước.
    • Pháp đưa 2000 lính đàn áp. nghĩa quân chiến đấu anh dũng trong 6 tháng thì thất bại.
  • Thất bại: đánh một đòn mạnh vào chính sách “Dùng người Việt trị người Việt” của thực dân Pháp

Trại lính khố xanh: là nơi Đội Cấn và một số viên đội có lòng yêu nước tập hợp đội ngũ, bàn bạc kế hoạch khởi nghĩa. Đêm 30 rạng sáng ngày 31, Đội Cấn hạ lệnh giương cao cờ Ngũ tinh nền vàng có năm ngôi sao và dòng chữ Nam binh phục Quốc phát lệnh khởi nghĩa, thành lập Bộ Chỉ huy khởi nghĩa. Trại lính khố xanh xưa nay nằm gọn trong khuôn viên Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam thuộc phường Trưng Vương, T.P Thái nguyên.

Lý thuyết Lịch sử 11 bài 24: Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)

Cổng trại lính Khố Xanh tỉnh Thái Nguyên, nơi diễn ra Khởi nghĩa của binh lính và tù chính trị ở Thái Nguyên năm 1917.

Lý thuyết Lịch sử 11 bài 24: Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)

Đền thờ Đội Cấn tại phường Hoàng Văn Thụ (T.P Thái Nguyên).

4. Phong trào Hội kín ở Nam Kỳ

  • Phan Xích Long lãnh đạo
  • Chủ yếu là nông dân ở Nam Kì
  • Phát triển rầm rộ ở miền Nam. Đáng chú ý nhất là vụ đột nhập vào Sài Gòn, mưu phá khám lớn để cứu Phan Xích Long
  • Thất bại vì thiếu sự lãnh đạo của giai cấp tiên tiến nhưng biểu lộ tinh thần quật khởi của nông dân miền Nam

Lý thuyết Lịch sử 11 bài 24: Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)

Phan Xích Long

5. Những cuộc khởi nghĩa vũ trang của đồng bào các dân tộc thiểu số

  • Thủ lĩnh các dân tộc ít người (Giàng Tả Chay, Nơ-trang Lơng)
  • Dân tộc thiểu số ở Tây Bắc, Đông Bắc, Tây Nguyên
  • 1914 - 1915: khởi nghĩa của người Thái ở Tây Bắc.
  • 1918, người Mông ở Lai Châu khởi nghĩa
  • 1918 - 1919, ở Đông Bắc, binh lính đồn Bình Liêu nổi dậy, lôi cuốn đông đảo các dân tộc Nùng, Dao...
  • Ở Tây Nguyên, lớn nhất là khởi nghĩa của đồng bào Mơ-nông do Nơ-trang Lơng chỉ huy, dài hơn 20 năm.
  • Tất cả đều thất bại nhưng đã góp phần vào cuộc đấu tranh chung của dân tộc.

Nhận xét

  • Phong trào đấu tranh lan rộng khắp cả nước, lôi kéo nhiều thành phần xã hội tham gia, hình thức đấu tranh chủ yếu là vũ trang.
  • Kết quả: thất bại do bế tắc về đường lối đấu tranh.

Những nét riêng:

  • Cuộc vận động khởi nghĩa của Thái Phiên và Trần Cao Vân có sự tham gia của vua Duy Tân. Cuối năm 1916 ông đã liên lạc với Thái Phiên và Trần Cao Vân (hai nhà chí sĩ của Việt Nam Quang phục hội. Phan Bội Châu chủ xướng) bàn mưu khởi nghĩa song do bị lộ nên cả ba người đã bị thực dân Pháp bắt. Thực dân Pháp tìm đủ cách dụ dỗ ông quay lại ngai vàng song ông kiên quyết từ chối, không chịu khuất phục trước quân Pháp và tay sai. Duy Tân đã bị lưu đày sang đảo Rêuyniông cùng vua cha là Thành Thái
  • Cuộc khởi nghĩa của binh lính Thái Nguyên có nhiều nét độc đáo: Đây là cuộc vùng dậy mãnh liệt của binh lính người Việt trong quân đội Pháp, dùng súng giặc giết giặc, tạo nên truyền thống tốt đẹp của những binh sĩ cứu quốc Việt Nam sau này.
  • Các cuộc nổi dậy của đồng bào dân tộc thiểu số diễn ra trên những địa bàn rộng lớn; lợi dụng địa hình rừng núi gây cho địch nhiều thiệt hại, buộc địch phải rút lui hoặc nhân nhượng một số quyền lợi.

III. Sự xuất hiện khuynh hướng cứu nước mới

1. Phong trào công nhân

  • Vào thời kỳ Chiến tranh thế giới thứ nhất, phong trào công nhân vẫn phát triển, kết hợp đấu tranh kinh tế với bạo động vũ trang: nghỉ việc chống cúp phạt lương, bỏ trốn chống bọn cai thầu, tham gia khởi nghĩa Thái Nguyên, đốt nhà cai thầu…
  • Phong trào thể hiện rõ bản chất đoàn kết, kỷ luật của giai cấp công nhân, tuy vậy vẫn mang tính tự phát.

Lý thuyết Lịch sử 11 bài 24: Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)

Hành trình tìm đường cứu nước của Chủ Tịch Hồ Chí Minh-1911-1941

2. Buổi đầu hoạt động của Nguyễn Ái Quốc

a. Tiểu sử:

  • Nguyễn Ái Quốc tên thật là Nguyễn Sinh Cung, sinh ngày 19/05/1890 trong một gia đình trí thức yêu nước ở Kim Liên, Nam Đàn, Nghệ An, nên sớm có tinh thần yêu nước và ý chí cứu nước.
  • Ngày 05/06/1911, Người rời cảng Nhà Rồng ra đi tìm con đường cứu nước mới cho dân tộc.

b. Hoạt động:

  • Từ năm 1911 - 1917, Người đi qua nhiều nước và nhận thức rằng ở đâu bọn thực dân cũng tàn bạo, độc ác và ở đâu, người lao động cũng bị áp bức, bóc lột dã man.
  • Cuối năm 1917, Người trở về Pháp, tích cực học tập, rèn luyện và tham gia phong trào công nhân Pháp. Người đã tích cực viết báo, truyền đơn… tố cáo thực dân Pháp và tuyên truyền cho cách mạng Việt Nam.
  • Sống và làm việc trong phong trào công nhân Pháp, tiếp nhận tư tưởng của Cách mạng tháng Mười Nga, tư tưởng của Người có những chuyển biến, là cơ sở để sau này Người xác định con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc Việt Nam.

B/ Trắc nghiệm Lịch sử 11 bài 24

Câu 1. Trong thời gian Chiến tranh thế giới thứ nhất, công thương nghiệp và giao thông vận tải ở Việt Nam có điều kiện phát triển vì

  1. Pháp đang tham gia chiến tranh.
  2. Pháp nới lỏng chính sách độc quyền, cho tư bản người Việt kinh doanh tương đối tự do.
  3. Nhu cầu chiến tranh và khai thác thuộc địa.
  4. Các nhà tư sản Việt Nam vùng lên đòi tự do kinh doanh.

Câu 2. Hình thức hoạt động của Việt Nam Quang Phục Hội trong thời gian chiến tranh thế giới thứ nhất là

  1. Giáo dục tuyên truyền.
  2. Cải cách văn hóa xã hội.
  3. Kêu gọi mọi người đấu tranh vũ trang kết hợp đấu tranh chính trị.
  4. Vận động nhiều tầng lớp tham gia vào các cuộc bạo động.

Câu 3. Vua Duy Tân tham gia vào hoạt động của tổ chức yêu nước nào?

  1. Việt Nam Quang Phục Hội.
  2. Khởi nghĩa của Thái Phiên và Trần Cao Vân.
  3. Khởi nghĩa ở Thái Nguyên.
  4. Phong trào hội kín ở Nam Kì.

Câu 4. Việt Nam Quang Phục Hội tan vỡ vào khoảng thời gian nào?

  1. 1915.
  2. 1916.
  3. 1917.
  4. 1918.

Câu 5. Lãnh đạo của cuộc khởi nghĩa binh lính ở Thái Nguyên là

  1. Việt Nam Quang Phục Hội.
  2. Vua Duy Tân.
  3. Thái Phiên và Trần Cao Vân.
  4. Trịnh văn Cấn và Lương Ngọc Quyến

Câu 6. Trong những năm 1914-1920, ở Việt Nam, cuộc khởi nghĩa của đồng bào dân tộc thiểu số diễn ra lâu nhất và có ảnh hưởng lớn nhất là khởi nghĩa của

  1. Đồng bào Mông vùng Lai Châu.
  2. Người Thái ở vùng Tây Bắc.
  3. Các dân tộc Hán, Nùng, Dao ở vùng Đông Bắc.
  4. Đồng bào M nông ở vùng Tây Nguyên.

Câu 7. Trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất, phong trào Hội kín ở Nam Kỳ hoạt động dưới hình thức nào

  1. Tuyên truyền vận động quần chúng dưới hình thức tôn giáo, mê tín.
  2. Cải cách văn hóa xã hội.
  3. Kêu gọi mọi người đấu tranh vũ trang kết hợp đấu tranh chính trị.
  4. Vận động nhiều tầng lớp tham gia vào các cuộc bạo động.

Câu 8. Phong trào Hội kín ở Nam kỳ thực chất là phong trào đấu tranh của

  1. Nông dân.
  2. Công nhân.
  3. Công nhân và nông dân.
  4. Tiểu tư sản.

Câu 9. Hình thức đấu tranh của công nhân trong thời gian chiến tranh thế giới thứ nhất là

  1. Giáo dục tuyên truyền.
  2. Đấu tranh đòi quyền lợi kinh tế.
  3. Đấu tranh kinh tế kết hợp với bạo động vũ trang.
  4. Bạo động vũ trang.

Câu 10. Trong chiến tranh thế giới thứ nhất, chính quyền thực dân Pháp thực hiện chính sách kinh tế như thế nào đối với thuộc địa Đông Dương?

  1. Đầu tư vốn lớn để phục hồi và phát triển các ngành kinh tế.
  2. Tăng cường bóc lột nhân lực, vật lực và tài lực của Việt Nam để phục vụ chiến tranh.
  3. Tăng cường trao đổi kinh tế giữa Pháp và Việt Nam.
  4. Cho phép kinh tế Việt Nam phát triển tự do.

Câu 11. Nguyên nhân nào khiến nông nghiệp trồng lúa Việt Nam trong Chiến tranh thế giới thứ nhất bị giảm sút?

  1. Thiên tai tàn phá nặng nề.
  2. Nông dân chuyển hướng kinh doanh công thương nghiệp.
  3. Chính sách cai trị và bóc lột của thực dân Pháp làm giảm sức sản xuất của nông dân.
  4. Chiến tranh tàn phá nặng nền nền kinh tế.

Câu 12. Trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, tổ chức Việt Nam Quang phục hội đã sử dụng phương thức đấu tranh

  1. Bạo động.
  2. Chính trị.
  3. Chính trị kết hợp với đấu tranh vũ trang.
  4. Dưới hình thức tôn giáo, mê tín.

Câu 13. Nhân vật nào không tham gia vào cuộc vận đông khởi nghĩa ở Trung Kì vào năm 1916?

  1. Vua Duy Tân.
  2. Thái Phiên.
  3. Trần Cao Vân.
  4. Trịnh Văn Cấn.

Câu 14. Ai là ngời lãnh đạo đồng bào M nông (Tây Nguyên) khởi nghĩa chống Pháp trong thời gian Chiến tranh thế giới thứ nhất?

  1. Giàng Tả Chay.
  2. N Trang Lơng.
  3. Trịnh Văn Cấn.
  4. Thái Phiên.

Câu 15. Phong trào công nhân trong những năm Chiến tranh thế giới thứ nhất có nét gì riêng?

  1. Nữ công nhân tham gia đấu tranh rất mạnh mẽ.
  2. Công nhân vẫn còn đấu tranh tự phát.
  3. Công nhân liên minh với nông dân đấu tranh chống Pháp đòi độc lập.
  4. Công nhân đã kết hợp đấu tranh đòi quyền lợi kinh tế với bạo động vũ trang.

Câu 16. Nguyễn Tất Thành đã rời bến cảng Nhà Rồng (Sài Gòn) ra đi tìm đường cứu nước vào thời gian nào?

  1. 5/6/1908.
  2. 5/6/1911.
  3. 5/11/1917.
  4. 5/11/1920.

Câu 17. Vào giữa thế kỉ XIX, trước nguy cơ xâm lược của các nước tư bản phương Tây, triều đình nhà Nguyễn thực hiện chính sách nào?

  1. Cải cách, mở cửa.
  2. Tự do tôn giáo.
  3. Bế quan tỏa cảng.
  4. Cải cách văn hóa.

Câu 18. Hình thức hoạt động chủ yếu của Việt nam Quang phục hội là:

A. đấu tranh vũ trang
B. đấu tranh chính trị.
C. kết hợp vũ trang và binh vận.
D. kết hợp chính trị và vũ trang.

Câu 19. Điểm khác trong chính sách của Pháp về nông nghiệp so với trước chiến tranh là:

A. tăng thuế cũ, áp đặt thuế mới.
B. khai thác lâm sản và nông nghiệp
C. vơ vét lương thực từ nông dân.
D. trồng cây công nghiệp phục vụ cho chiến tranh.

Câu 20. Để phục vụ cho cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất, thực dân Pháp ở Đông Dương đã thực hiện chính sách gì?

A. Khuyến khích nhân dân ta tích cực sản xuất nông nghiệp để tăng nguồn lương thực
B. Tăng cường đầu tư sản xuất công nghiệp
C. Tăng thuế để tăng nguồn thu ngân sách
D. Bắt nhân dân ta đóng nhiều thứ thuế, mua công trái, đưa lương thực, nông sản, kim loại sang Pháp

Câu 21. Tên tuổi của Bạch Thái Bưởi gắn liền với giải cấp tầng lớp nào của xã hội Việt Nam trong Chiến tranh thế giới thứ nhất?

A. Giai cấp công nhân.
B. Giai cấp nông dân.
C. Tầng lớp tư sản dân tộc.
D. Tầng lớp tiêu tư sản thành thị

Câu 22. Chiến tranh thế giới thứ nhất làm cho việc trao đổi hàng hóa giữa Pháp với Đông Dương thế nào?

A. Hàng hóa nhập khẩu từ Pháp sang Đông Dương giảm
B. Hàng hóa nhập khẩu từ Pháp sang Đông Dương tăng lên
C. Hàng hóa xuất khẩu từ Đông Dương sang Pháp giảm
D. Hàng hóa xuất khẩu từ Đông Dương sang Pháp tăng lên

-------------------------------------

Với nội dung bài Lịch sử 11 bài 24: Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) các bạn học sinh cùng quý thầy cô chắc hẳn đã nắm vững được nội dung kiến thức của bài học rồi đúng không ạ? Bài viết cho chúng ta thấy được về tình hình kinh tế, chính trị và xã hội của Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất.. Bên cạnh đó VnDoc.com còn tổng hợp các câu hỏi trắc nghiệm có đáp án kèm theo. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết tại đây nhé.

Như vậy VnDoc đã giới thiệu các bạn tài liệu Lý thuyết Lịch sử lớp 11 bài 24: Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918). Hi vọng qua bài viết bạn đọc có hêm nhiều tài liệu để học tập tốt hơn môn Lịch sử lớp 11 nhé. Để giúp bạn đọc có thêm nhiều tài liệu học tập hơn nữa, VnDoc.com mời các bạn học sinh cùng tham khảo thêm tài liệu học tập các môn được chúng tôi biên soạn và tổng hợp tại các mục sau: Trắc nghiệm Lịch sử 11, Giải bài tập Lịch Sử 11, Giải vở bài tập Lịch sử 11, Lịch Sử 11 Nâng cao, Giải tập bản đồ Lịch Sử 11, Tài liệu học tập lớp 11.

Để tiện trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về giảng dạy và học tập các môn học lớp 11, VnDoc mời các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh và các bạn học sinh truy cập nhóm riêng dành cho lớp 11 sau: Nhóm Tài liệu học tập lớp 11. Rất mong nhận được sự ủng hộ của các thầy cô và các bạn.

Đánh giá bài viết
1 7.762
Sắp xếp theo

    Lịch sử lớp 11

    Xem thêm