Lịch sử 11 bài 5: Châu Phi và các nước Mỹ La-tinh (cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX)
VnDoc xin giới thiệu bài Lý thuyết Lịch sử lớp 11 bài 5: Châu Phi và các nước Mỹ La-tinh (cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX) được chúng tôi sưu tầm và đăng tải, tổng hợp các câu hỏi lí thuyết trong chương trình giảng dạy môn Lịch sử lớp 11. Mời quý thầy cô cùng các bạn tham khảo tài liệu dưới đây.
Bài: Châu Phi và các nước Mỹ La-tinh (cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX)
A/ Lý thuyết Lịch sư 11 bài 5
Thực dân chia nhau Châu Phi
I. Châu Phi
- Châu Phi là lục địa lớn thứ 2 trên thế giới, giàu tài nguyên khoáng sản, có nền văn hóa lâu đời.
- Châu Phi có nền văn minh cổ đại rực rỡ.
* Các Đế quốc xâm lược phân chia châu Phi
- Từ giữa thế kỉ XIX thực dân châu Âu bắt đầu xâm lược châu Phi.
- Vào những năm 70, 80 của thế kỉ XIX, sau khi hoàn thành kênh đào Xuy-ê, các nước tư bản phương Tây đua nhau xâu xé châu Phi.
- Anh chiếm: Nam Phi, Ai Cập, Đông Xu-đăng, một phần Đông Phi, Kênia, Xômali, Gam-bi-a.
- Pháp chiếm: Tây Phi, miền xích đạo châu Phi, Ma-đa-ga-xca, một phần Xô-ma-li, An-giê-ri, Tuy-ni-di, Xa-ha-ra.
- Đức: Camôrun, Tôgô, Tây Nam Phi, Tadania,
- Bỉ chiếm Công gô
- Bồ Đào Nha: Mô-dam Bích, Ănggôla và một phần Ghinê
- - Đầu thế kỉ XX việc phân chia thụôc địa giữa các đế quốc ở châu Phi căn bản đã hoàn thành.
Công nhân đồn điền cao su ở Công gô thuộc Bỉ
* Các cuộc đấu tranh tiêu biểu của nhân dân châu Phi
Thời gian | Phong trào đấu tranh | Kết quả |
1830-1874 | Cuộc đấu tranh của Áp-đen Ca-đê ở Angiêri thu hút đông đảo lực lượng tham gia | Pháp mất nhiều thập niên mới chinh phục được nước này. |
1879-1882 | Ở Ai Cập Atmet Arabi lãnh đạo phong trào “Ai Cập trẻ” | Năm 1882 các đế quốc mới ngăn chặn được phong trào |
1882-1898 | Mu-ha-met At-mét đã lãnh đạo nhân dân Xu-Đăng chống thực dân Anh | Năm 1898 phong trào bị đàn áp đẫm máu nên thất bại |
1889 | Nhân dân Ê-ti-ô-pi-a tiến hành kháng chiến chống thực dân Italia. | - Ngày 01/3/1896 Italia thất bại, Êtiôpia giữ được độc lập -Cùng với Libêria là những nước châu Phi giữ được độc lập ở cuối thế kỉ XIX đến XX. |
- Ngày 01/3/1896 Italia thất bại, Êtiôpia giữ được độc lập
- Cùng với Libêria là những nước châu Phi giữ được độc lập ở cuối thế kỉ XIX đến XX.
* Kết quả: phong trào đấu tranh chống thực dân của nhân dân châu Phi đều thất bại (trừ Êtiôpia).
* Nguyên nhân thất bại là do: chênh lệch lực lượng, trình độ tổ chức thấp, bị thực dân đàn áp.
* Ý nghĩa: thể hiện tinh thần yêu nước, tạo tiền đề cho giai đoạn sau - đầu thế kỉ XX.
- Phong trào đấu tranh ở châu Phi bao gồm đấu tranh bảo vệ độc lập và đấu tranh chống ách đô hộ của chủ nghĩa thực dân.
Abd el-Kader (Angieri)
Khởi nghĩa của Abd el-Kader(Angerie)
Atmet Arabi - Ai Cập
Mu-ha-met At-mét (Xu đăng)
Lược đồ khu vực Mỹ La Tinh đầu thế kỷ XIX
- Mĩ La-tinh: là một phần lãnh thổ rộng lớn của châu Mĩ. Gồm một phần Bắc Mĩ, toàn bộ Trung Mĩ, Nam Mĩ và những quần đảo ở vùng biển Ca-ri-bê. Sở dĩ gọi đây là khu vực Mĩ La-tinh vì cư dân ở đây nói tiếng Tây Ban Nha hay Bồ Đào Nha (ngữ hệ La -tinh).
- Trước khi xâm lược, Mĩ La-tinh là một khu vực có lịch sử văn hóa lâu đời, giàu tài nguyên. Cư dân bản địa ở đây là người Inđian, chủ nhân của nhiều văn hóa cổ nổi tiếng, văn hóa May-a, văn hóa In-ca, văn hóa A-dơ-tếch.
II. Khu vực Mĩ La-tinh
* Chế độ thực dân ở Mĩ La-tinh:
- Đầu thế kỉ XIX, đa số các nước Mĩ La-tinh đều là thuộc địa của Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha.
- Chủ nghĩa thực dân đã thiết lập chế độ thống trị phản động, dã man, tàn khốc:
- Tàn sát dồn đuổi cư dân bản địa, chiếm đất đai lập đồn điền
- Đưa người Châu Phi sang để khai thác tài nguyên (vàng và bạc, người ta còn chở từ châu Mĩ về Tây Ban Nha đường, ca cao, gỗ, đá quý, ngọc trai, cánh kiến, thuốc lá, bông... )
* Phong trào đấu tranh giành độc lập
Thời gian | Tên nước | Kết quả |
Cuối XVIII | Ở Haiti bùng nổ cuộc đấu tranh (1791) chống Pháp dưới sự lãnh đạo của Tút-xanh Lu-véc-tuy-a. | - Năm 1803 thắng lợi. - Haiti thành nước cộng hòa da đen đầu tiên ở Nam Mĩ. - Cổ vũ phong trào đấu tranh ở Mĩ La-tinh. |
20 năm đầu thế kỉ XX | - Phong trào đấu tranh nổ ra sôi nổi, quyết liệt, các quốc gia độc lập ở Mĩ La-tinh lần lượt hình thành. | - Các quốc gia độc lập ra đời: + Mê hi cô: 1821 + Áchentina: 1816 + Urugoay: 1828 + Paragoay: 1811 + Braxin: 1822 + Pê-ru: 1821 + Colômbia: 1830 + Ecuađo: 1830 |
Nhận xét
Đầu thế kỉ XX phong trào đấu tranh giành độc lập ở Mĩ La-tinh diễn ra sôi nổi, quyết liệt. Kết quả hầu hết khu vực đã thóat khỏi ách thống trị của thực dân Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha trở thành quốc gia độc lập
* Tình hình Mĩ La-tinh sau khi giành độc lập và chính sách bành trướng của Mĩ
- Sau khi giành độc lập, các nước Mĩ La-tinh có tiến bộ về kinh tế xã hội: Braxin trồng nhiều bông và cao su, cung cấp một nửa cà phê cho thị trường thế giới. Achentina sản xuất len, da cừu, thịt bò xuất khẩu sang Anh... Các đồn điền trồng lúa mì, cây công nghiệp, chăn nuôi lấy thịt, sữa và lông phát triển mạnh trở thành nguồn hàng xuất khẩu có giá trị của nhiều nước. Dân số tăng nhanh do người nhập cư ngày càng đông.
- Mĩ âm mưu biến Mĩ La-tinh thành “sân sau” của Mĩ ở Mĩ La-tinh.
- Để thực hiện được âm mưu của mình, Mĩ đã đưa ra thủ đoạn tuyên truyền học thuyết: “Châu Mĩ của người châu Mĩ” (1823), thành lập “Liên minh dân tộc các nước cộng hòa châu Mĩ” (Liên Mỹ) dưới sự chỉ huy của Oa-sinh-tơn.
- Năm 1898 Mỹ hất cẳng Tây Ban Nha (người châu Âu) khởi châu Mĩ.
- Đầu thế kỉ XX, dùng chính sách “Cái gậy lớn” và “Ngoại giao đô la” để khống chế khu vực này.
- Mĩ La-tinh trở thành thuộc địa kiểu mới của Mĩ.
Tút-xanh Lu-véc-tuy-a (Ha-i- ti)
Cuộc khởi nghĩa của Tút-xanh Lu-véc-tuy-a (Ha-i- ti) năm 1791
B/ Trắc nghiệm Lịch sử 11 bài 5
Câu 1. Các nước thực dân phương Tây đẩy mạnh xâu xé châu Phi khi nào?
- Cuối thế kỉ XVIII.
- Đầu thế kỉ XIX.
- Thập niên 70, 80 của thế kỉ XIX.
- Đầu thế kỉ XX.
Câu 2. Đầu thế kỉ XX, nước thực dân nào có nhiều thuộc địa nhất ở châu Phi?
- Anh.
- Đức.
- Bồ Đào Nha.
- Pháp.
Câu 3. Các nước đế quốc hoàn thành việc xâm lược châu Phi khi nào?
- Cuối thế kỉ XVII.
- Cuối thế kỉ XVIII.
- Giữa thế kỉ XIX.
- Đầu thế kỉ XX.
Câu 4. Nguyên nhân cơ bản nhất dẫn đến sự thất bại của phong trào đấu tranh chống xâm lược của nhân dân châu Phi cuối thế kỉ XIX là gì?
- Thiếu tinh thần yêu nước.
- Thiếu giai cấp lãnh đạo.
- Trình độ tổ chức thấp.
- Trình độ kinh tế thấp.
Câu 5. Đến thế kỉ XVII, khu vực Mĩ Latinh bị biến thành thuộc địa chủ yếu của những nước thực dân nào?
- Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha.
- Anh và Pháp.
- Hà Lan và Pháp.
- Đức và Anh.
Câu 6. Quốc gia nào trở thành nước cộng hòa da đen đầu tiên ở Mĩ Latinh?
- Ác-hen-ti-na.
- Mê-hi-cô.
- Hai-i-ti.
- Pê-ru.
Câu 7. Hệ quả trực tiếp đối với các nước Mĩ Latinh từ sự thắng lợi của phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở đây là gì?
- Sự hình thành các quốc gia Mĩ Latinh.
- Sự phát triển độc lập của nền kinh tế tư bản chủ nghĩa.
- Sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha.
- Sự xâm nhập của Mĩ và Anh.
Câu 8. Sau khi giành được độc lập đầu thế kỉ XIX, Mĩ Latinh đứng trước nguy cơ bành trướng của nước nào?
- Bồ Đào Nha.
- Mĩ.
- Đức.
- Pháp.
Câu 9. Khu vực Mĩ Latinh là một
- Châu lục ở Nam Mĩ.
- Khu vực của nước Mĩ.
- Bộ phận lãnh thổ rộng lớn của châu Mĩ, gồm toàn bộ Trung Mĩ, Nam Mĩ và những quần đảo ở vùng biển Ca-ri-bê.
- Lãnh thổ của Mĩ và Ca-na-đa.
Câu 10. Nội dung nào sau đây không nói về những hành động của Mĩ nhằm mục đích độc quyền thống trị Mĩ Latinh?
- Đưa ra "Học thuyết Mơn-rô" (Châu Mĩ của người châu Mĩ).
- Tổ chức "Liên minh dân tộc các nước cộng hòa châu Mĩ".
- Áp dụng chính sách ngoại giao dầu mỏ.
- Áp dụng chính sách ngoại giao "Cây gậy lớn" và "Ngoại giao đồng đôla".
Câu 11. Chính sách đối ngoại nào của các nước tư bản Âu - Mĩ thế kỉ XIX đã ảnh hưởng trực tiếp tới các nước Á, Phi, Mĩ Latinh?
- Chủ trương mở rộng quan hệ hợp tác lẫn nhau về kinh tế.
- Thực hiện tăng cường hợp tác, giao lưu về chính trị, quân sự.
- Tiến hành liên kết thành lập các liên minh chính trị, quân sự.
- Tăng cường đẩy mạnh cuộc chiến tranh xâm lược thuộc địa.
Câu 12. Nguyên nhân chủ yếu nào khiến các nước tư bản phương Tây đua nhau xâu xé châu Phi?
- Dân cư sinh sống ở châu Phi thưa thớt, trình độ dân trí thấp.
- Các nước tư bản phương Tây cạnh tranh gay gắt để tìm thị trường.
- Trình độ phát triển chung của châu Phi thấp, chưa biết sử dụng đồ sắt.
- Lục địa châu Phi rộng lớn, giàu tài nguyên, là cái nôi văn minh nhân loại.
Câu 13. Trong những năm 70 - 80 của thế kỉ XIX, sự kiện nổi bật nào đã diễn ra tại châu Phi?
- Nhân dân châu Phi biết sử dụng đồ sắt.
- Châu Phi bị chủ nghĩa thực dân phương Tây thống trị.
- Các nước tư bản phương Tây đua nhau xâu xé châu Phi.
- Hội chợ về ngành dệt và nghề gốm được tổ chức tại châu Phi.
Câu 14. Sự kiện nào là lí do chủ yếu thúc đẩy các nước tư bản phương Tây đua nhau xâu xé châu Phi?
- Kênh đào Xuy-ê hoàn thành.
- Sa mạc Xa-ha-ra bị sa mạc hóa.
- Nhiều cuộc đấu tranh của nhân dân bùng nổ.
- Chính quyền nhiều quốc gia châu Phi suy yếu.
Câu 15. Đối thủ cạnh tranh quyết liệt với thực dân Anh trong việc độc chiếm Ai Cập năm 1882 là
- Bỉ.
- Đức.
- Pháp.
- Bồ Đào Nha.
Câu 16. Sự kiện nào đã diễn ra ở Ai Cập năm 1882?
- Đức độc chiếm Ai Cập, kiểm soát kênh đào Xuy-ê.
- Anh độc chiếm Ai Cập, kiểm soát kênh đào Xuy-ê.
- Pháp độc chiếm Ai Cập, kiểm soát kênh đào Xuy-ê.
- Bồ Đào Nha độc chiếm Ai Cập, kiểm soát kênh đào Xuy-ê.
Câu 17. Đầu thế kỉ XX, biến chuyển quan trọng nhất đối với các nước châu Phi là
- Kênh đào Xuy-ê bị quốc hữu hóa.
- Bị các nước tư bản phương Tây đua nhau xâu xé.
- Chăn nuôi và trồng trọt trở thành những ngành kinh tế chính.
- Về cơ bản bị các nước đế quốc phân chia xong hệ thống thuộc địa.
Câu 18. Cuộc khởi nghĩa nào ở Ai Cập đã kéo dài trong suốt 17 năm là cuộc khởi nghĩa
- Do Áp-đen Ca-đe lãnh đạo.
- Của Át-mét A-ra-bi lãnh đạo.
- Của Mu-ha-mét Át-mét lãnh đạo.
- Chống thực dân I-ta-li-a của nhân dân Ê-ti-ô-pi-a.
Câu 19. Đứng đầu tổ chức chính trị bí mật "Ai Cập trẻ" là
- Áp-đen Ca-đe.
- Mu-ha-mét Át-mét.
- Abdel Fattah el-Sisi.
- Đại tá Át-mét A-ra-bi.
Câu 20. Sự kiện nào đã diễn ra ở châu Phi năm 1879?
- Nhân dân Li-bê-ri-a giành được độc lập.
- Tổ chức chính trị bí mật "Ai Cập trẻ" được thành lập.
- Mu-ha-mét lãnh đạo nhân dân Xu-đăng chống thực dân Anh.
- Nhân dân Ê-ti-ô-pi-a đánh bại thực dân It-ta-li-a bảo vệ được độc lập.
Câu 21. Mục đích thành lập của tổ chức chính trị bí mật "Ai Cập trẻ" là
- đối phó với các thế lực thù địch.
- tập hợp những thanh niên yêu nước.
- chuẩn bị tiến hành khởi nghĩa vũ trang.
- đề ra những cải cách mang tính chất tư sản.
Câu 22. Người lãnh đạo cuộc đấu tranh chống thực dân Anh của nhân dân Xu-đăng năm 1882 là
- nhà sư Pu-côm-bô.
- nhà chính trị Áp-đen Ca-đe.
- nhà quân sự Át-mét A-ra-bi.
- nhà truyền giáo Mu-ha-mét Át-mét.
Câu 23. Cuộc đấu tranh của nhân dân châu Phi chống thực dân phương Tây được xem là tiêu biểu nhất ở cuối thế kỉ XIX là cuộc
- Khởi nghĩa của nhân dân Ai Cập.
- Đấu tranh của nhân dân An-giê-ri.
- Kháng chiến chống ngoại xâm của nhân dân Ê-ti-ô-pi-a.
- Kháng chiến chống ngoại xâm của nhân dân Li-bê-ri-a.
Câu 24. Năm 1898, sự kiện nào đã diễn ra ở Xu-đăng?
- Thực dân Anh tiến hành xâm lược Xu-đăng.
- Thực dân Anh tiến hành cuộc thảm sát đẫm máu ở Xu-đăng.
- Đảng Cộng sản lãnh đạo nhân dân Xu-đăng chống thực dân Anh.
- Mu-ha-mét Át-mét lãnh đạo nhân dân Xu-đăng chống lại thực dân Anh.
Câu 25. Nhân dân Ê-ti-ô-pi-a đã giữ được nền độc lập trước sự xâm lược của thực dân nào?
- Anh.
- Pháp.
- Đức.
- I-ta-li-a.
Câu 26. Hai nước ở châu Phi giữ được nền độc lập trước sự xâm lược của chủ nghĩa thực dân phương Tây ở cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX là
- Ê-ti-ô-pi-a và Ai Cập.
- An-giê-ri và Tuy-ni-di.
- Xu-đăng và Ăng-gô-la.
- Ê-ti-ô-pi-a và Li-bê-ri-a.
Câu 27. Quân I-ta-li-a đã bị thảm bại trong trận đánh nào ở Ê-ti-ô-pi-a?
- A-dua.
- Ho-let-da.
- San-ta-da.
- Ad-dis A-ba-ba.
Câu 28. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thất bại phong trào đấu tranh chống thực dân phương Tây của nhân dân châu Phi là do
- Các phong trào diễn ra lẻ tẻ.
- Chưa có chính đảng lãnh đạo.
- Chưa có sự liên kết đấu tranh.
- Trình độ tổ chức thấp, lực lượng chênh lệch.
Câu 29. Biến động nào đã diễn ra với các nước Mĩ Latinh trong các thế kỉ XVI - XVII?
- Lần lượt trở thành thuộc địa của chủ nghĩa thực dân phương Tây.
- Lần lượt trở thành thuộc địa của thực dân Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha.
- Nhiều nước đã giành được độc lập, thoát khỏi chủ nghĩa thực dân.
- Một số nước châu Phi phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa.
Câu 30. Nước Cộng hòa da đen đầu tiên được thành lập ở Mĩ Latinh năm 1804 là
- Pê-ru.
- Ha-i-ti.
- Mê-hi-cô.
- Pu-éc-tô Ri-cô.
Câu 31. Trước chính sách cai trị của thực dân phương Tây, thái độ của nhân dân châu Phi như thế nào?
A. Không có phản ứng gì.
B. Chấp nhận những chính sách cai trị đó.
C. Nhờ sự giúp đỡ bên ngoài.
D. Vùng dậy đấu tranh giành độc lập.
Câu 32. Nước nào ở châu Phi là nơi đã diễn ra cuộc khởi nghĩa lớn tiêu biểu do Áp-đen Ca-đe lãnh đạo?
A. An-giê-ri.
B.Ai Cập.
C. Xu-đăng.
D. Ê-ti-ô-pi-a.
Câu 33. Từ thế kỉ XV, các nước Mĩ Latinh là thuộc địa sớm nhất của nước nào!
A. Mĩ.
B. Pháp.
C. Tây Ban Nha.
D. Anh.
Câu 34. Đến đầu thế kỉ XIX, hầu hết các nước Mĩ Latinh đều trở thành thuộc địa của nước thực dân nào?
A. Anh, Pháp.
B. Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha.
C. Đức, Mĩ
D. Pháp, Mĩ.
Câu 35. Nước cộng hoà da đen đầu tiên được thành lập ở Mĩ Latinh là
A. Cu-ba.
B. Ha-i-ti.
C. Bra-xin.
D. Cô-lôm-bia.
Câu 36. Sau khi giành được độc lập từ tay Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, các nước Mĩ Latinh tiếp tục phải đương đầu với chính sách bành trướng của nước nào?
A. Anh.
B. Pháp
C. Đức
D. Mĩ
Câu 37. Cuối thế kỉ XVIII, cuộc khởi nghĩa của quốc gia nào có tác dụng cổ vũ mạnh mẽ phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở Mĩ Latinh?
A. Cu-ba
B. Ha-i-ti
C. Bra-xin
D. Pê-ru
Câu 38. Nguyên nhân dẫn đến thất bại trong phong trào đấu tranh chống thực dân phương Tây của nhân dân châu Phi là
A. Các phong trào diễn ra lẻ tẻ
B. Chưa có chính đảng lãnh đạo
C. Chưa có sự liên kết đấu tranh
D. Trình độ tổ chức thấp, lực lượng chênh lệch
-------------------------------------
Với nội dung bài Lịch sử 11 bài 5: Châu Phi và các nước Mỹ La-tinh (cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX) các bạn học sinh cùng quý thầy cô chắc hẳn đã nắm vững được nội dung kiến thức của bài viết rồi đúng không ạ? Bài viết cho chúng ta thấy được về quá trình phát triển nền kinh tế, xã hội và chính trị, của các nước Châu Phi và Mỹ Latinh từ cuối thế kỉ XIX đến đầu thể kỉ XX...
Như vậy VnDoc đã giới thiệu các bạn tài liệu Lý thuyết Lịch sử lớp 11 bài 5: Châu Phi và các nước Mỹ La-tinh (cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX). Hi vọng qua bài viết này bạn đọc có thêm nhiều tài liệu để học tập tốt hơn nhé. Để giúp các bạn có thêm nhiều tài liệu học tập hơn nữa VnDoc.com mời các bạn tham khảo thêm tài liệu học tập các môn: Trắc nghiệm Lịch sử 11, Giải bài tập Lịch Sử 11, Giải vở bài tập Lịch sử 11, Lịch Sử 11 Nâng cao, Giải tập bản đồ Lịch Sử 11, Tài liệu học tập lớp 11.
Để tiện trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về giảng dạy và học tập các môn học lớp 11, VnDoc mời các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh và các bạn học sinh truy cập nhóm riêng dành cho lớp 11 sau: Nhóm Tài liệu học tập lớp 11. Rất mong nhận được sự ủng hộ của các thầy cô và các bạn.
