Lịch sử lớp 11 bài 6: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)
Chúng tôi xin giới thiệu bài Lý thuyết Lịch sử lớp 11 bài 6: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) được VnDoc sưu tầm và đăng tải. Bài viết tổng hợp các câu hỏi lí thuyết trong chương trình giảng dạy môn Lịch sử lớp 11. Hi vọng đây là tài liệu hữu ích giúp bạn đọc học tập tốt hơn. Mời quý thầy cô cùng các bạn tham khảo tài liệu dưới đây.
Bài: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)
A. Lý thuyết Lịch sử 11 bài 6
Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918)
I. Nguyên nhân của chiến tranh
1. Quan hệ quốc tế cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX
- Chủ nghĩa tư bản phát triển theo quy luật không đều làm thay đổi sâu sắc so sánh lực lượng giữa các đế quốc ở cuối XIX đầu XX.
- Sự phân chia thuộc địa giữa các đế quốc cũng không đều. Đế quốc già (Anh, Pháp) nhiều thuộc địa. Đế quốc trẻ (Đức, Mĩ) ít thuộc địa.
- Mâu thuẫn giữa các đế quốc về vấn đề thuộc địa nảy sinh và ngày càng gay gắt.
- Các cuộc chiến tranh giành thuộc địa đã nổ ra ở nhiều nơi vào cuối thế kỷ XIX:
Thời gian | Chiến tranh | Kết quả |
1894- 1895 | Chiến tranh Trung-Nhật | Nhật chiếm Đài Loan, Triều Tiên, Mãn Châu, Bành Hồ |
1898 | Chiến tranh Mĩ - Tây Ban Nha | Mĩ cướp được Phi-lip-pin, Cu-ba, Ha-oai, Guy-a-na, Pu-éc-tô Ri-cô |
1899-1902 | Chiến tranh Anh - Bô ơ | Anh chiếm Nam Phi |
1904-1905 | Chiến tranh Nga-Nhật | Nhật thống trị Triều Tiên, Mãn Châu và một số đảo ở nam Xa-kha-lin |
Lược đồ Chủ nghĩa tư bản (thế kỷ XVI đến 1914)
- Trong cuộc chạy đua giành giật thuộc địa, Đức là kẻ hiếu chiến nhất, lại ít thuộc địa. Đức đã cùng Áo - Hung, Italia thành lập “phe Liên Minh”, năm 1882 chuẩn bị chiến tranh chia lại thế giới.
- Để đối phó Anh đã ký với Nga và Pháp những Hiệp ước tay đôi hình thành phe Hiệp ước (đầu thế kỉ XX).
- Đầu thế kỉ XX ở châu Âu đã hình thành 2 khối quân sự đối đầu nhau, âm mưu xâm lược, cướp đoạt lãnh thổ và thuộc địa của nhau, điên cuồng chạy đua vũ trang, chuẩn bị cho chiến tranh, một cuộc chiến tranh đế quốc nhằm phân chia thị trường thế giới không thể tránh khỏi.
Liên minh Hiệp ước
ĐỨC - ÁO - HUNG <--> ANH - PHÁP - NGA
(1882) (1890-1907)
- Hai khối quân sự ráo riết chạy đua vũ trang tích cực chuẩn bị chiến tranh
Hai khối: màu đỏ khối Liên Minh, màu xanh khối Hiệp ước
2. Nguyên nhân dẫn đến chiến tranh
* Nguyên nhân sâu xa
- Sự phát triển không đều của các nước đế quốc, mâu thuẫn giữa các đế quốc về thuộc địa ngày càng gay gắt (trước tiên là giữa đế quốc Anh với đế quốc Đức) là nguyên nhân cơ bản dẫn đến chiến tranh.
- Sự tranh giành thị trường thuộc địa giữa các đế quốc với nhau.
* Nguyên nhân trực tiếp
- Sự hình thành hai khối quân sự đối lập, kình địch nhau.
- Duyên cớ: 28/6/1914 Hoàng thân thừa kế ngôi vua Áo-Hung bị ám sát tại Bô-xni-a (Xéc bi)
Đến năm 1914, sự chuẩn bị chiến tranh của 2 phe đế quốc cơ bản đã xong. Ngày 28.6.1914, Áo - Hung tổ chức tập trận ở Bô-xni-a. Thái tử Áo là Phơ-ran-xo Phéc-đi-nan đến thủ đô Bô-xni-a là Xa-ra-e-vô để tham quan cuộc tập trận thì bị một phần tử người Xéc-bi ám sát. Nhân cơ hội đó Đức hùng hổ bắt Áo phải tuyên chiến với Xéc-bi. Thế là chiến tranh đã được châm ngòi.
Francois Ferdinand bị ám sát.
Lược đồ Chiến tranh thế giới thứ nhất
II. Diễn biến của chiến tranh thế giới lần thứ nhất (1914-1918)
1. Giai đoạn thứ nhất (1914 - 1916)
* Chiến tranh bùng nổ
- 28/6/1914, Hoàng thân thừa kế ngôi vua Áo-Hung bị ám sát
- 28/7/1914, Áo-Hung tuyên chiến với Xéc-bi.
- 1/8/1914, Đức tuyên chiến với Nga.
- 3/8/1914, Đức tuyên chiến với Pháp
- 4/8/1914, Anh tuyên chiến với Đức.
Chiến tranh thế giới bùng nổ diễn ra trên 2 mặt trận Đông Âu và Tây Âu
Quân Đức vào Pháp
Thời gian | Chiến sự | Kết quả |
1914 | Ở phía Tây: ngay đêm 3.8 Đức tràn vào Bỉ, đánh sang Pháp. Cùng lúc ở phía Đông; Nga tấn công Đông Phổ. | Đức chiếm được Bỉ, một phần nước Pháp uy hiếp thủ đô Pa-ri. Cứu nguy cho Pa-ri. |
1915 | Đức, Áo - Hung dồn toàn lực tấn công Nga. | Hai bên ở vào thế cầm cự trên một Mặt trận dài 1200 km. |
1916 | Đức chuyển mục tiêu về phía Tây tấn công pháo đài Véc-doong. | Đức không hạ được Véc-đoong, 2 bên thiệt hại nặng. |
Những năm đầu Đức, Áo - Hung giữ thế chủ động tấn công. Từ cuối 1916 trở đi. Đức, Áo - Hung chuyển sang thế phòng ngự ở cả hai mặt trận Đông Âu, Tây Âu.
2. Giai đoạn thứ 2 (1917 - 1918)
Thời gian | Chiến sự | Kết quả |
2/1917 | Cách mạng dân chủ tư sản ở Nga thành công. | Chính phủ tư sản lâm thời ở Nga vẫn tiếp tục chiến tranh. |
2/4/1917 | Mĩ tuyên chiến với Đức, tham gia vào chiến tranh cùng phe Hiệp ước. | Có lợi hơn cho phe Hiệp ước. |
Trong năm 1917 chiến sự diễn ra trên cả 2 Mặt trận Đông và Tây Âu. | Hai bên ở vào thế cầm cự. | |
11/1917 | Cách mạng tháng 10 Nga thành công | Chính phủ Xô viết thành lập |
3/3/1918 | Chính phủ Xô viết ký với Đức Hiệp ước Bơ-rét Li-tốp | Nga rút khỏi chiến tranh |
Đầu 1918 | Đức tiếp tục tấn công Pháp | Một lần nữa Pa-ri bị uy hiếp |
7/1918 | Mĩ đổ bộ vào châu Âu, chớp thời cơ Anh - Pháp phản công. | Đồng minh của Đức đầu hàng: Bungari 29/9, Thổ Nhĩ Kỳ 30/10, Áo - Hung 2/11 |
9/11/1918 | Cách mạng Đức bùng nổ | Nền quân chủ bị lật đổ |
1/11/1918 | Chính phủ Đức đầu hàng | Chiến tranh kết thúc |
Mỹ tham chiến cùng phe Hiệp ước
Cách mạng tháng 10 Nga thành công
Nga rút khỏi cuộc chiến
Cách mạng Đức bùng nổ 9/11/1918
III. Kết cục của cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất
* Hậu quả của chiến tranh
- Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc với sự thất bại của phe Liên Minh, gây nên thiệt hại nặng nề về người và của.
- 10 triệu người chết.
- 20 triệu người bị thương.
- Chiến phí 85 tỉ đô la.
- Các nước Châu Âu là con nợ của Mỹ.
- Bản đồ thế giới thay đổi.
- Cách mạng tháng Mười Nga thành công đánh dấu bước chuyển lớn trong cục diện thế giới.
* Tính chất: Chiến tranh thế giới thứ nhất là cuộc chiến tranh đế quốc phi nghĩa.
Châu Âu năm 1914
Châu Âu sau chiến tranh thế giới thứ nhất.
B/ Trắc nghiệm Lịch sử 11 bài 6
Câu 1. Nguyên nhân sâu xa dẫn đến sự bùng nổ Chiến tranh thế giới thứ nhất là mâu thuẫn giữa
- Đức và Pháp.
- Đức và Anh.
- Các nước đế quốc về vấn đề thuộc địa.
- các nước đế quốc về vấn đề kinh tế.
Câu 2. Nước đế quốc nào được coi là hung hăng nhất trong cuộc đua giành giật thuộc địa cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX?
- Anh.
- Đức.
- Pháp.
- Nhật Bản.
Câu 3. Năm 1882, phe Liên minh thành lập bao gồm những nước đế quốc nào?
- Đức, Áo-Hung, I-ta-li-a.
- Anh, Pháp, Nga.
- Anh, Pháp, Mĩ.
- Đức, Áo-Hun, Nhật Bản.
Câu 4. Đức tuyên chiến với Nga khi nào?
- 28/7/1914.
- 1/8/1914.
- 3/8/1914.
- 4/8/1914.
Câu 5. Năm 1915, mục tiêu lớn nhất của quân Đức trên chiến trường là gì?
- Tiêu diệt quân chủ lực Pháp.
- Phong tỏa, cô lập Anh.
- Tiêu diệt quân Nga.
- Độc chiếm Bỉ.
Câu 6. Quân Đức, Áo-Hung chuyển từ thể chủ động sang phòng ngự bắt đầu từ khi nào?
- 1915.
- 1916.
- 1917.
- 1918.
Câu 7. Sự kiện nào đánh dấu sự thay đổi tính chất của Chiến tranh thế giới thứ nhất?
- Đức tấn công Véc-đooong (1916).
- Cách mạng tháng Mười Nga (1917).
- Mĩ tuyên chiến với Đức (1917).
- Đức kí hiệp định đầu hàng (1918).
Câu 8. Mĩ chính thức đưa quân đổ bộ vào châu Âu tham chiến khi nào?
- 4/1917.
- 7/1917.
- 4/1918.
- 7/1918.
Câu 9. Chiến tranh thế giới thứ nhất để lại hậu quả gì đối với châu Âu?
- 10 triệu người chết.
- 20 triệu người bị thương.
- Nền kinh tế bị kiệt quệ.
- Trở thành con nợ của Nhật Bản.
Câu 10. Phe Hiệp ước ra đời trên cơ sở thỏa thuận giữa các nước nào?
- Mĩ - Nga.
- Pháp - Nga, Anh - Pháp và Nga - Anh.
- Anh - Pháp - Nhật Bản.
- Anh - Pháp - I-ta-li-a.
Câu 11. Kết cục chiến tranh, thắng lợi nghiêng về phe nào?
- Tư bản chủ nghĩa.
- Xã hội chủ nghĩa.
- Hiệp ước.
- Liên minh.
Câu 12. Sự kiện nổi bật nhất của tình hình thế giới những năm 1914 - 1918 là
- Hội nghị Vécxai khai mạc tại Pháp.
- Hội nghị Oa-sinh-tơn tổ chức tại Mĩ.
- Cách mạng tháng Mười Nga thành công.
- Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ và kết thúc.
Câu 13. Yếu tố nào đã làm thay đổi sâu sắc so sánh lực lượng giữa các nước đế quốc vào cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX?
- Chính sách huấn luyện quân đội.
- Hệ thống thuộc địa không đồng đều.
- Sự phát triển không đều của chủ nghĩa tư bản.
- Việc sở hữu các loại vũ khí có tính sát thương cao.
Câu 14. Mâu thuẫn gay gắt giữa các nước đế quốc "già" và các nước đế quốc "trẻ" cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX tập trung ở
- Vấn đề vũ khí.
- Vấn đề thuộc địa.
- Việc phát triển kinh tế.
- Chính sách huấn luyện quân đội.
Câu 15. Chủ trương của giới cầm quyền Đức trong việc giải quyết mâu thuẫn giữa các nước đế quốc cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX là
- Liên minh với các nước đế quốc.
- Gây chiến với các nước đế quốc.
- Chủ động đàm phán với các nước đế quốc.
- Tiến hành các cuộc chiến tranh giành thuộc địa.
Câu 16. Sự kiện nổi bật nhất của tình hình châu Âu đầu thế kỉ XIX là
- Nhiều đảng phái chính trị thành lập.
- Đã hình thành hai khối quân sự đối đầu nhau.
- Chiến tranh bùng nổ ở nhiều khu vực trên thế giới.
- Giai cấp công nhân giành được quyền lãnh đạo cách mạng.
Câu 17. Biến động có ảnh hưởng to lớn đến thế giới cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX là
- Sự bùng nổ các cuộc chiến tranh giành thuộc địa.
- Các đế quốc trẻ (Mĩ, Đức, Nhật) hình thành "trục" đế quốc.
- Các nước tư bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa.
- Phong trào giải phóng dân tộc phát triển rộng khắp thế giới.
Câu 18. Đức là nước hung hăng nhất trong cuộc đua giành thuộc địa cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX vì
- Có lực lượng quân đội trung thành.
- Tự tin có thể chiến thắng các đế quốc.
- Có nhiều tướng giỏi được huấn luyện đầy đủ.
- Có tiềm lực kinh tế, quân sự nhưng ít thuộc địa.
Câu 19. Quan hệ quốc tế và châu Âu, đặc biệt là giữa các nước đế quốc đầu thế kỉ XX ngày càng căng thẳng vì
- Các nước đế quốc muốn kiềm chế nước Đức.
- Thái độ của Đức muốn gây chiến tranh giành thuộc địa.
- Đức muốn nắm quyền giải quyết vấn đề châu Âu và thế giới.
- Các nước đế quốc bất đồng trong giải quyết xung đột thế giới.
Câu 20. Đức sử dụng chiến lược nào trong giai đoạn đầu của Chiến tranh thế giới thứ nhất?
- Đánh lâu dài để giữ gìn lực lượng.
- Tấn công thẳng vào các nước đế quốc.
- Đánh cầm cự, vừa đánh vừa đàm phán.
- Đánh nhanh, thắng nhanh; đánh chớp nhoáng.
Câu 21. Tháng 11/1917 diễn ra sự kiện lịch sử gì ở Nga?
- Nga kí Hoà ước Brét Li-tốp với Đức.
- Cách mạng tháng Mười thành công ở Nga.
- Cách mạng dân chủ tư sản thành công ở Nga.
- Chính phủ tư sản rút khỏi Chiến tranh thế giới thứ nhất.
-------------------------------------
Với nội dung bài Lịch sử 11 bài 6: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) các bạn học sinh cùng quý thầy cô cần nắm vững kiến thức về nội dung bài học rồi đúng không ạ. Bài viết cho chúng ta thấy được rằng nguyên nhân diễn ra chiến tranh thế giới thứ nhất, diễn biến của chiến tranh thế giới lần thứ nhất gồm có hai giai đoạn chính và thấy được kết cục của cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất. Bên cạnh đó VnDoc.com còn gửi tới bạn đọc 20 câu hỏi trắc nghiệm về bài chiến tranh thế giới thứ nhất để bạn đọc trau dồi lại kiến thức bài học của mình. Mong rằng qua bài viết này bạn đọc có thể học tập tốt hơn môn Lịch sử nhé.
Như vậy VnDoc đã giới thiệu các bạn tài liệu Lý thuyết Lịch sử lớp 11 bài 6: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918). Để giúp các bạn có thêm nhiều tài liệu học tập hơn nữa, VnDoc.com mời các bạn tham khảo thêm tài liệu học tập các môn: Trắc nghiệm Lịch sử 11, Giải bài tập Lịch Sử 11, Giải vở bài tập Lịch sử 11, Lịch Sử 11 Nâng cao, Giải tập bản đồ Lịch Sử 11, Tài liệu học tập lớp 11.
Để tiện trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về giảng dạy và học tập các môn học lớp 10, VnDoc mời các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh và các bạn học sinh truy cập nhóm riêng dành cho lớp 11 sau: Nhóm Tài liệu học tập lớp 11. Rất mong nhận được sự ủng hộ của các thầy cô và các bạn.