Giáo án môn Ngữ văn lớp 12 bài 67

Hoạt động thầy và trò

Nội dung kiến thức

-Hoạt động 1: Tìm hiểu cách viết văn bản tổng kết.

Giáo viên yêu cầu học sinh đọc văn bản tổng jết trong Sgk và trả lời các câu hỏi:

a. Đọc đề mục và nội dung cảu văn bản trên, anh (chị) có nhận xét gì về bố cục và những nội dung chính của văn bản tổng kết?

b. Về diễn đạt, văn bản tổng kết có cách dùng từ, đặt câu như thế nào?

Học sinh làm việc cá nhân với văn bản rồi phát biểu ý kiến. Các học sinh khác nghe và phát Bộ Giao thông vận tải bổ sung.

Giáo viên yêu cầu học sinh từ việc tìm hiểu ví dụ trên hãy cho biết yêu cầu của văn bản tổng kết.

Học sinh tự rút ra kết luận.

Giáo viên nhận xét và cho một học sinh đọc phần ghi nhớ để khắc sâu.

-Hoạt động 2: Luyện tập.

Bài tập 1: Đóc văn bản Sgk và trả lời câu hỏi:

a. Văn bản đã đạt được những yêu cầu nào của một văn bản tổng kết?

b. Người trích lược đi một vài đoạn, một vài ý trong văn bản (..). Anh (chị) đoán xem trong các đoạn bị lược đi ấy, tác giả dẫn ra những sự việc, tư liệu, số liệu gì?

c. Đối chiếu với yêu cầu của một văn bản tổng kết nói chung, văn bản trên thiếu nội dung nào cần bổ sung?

Giáo viên có thể cho học sinh quan sát trên màn hình máy chiếu.

Học sinh đọc và thảo luận, có thể bổ sung (bằng cách soạn thảo kiểu chữ khác) vào những chỗ bị lược (..).

Giáo viên cho học sinh quan sát tiếp Việt Nam hoàn chỉnh để học sinh đối chiếu, tự đánh giá.

Bài tập 2: Nếu được giao nhiệm vụ viết một văn bản tổng kết phong trào học tập và rèn luyện của lớp trong năm học vừa qua, anh (chị) sẽ thực hiện những công việc gì?

a. Chuẩn bị tư liệu ra sao?

b. Lập luận văn bản dàn như thế nào?

Sau khi lập dàn ý, hãy viết thuộc phần thân bài của văn bản ấy.

Giáo viên học sinh gợi ý.

Học sinh suy nghĩ và viết.

Giáo viên nhận xét.

I. Cách viết văn bản tổng kết.

1. Tìm hiểu ví dụ.

a. Bố cục của văn bản tổng kết trên đây gồm ba phần:

-Phần mở đầu:

+Quốc hiệu hoặc tên tổ chức (Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh-Trường ĐHSPHN-Đội thanh niên tình nguyện số 2).

+Địa điểm, ngày…tháng…năm…(Hà Nội, ngày 15 tháng 9 năm 2007).

+Tiêu đề (Báo cáo kết quả hoạt động tình nguyện tại các trung tâm điều dưỡng thương binh, bệnh binh nặng và người có công với nước).

-Phần nội dung báo cáo gồm:

+Tình hình tổ chức: địa điểm hoạt động (..), thời gian (..), số lượng tham gia (..).

+Kết quả hoạt động (Hoạt động chăm sóc thương bệnh binh và người có công với nước; Hoạt động giao lưu văn hoá, văn ghệ, thể thao; Vệ sinh môi trường, tôn tạo cảnh quan; Hoạt động tổ chức ôn tập văn hoá và sinh hoạt hè cho con em thương binh, bệnh binh; Hoạt động xây dựng công trình thanh niên và tặng quà thương binh, bệnh binh).

+Đánh giá chung.

-Phần kết thúc: người viết báo cáo kí tên (Nguyễn Văn Hiếu).

b. Về diễn đạt, văn bản tổng kết có cách dùng từ, đặt câu ngắn gọn, chính xác, rõ ràng, mỗi việc một đề mục, mỗi ý một lần xuống dòng, gạch đầu dòng, các câu sử dụng thường lược chủ ngữ.

2. Yêu cầu đối với văn bản tổng kết.

-Văn bản tổng kết nhằm nhìn nhận, đánh giá kết quả và rút ra những bài học kinh nghiệm khi kết thúc một công việc hay một giai đoạn công tác.

-Muốn viết được văn bản tổng kết, cần:

+Tập hợp tư liệu, số liệu đầy đủ, chính xác.

+Lần lượt viết các phần: mở đầu; nội dung báo cáo (tình hình và kết quả thực hiện công việc, bài học kinh nhiệm và kiến nghị); kết thúc.

+Diễn đạt ngắn gọn, chính xác và rõ ràng.

II. Luyện tập.

Bài tập 1:

a. Văn bản trên đã đạt được một số yêu cầu của một văn bản tổng kết, đó là:

-Đảm bảo bố cục ba phần: mở đầu, nội dung báo cáo và kết thúc.

-Diễn đạt ngắn gọn, chính xác và rõ ràng.

b. Trong những đoạn bị lược, tác giả dẫn ra những sự việc, tư liệu, số liệu:

-Kết quả của công tác giáo dục chính trị tư tưởng.

-Số đăng kí phấn đấu trong học tập và kết quả đạt được.

Số tình nguyện tham gia phong trào chống tệ nạn xã hội và kết quả đạt được.

-Số tình nguyện chung sức cùng cộng đồng tham gia công tác xã hội và kết quả đạt được.

-Công tác phát triển Đoàn viên.

c. Đối chiểu với yêu cầu của một văn bản tổng kết nói chung, văn bản trên cần thiếu một nội dung cần bổ sung:

-Tên hiệu của Đoàn, tên Đoàn trường và tên chi Đoàn.

-Mục II và mục IV nên cho vào một mục chung là kết quả công tác Đoàn.

-Đánh giá chung.

Bài tập 2:

a. Chuẩn bị tư liệu về kết quả xếp loại học tập và kết quả xếp loại hạnh kiểm,…

b. Dàn ý:

Phần đầu:

-Quốc hiệu, tên trường lớp.

-Địa diểm, ngày… tháng… năm…

-Tiêu đề báo cáo: Báo cáo tổng kết phong trào học tập và rèn luyện - lớp (..) - năm học (..).

Phần nội dung:

-Đặc điểm tình hình lớp

-Kết qủa học tập.

-Kếtquả rèn luyện.

-Bài học kinh nghiệm.

-Đánh giá chung.

Phần kết: kí tên.

Chú ý: Người viết nên chọn nội dung cơ bản (kết quả học tập và kết quả rèn luyện) để viết thành những đoạn văn.